Coraz częściej pedagodzy społeczni i absolwenci kierunku studiów w zakresie pracy socjalnej profesjonalnie wspierają rodziny w towarzyszeniu ich bliskim, którzy są dotknięci chorobą terminalną lub potrzebują wsparcia z racji wieku i związanej z nim nieuchronności śmierci. Od co najmniej dwóch dekad rozwija się w pedagogice jej specjalność, która określana jest mianem tanatopedagogiki.
Jak
pisze Grzegorz Godawa w jednej ze swoich rozpraw tanatopedagogicznych
("Funkcjonowanie rodziny dziecka objętego domową opieką hospicyjną"):
"Tanatopedagogika
to w pewnym sensie ars moriendi, która może być rozumiana jako sztuka
akceptacji przemijalności, sztuka bycia i dzielenia się z innymi, a także
sztuka własnego rozwoju. Wpływa ona na kształtowanie się tożsamości człowieka,
która jest osadzona w kontekście życia, umierania i śmierci" (Toruń, 2016,
s.20).
Podwaliny
pod ten nurt badań dał Józef Binnebesel, który wydał znaczące w
nauce, a przecież adresowane także do praktyków monografie autorskie:
"Opieka
nad dzieckiem z chorobą nowotworową – aspekt pozamedyczny" (Toruń,
2000);
"Opieka
nad dziećmi i młodzieżą z chorobą nowotworową - w oczach pacjenta¸ Toruń,
2003),
"Tanatopedagogika
w doświadczaniu wielowymiarowości człowieka i śmierci" (2013)
Tanatopedagogika jest - w ujęciu J. Binnebesela: „(...) nauką o wychowaniu ze świadomością śmiertelności, wpisaną w naturę bytu ludzkiego, opartą na fun damentalnej zasadzie poszanowania godności każdej istoty ludzkiej oraz nie naruszalności i apriorycznej wartości życia ludzkiego” (2013, s. 251)
oraz
rozprawy współautorskie:
Binnebesel J., Janowicz A., Krakowiak P., "Jak rozmawiać z uczniami o końcu
życia i wolontariacie hospicyjnym, (Gdańsk, 2009);
Binnebesel J., Krakowiak P., Paczkowska A.,"Pozamedyczne aspekty opieki paliatywno-hospicyjnej, (Gdańsk, 2010);
Binnebesel J., Bohdan Z., Krakowiak P., Krzyżanowski D., Paczkowska A., Stolarczyk A., "Przewlekle chore dziecko w domu. Poradnik dla rodziny i opiekunów", (Gdańsk, 2012).
Zainteresowanym
tanatopedagogiką polecam rozprawy:
Deręgowska
J., "Dziecko z chorą nowotworową w rodzinie. Diagnoza-wsparcie",
(Poznań, 2010);
Godawa G., "Rodzina wobec nieuleczalnej choroby dziecka. Aspekty tanatopedagogiczne" (Kraków, 2018);
Kilian
M. (red.) "Pedagogika specjalna osób w starszym wieku", (Kraków, 2022);
Muszala
A, Binnebesel J. Krakowiak P., Krobicki M., "Dolentium Hominum - Duchowni i
świeccy wobec ludzkiego cierpienia", (Kraków, 2011);
Sękowski
M., "Postawa wobec śmierci w cyklu życia człowieka" (Kraków, 2019).