02 listopada 2024

Tanatopedagogika

 



Coraz częściej pedagodzy społeczni i absolwenci kierunku studiów w zakresie pracy socjalnej profesjonalnie wspierają rodziny w towarzyszeniu ich bliskim, którzy są dotknięci chorobą terminalną lub potrzebują wsparcia z racji wieku i związanej z nim nieuchronności śmierci. Od co najmniej dwóch dekad rozwija się w pedagogice jej specjalność, która określana jest mianem tanatopedagogiki. 

Jak pisze Grzegorz Godawa w jednej ze swoich rozpraw tanatopedagogicznych ("Funkcjonowanie rodziny dziecka objętego  domową opieką hospicyjną"):   

"Tanatopedagogika to w pewnym sensie ars moriendi, która może być rozumiana jako sztuka akceptacji przemijalności, sztuka bycia i dzielenia się z innymi, a także sztuka własnego rozwoju. Wpływa ona na kształtowanie się tożsamości człowieka, która jest osadzona w kontekście życia, umierania i śmierci" (Toruń, 2016, s.20). 

Podwaliny pod ten nurt badań dał Józef Binnebesel, który wydał znaczące w nauce, a przecież adresowane także do praktyków monografie autorskie: 

"Opieka nad dzieckiem z chorobą nowotworową – aspekt pozamedyczny" (Toruń, 2000);  

"Opieka nad dziećmi i młodzieżą z chorobą nowotworową - w oczach pacjenta¸ Toruń, 2003), 

"Tanatopedagogika w doświadczaniu wielowymiarowości człowieka i śmierci" (2013)  

Tanatopedagogika jest - w ujęciu J. Binnebesela: „(...) nauką o wychowaniu ze świadomością śmiertelności, wpisaną w naturę bytu ludzkiego, opartą na fun damentalnej zasadzie poszanowania godności każdej istoty ludzkiej oraz nie naruszalności i apriorycznej wartości życia ludzkiego” (2013, s. 251)

oraz rozprawy współautorskie: 

Binnebesel J., Janowicz A., Krakowiak P., "Jak rozmawiać z uczniami o końcu życia i wolontariacie hospicyjnym, (Gdańsk, 2009);  

Binnebesel J., Krakowiak P., Paczkowska A.,"Pozamedyczne aspekty opieki paliatywno-hospicyjnej, (Gdańsk, 2010); 

Binnebesel J., Bohdan Z., Krakowiak P., Krzyżanowski D., Paczkowska A.,  Stolarczyk A., "Przewlekle chore dziecko w domu. Poradnik dla rodziny i opiekunów", (Gdańsk, 2012). 

Zainteresowanym tanatopedagogiką polecam rozprawy: 

Deręgowska J., "Dziecko z chorą nowotworową w rodzinie. Diagnoza-wsparcie", (Poznań, 2010); 

Godawa G., "Rodzina wobec nieuleczalnej choroby dziecka. Aspekty tanatopedagogiczne" (Kraków, 2018);

Kilian M. (red.) "Pedagogika specjalna osób w starszym wieku", (Kraków, 2022); 

Muszala A, Binnebesel J. Krakowiak P., Krobicki M., "Dolentium Hominum - Duchowni i świeccy wobec ludzkiego cierpienia", (Kraków, 2011);

Sękowski M., "Postawa wobec śmierci w cyklu życia człowieka" (Kraków, 2019).