Czy rozwinie się w Polsce "pedagogika lasu"?

 

Pedagogiki Lasu jeszcze nie zdefiniowano w naszym kraju, a już ma wielu zwolenników. Choć nazwa mówi sama za siebie, 22 września 2021 r. łączymy siły, by w interdyscyplinarnym gronie dookreślić jej mapę semantyczną i problematykę badawczą.  

Spotkanie organizowane jest przez dr. Michała Palucha z Wydziału Nauk Pedagogicznych, Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego, który w zeszłym semestrze poprowadził eksperymentalny warsztat z "Pedagogiki Lasu" na swojej uczelni. Michał rozwija również Osadę pedagogiczną nieopodal Warszawy, łącząc teorię z praktyką.

Ciekawe, czy las, łąka i ich pogranicza staną się w przyszłości miejscem studenckich – pedagogicznych - praktyk? Na to pytanie będzie odpowiadał również prof. Kazimierz Rykowski, leśnik, kierownik Narodowego Programu Leśnego (2015), autor publikacji o zrównoważonym rozwoju lasów. Jak sam zapewnia: 

- Jestem zaszczycony udziałem w niezwykle interesującej naukowej inicjatywie. Nauki leśne, leśnictwo pozostało na etapie dominującej technizacji z czasów surowcowej gospodarki. Coraz liczniejsze konflikty z grupami społecznymi świadczą o oderwaniu się leśników od oczekiwań ludzi. Las stał się wieloznaczny, wielowartościowy, zróżnicowany w odbiorze i potrzebuje humanizacji. Chyba w samą porę przychodzi ratunek - pedagogika lasu - czuję, że jest to coś bardzo bliskiego potrzebom czasów post-antropocenu. Z niecierpliwością oczekuję na seminarium.

Skoro o humanizacji mowa, wykład inauguracyjny wygłosi prof. Tadeusz Sławek, którego poznajemy w pedagogice dzięki licznym publikacjom z dziedziny lingwistyki i fenomenologicznych studiów. Uczony przedstawi referat pt. „Akteon, czyli sceny leśne. Kilka wędrówek po lesie literatury".    

Jak zapewniają organizatorzy, seminarium ma mieć charakter rozważnego namysłu i wspólnego warsztatu, a nie tylko odczytów różnych punktów widzenia.

– Zależy nam na uzyskaniu kolażu pojęć i znaczeń z różnych dyscyplin. Prelegenci będą mieli więcej czasu na własną wypowiedź i zadanie wydobycia z wypowiedzi innych, tego co okaże się dla nich szczególnie znaczące. Na końcu każdy będzie miał szansę przedstawić swoją definicję Pedagogiki Lasu. – Zapowiada M. Paluch.

W seminarium można wziąć udział w roli słuchacza, wysyłając na adres mailowy: pedagogika@uksw.edu.pl swoje zgłoszenie. Udział w debacie jest bezpłatny. Zapraszamy! 

 

Fake news dotyczący definicji wychowania w Ustawie Prawo Oświatowe

 

18 września 2021 r. postanowiłem sprawdzić, jak czytane są wpisy, które zawierają fake news. Sam bowiem byłem kiedyś nieostrożny przekierowując na Fb informację, która wydawała się wysoce prawdopodobną, ale nie weryfikowałem jej wiarygodności. Na szczęście są osoby, które sprawdzają informacje, gdyż są pewne zawartej w nich dezinformacji. Miałem nadzieję, że powyższa ilustracja z klockami zwróci czyjąś uwagę. 

 

Przygotowałem zatem wpis, który miał adekwatną treść do ilustracji. Mógł być fake newsem, ale też faktem. Spośród czytelników bloga zareagowała nań tylko  jedna osoba, uniwersytecki profesor, któremu jestem winien nagrodę za rozpoznanie mojej manipulacji. 

Napisałem bowiem, a jest to niezgodne ze stanem faktycznym, co wystarczyło sprawdzić w Ustawie, że: 

 (...) w Ustawie Prawo Oświatowe ma miejsce błędne wprowadzenie dodatkowej litery do definicji pojęcia wychowanie. Pojawia się zatem pytanie: jak to jest możliwe, że od czterech lat posłowie, urzędnicy MEN/MEiN specjaliści nie zwrócili na to uwagi. 

Cytuję błędny zapis w Ustawie Prawo Oświatowe:

Art. 1.

 System oświaty zapewnia w szczególności:

(…)

3) Wychowanie rozumiane jako wspieranie dziecka w rozwoju ku pełnej dojrzałości w sferze fizycznej, emocjonalnej, intelektualnej, duchowej i  społecznej, wzmacnianie i uzupełnianie przez działania z  zakresu profilaktyki problemów dzieci i młodzieży. 

Podkreślenie przeze mnie w dwóch rzeczownikach odczasownikowych  wskazuje na błąd. Prawidłowo definicja - w tym ujęciu - powinna brzmieć:

Wychowanie rozumiane jako wspieranie dziecka w rozwoju ku pełnej dojrzałości w sferze fizycznej, emocjonalnej, intelektualnej, duchowej i  społecznej, wzmacniane i uzupełniane przez działania z zakresu profilaktyki problemów dzieci i młodzieży. 

Niby dwie drobne literówki, ale czynią tę definicję nonsensowną. Ktoś, kto tak ją zapisał w ustawie nie tylko nie rozumiał treści, ale zarazem sprawił, że jest ona od kilku lat bezkrytycznie powtarzana także na oficjalnej stronie resortu (sygnowanej "gov"). 

************* 

To jest oczywiście nieprawda, bo jak ktoś zajrzy do Ustawy Prawo Oświatowe z 2016 r., to przeczyta: 

Art. 1. System oświaty zapewnia w szczególności: 1) realizację prawa każdego obywatela Rzeczypospolitej Polskiej do kształcenia się oraz prawa dzieci i młodzieży do wychowania i opieki, odpowiednich do wieku i osiągniętego rozwoju; 2) wspomaganie przez szkołę wychowawczej roli rodziny; 3) wychowanie rozumiane jako wspieranie dziecka w rozwoju ku pełnej dojrzałości w sferze fizycznej, emocjonalnej, intelektualnej, duchowej i społecznej, wzmacniane i uzupełniane przez działania z zakresu profilaktyki problemów dzieci i młodzieży; (...) 

TYM SAMYM NIE MA ŻADNEGO BŁĘDU. 

Natomiast tym, co mogło uśpić czujność czytelników, było odwołanie do materiałów z hiperłączem do nich.  

Błąd powtarza się  m.in. w materiałach ministerialnych, a zatem jest już multiplikowany także w dokumentach instytucji oświatowych. 

Ma on miejsce w załączonych na powyższej stronie broszurach "WYCHOWANIE_-_program_wychowawczo-profilaktyczny_szkoły_lub_placówki". 

Bądźmy zatem uważni, krytyczni i sprawdzajmy dane, które już na pierwszy rzut oka powinny wydać się nieprawdopodobnymi. Przecież nie jest możliwe, by urzędnicy MEN/MEiN dopuścili się takiego błędu, a tym bardziej, by w Sejmie nikt jego nie zauważył. 

Problematyka badawcza młodych pedagogów

 

(fot. z sali obrad XXXIV LSMP w Obrzycku)

Tegoroczne obrady LETNIEJ SZKOŁY przebiegały w formie hybrydowej. Po prawej stronie widać zalogowych uczestników i prowadzących warsztaty. Zobaczmy jednak, jaka dominowała problematyka badawcza: 

mgr Hanna Achremowicz z Uniwersytetu Wrocławskiego - Uczenie się partycypacji publicznej przez młodzież. 

mgr Hanna Arciszewska z  Państwowej Wyższej Szkoły Informatyki i Przedsiębiorczości w Łomży -  Action Research jako strategia promowania tolerancji wśród studentów Państwowej Wyższej Szkoły Informatyki i Przedsiębiorczości w Łomży.

dr Dominik Chojnowski z Uniwersytetu Łódzkiego -  Poszukiwanie alternatywy społeczno-edukacyjnej dla hegemonii neoliberalnego kapitalizmu w dobie globalnej pandemii.

dr Aleksander Cywiński z Uniwersytetu Szczecińskiego - Gasnący płomień nadziei - kryzys klimatyczny i środowiskowy w opiniach uczniów i studentów, którzy kształcą się w Polsce.

mgr Żaneta Garbacik z UAM w Poznaniu - Stres i wypalenie wśród pracowników badawczo-dydaktycznych. Wyzwania procesu badawczego.

dr Anna Irasiak z  Uniwersytetu Humanistyczno-Przyrodniczego im. Jana Długosza w Częstochowie - Uniwersytet oczami osób z niepełnosprawnością. Refleksje na temat "uczestnictwa" i "dostępności" z perspektywy wspólnoty akademickiej.

mgr Marlena Kaźmierska - z UAM  w Poznaniu - Studentki z endometriozą jako grupa ze specjalnymi potrzebami - wyzwanie dla współczesnego uniwersytetu.

mgr Weronika Klon  ze Szkoły Doktorskiej Nauk Społecznych Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu - Elastyczność psychologiczna jako czynnik chroniący w sytuacjach związanych ze stresem w pracy nauczyciela akademickiego.

mgr Karolina Kołodziejczak ze Szkoły Doktorskiej Nauk Społecznych Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie - Kształcenie integracyjne w przestrzeni illusio - propozycja badań pola szkolnego.

dr Adam Konopnicki  z Uniwersytetu Opolskiego - Pytania o fizyczność uniwersytetu.

mgr Maria Krzemińska-Cieśla z Uniwersytetu Szczecińskiego - ,Szkolnictwo wyższe w dobie pandemii".

mgr Iwona Kukowka z UAM w Poznaniu - Orientacje ekologiczne młodzieży wobec wyzwań globalnych zmian społeczno-środowiskowych.

mgr Agnieszka Dominika Laskowska - z Uniwersytetu w Białymstoku- Wartości w wybranych programach wychowania przedszkolnego.

mgr Agnieszka Nymś-Górna z Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu - Uniwersytecka tożsamość współpracy z podmiotami społeczności lokalnej.

mgr Magdalena Maciejewska z Interdyscyplinarnej Szkoły Doktorskiej Nauk Społecznych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu - Pytania (nie) bez odpowiedzi – od miejsca nauki w przestrzeni życiowej kobiet do miejsca kobiet w przestrzeni nauki.

dr Karol Motyl z  Uniwersytetu Humanistyczno-Przyrodniczego im. Jana Długosza w Częstochowie - Uniwersytet a idea dawstwa szpiku kostnego. Na rozdrożu pomysłu na koncepcję badań.

mgr Nina Myalska z Akademii WSB Dąbrowa Górnicza - Terapeuta pedagogiem, pedagog terapeutą? O tym z jakich narzędzi terapeutycznych warto korzystać w pracy dydaktycznej.

dr Małgorzata Obrycka z Akademii Pomorskiej w Słupsku - Świat więcej niż ludzki. O edukacji akademickiej w perspektywie zagadnień z zakresu humanitaryzmu międzygatunkowego.

dr Justyna Ratkowska-Pasikowska z Uniwersytetu Łódzkiego - Akademickie kształcenie w zakresie metodologii badań naukowych.

dr Zofia Remiszewska z Uniwersytetu Opolskiego - GOTOWOŚĆ MŁODZIEŻY AKADEMICKIEJ DO PODEJMOWANIA ZADAŃ PONADOSOBISTYCH A ŚLAD PAMIĘCI OBRAZU SAMEGO SIEBIE Z DZIECIŃSTWA.

mgr Magdalena Słowik -  z Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskirgo w Olsztynie, Wydział Nauk Społecznych - Trudności i zalety e-edukacji w opinii wykładowców i studentów - wyniki badań własnych.

mgr Colette Szczepaniak z Uniwersytetu Szczecińskiego - Autoetnografia jako metoda badań nad kobiecością i macierzyństwem.

Spojrzenie na problemy badawcze młodej generacji pedagogicznej uświadamia nam zakres zmian w prowadzeniu badań, który wyraźnie wkracza w zainteresowania naukowe także przedstawicieli innych dziedzin wiedzy. Widać wyraźne zróżnicowanie zarówno orientacji badawczych, jak i przedmiotu badań. Naukowcy odchodzą od wąsko rozumianych i uprawianych dyscyplin nauk pedagogicznych. To jest bardzo dobry sygnał zmian w polskiej pedagogice.