Laureaci Olimpiady Wiedzy o Prawach Ucznia

 

Wczoraj odbył się w Poznaniu II etap Olimpiady Wiedzy o Prawach Ucznia, którego inicjatorem jest obecnie już student prawa na Uniwersytecie Warszawskim Mikołaj Wolanin, a zarazem autor publikacji poświęconej tej problematyce. W tym roku szkolnym w I etapie (wojewódzkim) wzięła udział rekordowa liczba 478 uczniów. 

Do krajowego finału zakwalifikowano 20 uczennic i 10 uczniów z trzynastu województw. 

Laureatami Olimpiady zostali:

I miejsce - Karol Leśkiewicz z LVIII Liceum Ogólnokształcącego im. Krzysztofa Kamila Baczyńskiego w Warszawie

II miejsce - Maja Pluta z I Liceum Ogólnokształcącego im. J. Słowackiego w Oleśnicy 

III miejsce - Zuzanna Górecka z I Liceum Ogólnokształcącego im. B. Nowodworskiego w Krakowie

IV miejsce - Aleksandra Wiktorowicz z Technikum Ekonomicznego nr 6 w Zespole Szkół Ekonomiczno-Administracyjnych w Bydgoszczy

V miejsce - Julia Żółciak z Liceum Ogólnokształcącego w ZPO w Bogorii. 

Zwycięzcy otrzymali nagrody: 

- finansowe od 1200 zł do 600 zł ufundowane przez Naczelną Radę Adwokacką i Krajową Radę Komorniczą, 

- gadżety od Marszałek Sejmu, 

- gadżety od Przedstawicielstwa Komisji Europejskiej w Polsce, 

- książkę i gadżety od Rzecznika Praw Obywatelskich, 

- książkę z limitowanej kolekcji od Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, 

- zestaw nagród od Prezydenta Miasta Poznania, 

- książkę od prof. dra hab. Roberta Grzeszczaka oraz 

- zestaw nagród od Wydziału Studiów Edukacyjnych UAM w Poznaniu. 

Gratuluję laureatom Olimpiady o Prawach Ucznia. Mam nadzieję, że po maturze podejmą studia na jednym z kierunków nauk społecznych, a więc na prawie, pedagogice, psychologii, socjologii lub politologii, by w dorosłym życiu włączyć się w zmiany prawa oświatowego. Nie bez znaczenia będzie także to, czy zabezpieczą w przyszłości możliwości jego egzekwowania w sytuacjach naruszania w w toku edukacji czyjejś godności, sprawiedliwości czy innych praw, które przysługują osobom uczącym się. 

  

Stan wzajemnych relacji między dorosłymi a dziećmi w toku dziejów nie jest pochodną moralnej ewolucji osób dorosłych, wzrostu ich poziomu moralnego, ale jak wykazują badania społeczno-historyczne stanowi on niewątpliwy rezultat udoskonalanego prawa, przeciwstawiającego się przekraczaniu wobec dzieci pewnych granic i zmieniającą się w ślad za tym tradycją. O ile jednak kwestia praw człowieka jest głównym problemem konstytucji każdego państwa, o tyle kwestia praw dziecka, a w tak szczególnym przypadku, jakim są prawa uczniów, spychana jest do spraw podrzędnych, nie wymagających zmian w kulturze prawnej dorosłych, w tym nauczycieli czy pracowników administracji szkolnej.

 

Sprawą szczególnie istotną w szkołach są relacje człowiek - człowiek, bez względu na różnice w sferze płci, wieku, wyznania czy narodowości. Są przecież w wielu szkołach dzieci z Ukrainy. Jeśli w interesującej nas sferze „pomiędzy” dorosłymi a uczniami ich wzajemne więzi czy relacje przyjmują przynajmniej dla jednej ze stron (a najczęściej jest nią właśnie uczeń) formę bezosobową, w postaci różnego rodzaju aktów przemocy, samowoli, uprzedmiotowienia, dehumanizacji, to wymagają one odwołania się przez ofiary do regulacji prawnych. Prawo powinno bronić słabszych, krzywdzonych. 

 Prodziekan Wydziału Studiów Edukacyjnych UAM w Poznaniu prof. Waldemar Segiet podzielił się z laureatami olimpiady nadzieją, że głos dziecka w szkole jak i w środowisku lokalnym powinien brzmieć wyraźnie. Rolą nauczycieli, wychowawców jest stworzenie dzieciom możliwości do rozwoju. Nie wystarczy kodeks praw ucznia czy dziecka, by były one respektowane przez ich rówieśników i osoby dorosłe. 

Czym innym jest dekretowanie praw, a czym innym ich urzeczywistnianie. Bliska jest nam pedagogika Janusza Korczaka. Studiujemy niejako na nowo jego myśli, przywołujemy bardzo chętnie cytaty z jego pism. Otwarte pozostaje pytanie: czy zaciążył korczakowski duch nad pracami, które doprowadziły do powstania Międzynarodowej Konwencji o Prawach Dziecka? Czy może było odwrotnie - to ustawodawcy konwencji na nowo odkryli korczakowskiego ducha?     

Rośnie uczniowska świadomość w zakresie przysługujących im praw. Pozostaje tylko dodać, że miejscem szczególnie dbającym o prawa dziecka powinna być właśnie szkoła. Profesor UAM zachęcał do uczestniczenia, ale i prowadzenia badań na temat wiedzy o prawach ucznia i ich poszanowaniu w szkołach. Czyż szkoła nie powinna być pierwszym laboratorium uczniów demokracji?   

 

Zmiana wyników ewaluacji działalności naukowej także w dyscyplinie pedagogika

 

Nadal nie ma oficjalnego wykazu ostatecznej oceny dyscyplin naukowych. Dowiadujemy się o niektórych zmianach dzięki upublicznieniu przez władze jednostek informacji o zmianie decyzji ministra. Niektóre jednostki  odwoływały się od wyniku oceny z wrzesnia 2022 roku. Proces decyzyjny trwa w tym resorcie bardzo długo. 

Decyzją Ministra Edukacji i Nauki, po przeprowadzeniu ponownej oceny osiągnięć, zmieniono kategorię naukową B+ na kategorię A w dyscyplinie pedagogika
w następujących uczelniach: 

 

1)    Wydział Nauk o Wychowaniu Uniwersytetu Łódzkiego 

 

 

2)    Wydział Pedagogiczny Uniwersytetu Warszawskiego 

 

Wydział Nauk Społecznych Uniwersytetu Śląskiego

Akademia Ignatianum w Krakowie.  

    We wrześniu 2022 roku poznaliśmy wstępną ocenę dyscyplin naukowych. Wówczas kategorię A otrzymały następujące uczelnie prowadzące badania naukowe w dyscyplinie pedagogika: 

4) Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II 

5) Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu 

6) Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie 

7) Uniwersytet Zielonogórski 

8) Akademia WSB w Dąbrowie Górniczej 

9) Federacja Naukowa WSB-DSW 

10) Federacja Akademii Wojskowych ( Federacja Akademii Wojskowych obejmuje dwie jednostki: Akademię Marynarki Wojennej w Gdyni oraz Lotniczą Akademię Wojskową w Dęblinie).

11) Szkoła Wyższa Wymiaru Sprawiedliwości 

 

KATEGORIĘ B+ , która uprawnia do nadawania stopni naukowych w dyscyplinie PEDAGOGIKA, posiadają następujące uczelnie:

Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu 

Uniwersytet Gdański

Uniwersytet im. Jana Długosza w Częstochowie 

Uniwersytet Jagielloński

Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach

Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie

Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy

Uniwersytet Łódzki 

Uniwersytet Marii Curie Skłodowskiej w Lublinie 

Uniwersytet Opolski 

Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie 

Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach 

Uniwersytet Rzeszowski 

Uniwersytet Szczeciński 

Uniwersytet Śląski 

Uniwersytet Warszawski 

Uniwersytet Wrocławski 

Uniwersytet w Białymstoku 

Uniwersytet Technologiczno -Humanistyczny im. Kazimierza Pułaskiego w Radomiu 

Akademia Pedagogiki Specjalnej w Warszawie

Akademia Ignatianum w Krakowie

Chrześcijańska Akademia Teologiczna w Warszawie

Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie 

Wóz przed koniem

 

Metafora stworzenia przez ustawodawców "pojazdu", w którym "wóz jest przed koniem" padła z ust jednego z profesorów fizyki, który wczoraj zabrał głos w dyskusji w trakcie zorganizowanego przez Radę Doskonałości Naukowej szkolenia z zakresu tematyki dotyczącej postępowań o awans naukowy. Zachęcał do tego gospodarz szkolenia - rektor Uniwersytetu Warszawskiego - prof. Alojzy Nowak, który nie szczędził gorzkich słów pod adresem ustawodawców. Nauka nie powstaje dzięki coraz bardziej rozbudowanym procedurom administracyjno-prawnym.  

Inicjatywa władz RDN była trafiona w przysłowiową dziesiątkę, bo hybrydowe spotkanie z władzami tego organu (profesorowie Grzegorz Węgrzyn i Bronisław Sitek) i mecenasem Arturem Woźniakiem  wyspecjalizowanym w prawie administracyjnym było niezwykle potrzebne. Uczesticzyło w nim ponad 2 tys osób, pracowników naukowych i uczelnianych administracji. 

  Wprawdzie są już na portalu RDN poradniki, dobre wzory recenzowania osiągnięć naukowych, z których można korzystać w toku postępowań, to jednak bezpośredni komentarz do regulacji prawnych jest niezastąpiony. Znaczące bowiem podporządkowanie procedur awansowych normom kodeksu postępowania administracyjnego rodzi więcej wątpliwości i niepokoju niż treść ustawy prawo o szkolnictwie wyższym i nauce. 

Z jednej bowiem strony uczelnie dysponujące w swoich jednostkach uprawnieniami do nadawania stopni naukowych mogą wprowadzać własne regulacje, ale...  , jak zostało to wczoraj wyeksponowane - pod warunkiem uwzględnienia jeszcze tych norm prawa administracyjnego, które dopełniają zobowiązania wynikające z resortowej ustawy.  Czego nie ma w ustawie prawo o szkolnictwie wyższym i nauce oraz w kpa trzeba wzmocnić wewnątrzuczelnianymi normami. 

Innymi słowy, to, co do 30.04.2019 roku było regulowane ustawą o stopniach i tytule naukowym oraz uszczegółowiane odpowiednimi rozporządzeniami ministra nauki i szkolnictwa wyższego, a tylko w niewielkim zakresie podlegało wprost regulacjom kpa, teraz czyni postępowania awansowe jeszcze bardziej administracyjno-prawnymi, chociaż najważniejsza jest ocena stricte naukowa, merytoryczna czyichś osiągnięć. Dotyczy to wszystkich trzech poziomów awansu naukowego, a więc nadawania stopnia doktora, doktora habilitowanego i nominowania do tytułu profesora. 

Jeśli "koniem" nauki miało być rozpoznanie rzeczywistego poziomu osiągnięć naukowych kandydatów do stopnia czy tytułu naukowego, to okazuje się, że "wóz" jest w pewnym stopniu ważniejszy, gdyż w każdej procedurze tkwią różnego rodzaju pułapki czy jak określał to prof. Grzegorz Węgrzyn - "hamulce", czyli jednak administracyjne "lejce".  W szkoleniu powinni zatem wziąć udział wszyscy ci pracownicy szkół wyższych i instytutów naukowych PAN, którzy odpowiadają za nawet najbardziej banalne - jak by się wydawało - czynności, jakimi są np. wysłanie powiadomienia, udostępnienie akt sprawy, zarejestrowanie wniosku itd., itd. 

Kandydat, któremu podmiot doktoryzujący czy habilitujący odmówi nadania stopnia wykorzysta każdy, nawet najbardziej banalny błąd, by złożyć zażalenie/odwołanie od negatywnej dla niego/niej uchwały, co generuje koszty po wielu stronach, ale często bez uzyskania merytorycznej zmiany treści uchwały. Rozczarowanie, żal, wściekłość, gorycz są tymi emocjami, które w nielicznych przypadkach skutkują "zemstą" w stosunku do tych recenzentów, którzy ośmielili się napisać recenzje z negatywną konkluzją. 

Istotnie, zaczynamy zastanawiać się nad tym, co ma rządzić nauką i awansami naukowymi? "Wóz" czy "koń"? 

(źróło ilustracji: paradaopornych.pl - zakupiona przez Oficynę Wydawniczą "Impuls" dla potrzeb blogera)