W dn. 27 marca 2024 roku
zmarł em. profesor nauk humanistycznych i społecznych, pedagog, dydaktyk JERZY
NIEMIEC (ur. 29. 03.1929 w Przemyślu). Nie miałem
okazji do bezpośredniej współpracy z nestorem polskiej pedagogiki, który od
1980 roku zatrudniony był na stanowisku profesora zwyczajnego w filii
Uniwersytetu Warszawskiego w Białymstoku. Kierował w tej jednostce Zakładem
Dydaktyki. W tym czasie stawiałem pierwsze kroki w akademickiej pedagogice, ale
postać i publikacje Profesora były nam znane, gdyż dotyczyły zarówno teorii kształcenia
jak i polityki oświatowej.
Przewodnicząc Komitetowi Nauk Pedagogicznych PAN
miałem możliwość pozytywnego rozpatrzenia wniosku Rady Wydziału Pedagogiki i
Psychologii Uniwersytetu w Białymstoku z dn. 28 września 2017 roku o przyznanie
J. Niemcowi Medalu Za Zasługi dla Rozwoju Polskiej Pedagogiki. Wnioskodawcy
wskazywali wówczas na drogę rozwoju naukowego Profesora i jego osiągnięcia w
pedagogice, a zapoczątkowała je praktyka nauczycielska.
Jerzy Niemiec ukończył studia magisterskie na kierunku
historia w Uniwersytecie Gdańskim, zaś studiując na Uniwersytecie Warszawskim przygotował pracę dyplomową pod kierunkiem Bogdana Suchodolskiego i uzyskał kolejne wykształcenie na kierunku
pedagogika. W 1956 roku został dyrektorem Liceum Pedagogicznego
w Ełku, a następnie III Liceum Ogólnokształcącego w Białymstoku. W 1965 roku
powierzono mu stanowisko dyrektora Okręgowego Ośrodka Metodycznego w
Białymstoku. Profesor należał do grona nauczycieli akademickich, którzy
zaangażowali się w 1968 roku w powołanie w Białymstoku filii Uniwersytetu
Warszawskiego, a następnie w jej infrastrukturalny rozwój.
W 1969 roku obronił dysertację doktorską, którą
przygotował pod kierunkiem komparatysty prof. Kazimierza Podoskiego, zaś w 1974
roku habilitował ię z pedagogiki. Tytuł naukowy profesora w dziedzinie nauk
humanistycznych (w zakresie pedagogiki) uzyskał w 1980 roku.
W okresie PRL prof. J. Niemiec był
koordynatorem badań w ramach podstawowych problemów oświatowych współpracując z
Instytutem Badań Pedagogicznych w Warszawie, zaś w latach 1984-1988 należał do
Komitetu Ekspertów d.s. Edukacji, którym kierował prof. Czesław Kupisiewicz.
Przez trzydzieści lat był członkiem Komitetu Nauk Pedagogicznych PAN.
współpracował z Komitetem Prognoz "Polska 2000 Plus" przy Prezydium
PAN.
W 1997 roku prof. J. Niemiec włączył się w proces
przekształcania filii UW w Uniwersytet w Białymstoku pełniąc następnie w latach
1998-2002 funkcję prorektora ds. ogólnych. Już będąc na emeryturze współtworzył
Wszechnicę Mazurską w Olecku. Należał do znaczących recenzentów wniosków
awansowych w pedagogice, będąc na początku lat 90. XX wieku członkiem Centralnej
Komisji ds. Stopni i Tytułu Naukowego.
W 2010 roku Narodowa Akademia Nauk Pedagogicznych
Ukrainy wyróżniła Profesora najwyższą godnością Doktora Honoris
Causa.
Zmarły Profesor należał do spolegliwych uczonych,
o wyjątkowym poczuciu humoru. Pamiętam, jak w czasie jednej z krajowych
konferencji żartował, że ma ona charakter międzynarodowy ze względu na jego w
niej udział (jako Niemca). Rzeczywiście, także we wniosku jego macierzystej
Rady Wydziału podkreślano, że był nie tylko wybitnym polskim pedagogiem, ale
też niezwykle życzliwą osobą, cieszącą się wysokim autorytetem, o wyjątkowej
wielkoduszności, optymistyczną, pełną pogody ducha, pracowitą i wymagającą od innych. Wśród kluczowych rozpraw naukowych warto przywołać:
Niemiec J., “Osiągnięcia
uczniów”, Warszawa 1978;
Niemiec J., “Przestrzenne
usytuowanie przedszkoli i szkół podstawowych” Białystok 1985;
Niemiec J., “Osiągnięcia uczniów szkoły podstawowej” Białystok 1990.
Takim zapamiętamy Profesora dzieląc z Jego Najbliższymi uczucie żalu z rozstania, ale też zapewniając o pamięci Jego dokonań i wkładu w rozwój Uniwersytetu w Białymstoku oraz dyscypliny pedagogika.