W niedzielę 19 stycznia 2020 r. zmarł w wieku 89 lat profesor zwyczajny nauk humanistycznych i społecznych, pedagog - WIKTOR RABCZUK, o czym poinformowała mnie rodzina. Pogrzeb odbędzie się w sobotę 25 stycznia w Łomiankach. Nie miałem okazji do bezpośredniej współpracy z Profesorem, ale moje pokolenie, a sądzę, że i kolejne, korzystało z rozpraw naukowych komparatysty, którymi wprowadzał nas w świat systemów edukacyjnych poza granicami kraju.
Jeszcze kilka lat temu Wiktor Rabczuk był aktywny w środowisku akademickim. Pracował bowiem po przejściu na emeryturę w dwóch jednostkach: w PEDAGOGIUM - Wyższej Szkole Pedagogiki Resocjalizacyjnej w Warszawie i w Instytucie Badań Edukacyjnych w Warszawie. Należał do nauczycieli akademickich o bardzo szerokim profilu wykształcenia. Przypomnę kilka faktów z życia Profesora, bowiem dziesięć lat temu przygotowywałem wraz z prof. Czesławem Kupisiewiczem nowy słownik biograficzny polskich pedagogów, do którego W. Rabczuk przesłał mi swoje dane.
Wiktor Rabczuk ukończył w 1954 r. studia magisterskie na Wydziale Filologicznym Uniwersytetu Warszawskiego przedkładając pracę magisterską p.t."Quid Cicero de Gracchis censuerit". W 1979 r. obronił dysertację doktorską już jako pracownik Instytutu Pedagogiki Uniwersytetu Warszawskiego. Jego dysertacja nosiła tytuł:"Szkolnictwo w byłym Kongu Belgijskim". Wiktor Rabczuk miał bogate doświadczenie nauczycielskie, o czym świadczą miejsca jego zatrudnienia:
1954-1957: lektor języka łacińskiego i rosyjskiego – SGGW w Warszawie;
1957-1958: nauczyciel – Szkoła Podstawowa i Liceum Ogólnokształcące w Brwinowie;
1958-1960: nauczyciel – Państwowe Liceum Wychowawczyń Przedszkoli w Obornikach Śląskich;
1960-1962: nauczyciel – Szkoła Podstawowa i Liceum Ogólnokształcące w Brwinowie;
1963-1965: nauczyciel – Korespondencyjne Liceum Ogólnokształcące Nr 3 w Warszawie;
1966-1974: nauczyciel języka łacińskiego – Kolegium Jana XXIII w Kolwezi i Ateneum w Lubumbashi (Republika Zair)
1974-1975: lektor języka łacińskiego – Uniwersytet Warszawski Studium Praktycznej Nauki Języków Obcych;
1975-1978: nauczyciel języka francuskiego – Centrum Kształcenia Ustawicznego Nr 1 w Warszawie;
W okresie PRL nie było łatwo tym, którzy interesowali się światem kapitalistycznym. Nic dziwnego, że dr Wiktor Rabczuk mógł habilitować się dopiero po odzyskaniu przez polską naukę wolności. W 1995 r. uzyskał na podstawie osiągnięć naukowych, pozytywnie przyjętym kolokwium habilitacyjnym i wykładzie - stopień doktora habilitowanego na Wydziale Studiów Edukacyjnych Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Przedłożył wówczas jako pracę habilitacyjną publikację, która stanowiła dla młodzieży akademickiej systemową wiedzę o szkolnictwie w krajach Unii Europejskiej, o przyjęcie do której wówczas zabiegały władze naszego państwa. Mam tu na uwadze rozprawę p.t. "Polityka edukacyjna Unii Europejskiej na tle przemian w szkolnictwie krajów członkowskich".
Spójrzmy na kolejne okresy pracy akademickiej Profesora:
1980-1986: wykładowca – Uniwersytet Technologiczny i Wyższa Szkoła Pedagogiczna Politechniczna w Oranie (Algieria)
1996-1999: prof. nadzw.– WSP/Akademia Pedagogiczna im. KEN w Krakowie
1999-2007: prof. nadz. Wyższa Szkoła Pedagogiczna Towarzystwa Wiedzy Powszechnej w Warszawie; Dziekan Wydziału Nauk Humanistyczno-Społecznych w Olsztynie WSP TWP w Warszawie (2002-2005);
2007-2009 (do dziś): profesor zw. – PEDAGOGIUM Wyższa Szkoła Pedagogiki Resocjalizacyjnej w Warszawie.
1996-2009 docent; prof. nadzw.; prof. – studia podyplomowe; seminaria doktoranckie w Instytucie Badań Edukacyjnych. Wypromował trzech doktorów nauk humanistycznych w zakresie pedagogiki.
W 2006 r. już jako doświadczony, samodzielny pracownik naukowy - Wiktor Rabczuk uzyskał nominację Profesora, którą odebrał z rąk śp. Lecha Kaczyńskiego.
Zmarły Profesor był autorem wielu monografii z pedagogiki komparatystycznej oraz redaktorem prac zbiorowych z tej dyscypliny pedagogiki:
Monografie autorskie:
Oświata w Afryce Czarnej, Ossolineum, Wrocław 1981.
Szkolnictwo prywatne w Europie Zachodniej i w Polsce, WSiP, Warszawa 1992.
Polityka edukacyjna Unii Europejskiej na tle przemian w szkolnictwie krajów członkowskich, IBE, Warszawa 1994.
Szkolnictwo prywatne w świecie, IBE, Warszawa 2000; Polityka edukacyjna Unii Europejskiej wobec imigrantów oraz mniejszości narodowych i etnicznych, IBE, Warszawa 2002;
Polityka edukacyjna Unii Europejskiej wobec imigrantów oraz mniejszości narodowych i etnicznych, IBE, Warszawa 2002.
Polityka edukacyjna Unii Europejskiej. Nowe konteksty, WSP TWP, Warszawa 2007.
Jako redaktor wydał:
Z problematyki pedagogiki porównawczej (red.), IBE, Warszawa 1996;
Aksjologiczne problemy współczesnej pedagogiki (współred. Z.Krzysztoszek), WSP TWP, Warszawa 2004.
Dzięki W. Rabczukowi zostały przybliżone polskim czytelnikom dwa, niezwykle ważne raporty, których był tłumaczem, a mianowicie:
1. UNESCO: Edukacja: jest w niej ukryty skarb: raport dla UNESCO Międzynarodowej Komisji ds. Edukacji XXI w. pod przewodnictwem Jacques’a Delorsa, Warszawa, Stowarzyszenie Oświatowców Polskich, 1998;
2. Federico Mayor Przyszłość świata, Fundacja Studiów i Badań Edukacyjnych, Warszawa 2001 (Współautorstwo przekładu J. Wolf, A. Janik).
Zmarły Profesor został wyróżniony w 1999 r. Złotym Krzyżem Zasługi oraz w 2003 r. Medalem Komisji Edukacji Narodowej.
Rodzinie i Bliskim składam wyrazy głębokiego współczucia.
