Ile punktów otrzymają akademicy za monografię?

Akademicy mają wątpliwości, ile punktów otrzymają za opublikowaną monografię naukową w ocenie własnych osiągnięć dla potrzeb ewaluacji dyscypliny naukowej. Rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 22 lutego 2019 r.w sprawie ewaluacji jakości działalności naukowej" - podaje definicję monografii naukowej oraz określa liczbę punktów, jaka przysługuje autorowi/redaktorowi monografii naukowych wydanych przez wydawnictwa zamieszczone w wykazie tych wydawnictw sporządzonym zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 267 ust. 2 pkt 2 ustawy, zwanym dalej „wykazem wydawnictw”, redakcji naukowych takich monografii i rozdziałów w takich monografiach, a także monografii naukowych wydanych przez wydawnictwa niezamieszczone w wykazie wydawnictw, redakcji naukowych takich monografii i autorstwa rozdziałów w takich monografiach:

Definicja MONOGRAFII NAUKOWEJ:

§ 10. 1. Monografia naukowa jest to recenzowana publikacja książkowa:

1) przedstawiająca określone zagadnienie naukowe w sposób oryginalny i twórczy;

2) opatrzona przypisami, bibliografią lub innym właściwym dla danej dyscypliny naukowej aparatem naukowym.

2. Monografią naukową jest również:

1) recenzowany i opatrzony przypisami, bibliografią lub innym właściwym dla danej dyscypliny naukowej aparatem naukowym przekład:

a) na język polski dzieła istotnego dla nauki lub kultury,

b) na inny język nowożytny dzieła istotnego dla nauki lub kultury, wydanego w języku polskim;

2) edycja naukowa tekstów źródłowych.

Proszę zwrócić uwagę, że MINISTERSTWO ODSTĄPIŁO OD OKREŚLENIA MINIMALNEJ LICZBY ARKUSZY WYDAWNICZYCH, JAK MIAŁO TO MIEJSCE DO 2018 R., KIEDY TO MONOGRAFIA MUSIAŁA LICZYĆ CO NAJMNIEJ 6 ARKUSZY WYDAWNICZYCH. Nareszcie doceniono przekłady literatury naukowej z innych języków na nasz ojczysty, a także uwzględniono jako osiągnięcie naukowe edycję naukową tekstów źródłowych. Jest to szczególnie ważne w badaniach historycznych, humanistycznych i w naukach o prawie.


1) w dyscyplinach nie należących do dziedziny nauk humanistycznych, nauk społecznych i nauk teologicznych za monografie przyznaje się:

wydane w wydawnictwach z wykazu poziomu I - 80 pkt.

wydane przez wydawnictwa z wykazu poziomu II - 200 pkt.

spoza wykazu - 20 pkt.


2) w dyscyplinach należących do dziedziny nauk humanistycznych, nauk społecznych i nauk teologicznych za monografie przyznaje się:

wydane w wydawnictwach z wykazu poziomu I - 100 pkt.

wydane przez wydawnictwa z wykazu poziomu II - 300 pkt.

spoza wykazu - 20 pkt.

Monografie spoza wykazu, po pozytywnej a eksperckiej ocenie Komisji Ewaluacji Nauki (KEN) - można przyznać 100 pkt.


Podstawą prawną jest w/w rozporządzenie.

Przypominam, że w awansie naukowym na stopień doktora habilitowanego czy na tytuł naukowy profesora nie mają znaczenia oceny parametryczne wydawnictw i czasopism. Ważna jest bowiem w ocenie osiągnięć naukowych ich merytorycznie wartość wkładu w rozwój nauki, a nie poziom indeksu Hirscha czy miejsce ich wydania.

Odszedł komparatysta Profesor Wiktor Rabczuk

W niedzielę 19 stycznia 2020 r. zmarł w wieku 89 lat profesor zwyczajny nauk humanistycznych i społecznych, pedagog - WIKTOR RABCZUK, o czym poinformowała mnie rodzina. Pogrzeb odbędzie się w sobotę 25 stycznia w Łomiankach. Nie miałem okazji do bezpośredniej współpracy z Profesorem, ale moje pokolenie, a sądzę, że i kolejne, korzystało z rozpraw naukowych komparatysty, którymi wprowadzał nas w świat systemów edukacyjnych poza granicami kraju.

Jeszcze kilka lat temu Wiktor Rabczuk był aktywny w środowisku akademickim. Pracował bowiem po przejściu na emeryturę w dwóch jednostkach: w PEDAGOGIUM - Wyższej Szkole Pedagogiki Resocjalizacyjnej w Warszawie i w Instytucie Badań Edukacyjnych w Warszawie. Należał do nauczycieli akademickich o bardzo szerokim profilu wykształcenia. Przypomnę kilka faktów z życia Profesora, bowiem dziesięć lat temu przygotowywałem wraz z prof. Czesławem Kupisiewiczem nowy słownik biograficzny polskich pedagogów, do którego W. Rabczuk przesłał mi swoje dane.

Wiktor Rabczuk ukończył w 1954 r. studia magisterskie na Wydziale Filologicznym Uniwersytetu Warszawskiego przedkładając pracę magisterską p.t."Quid Cicero de Gracchis censuerit". W 1979 r. obronił dysertację doktorską już jako pracownik Instytutu Pedagogiki Uniwersytetu Warszawskiego. Jego dysertacja nosiła tytuł:"Szkolnictwo w byłym Kongu Belgijskim". Wiktor Rabczuk miał bogate doświadczenie nauczycielskie, o czym świadczą miejsca jego zatrudnienia:

1954-1957: lektor języka łacińskiego i rosyjskiego – SGGW w Warszawie;

1957-1958: nauczyciel – Szkoła Podstawowa i Liceum Ogólnokształcące w Brwinowie;

1958-1960: nauczyciel – Państwowe Liceum Wychowawczyń Przedszkoli w Obornikach Śląskich;

1960-1962: nauczyciel – Szkoła Podstawowa i Liceum Ogólnokształcące w Brwinowie;

1963-1965: nauczyciel – Korespondencyjne Liceum Ogólnokształcące Nr 3 w Warszawie;

1966-1974: nauczyciel języka łacińskiego – Kolegium Jana XXIII w Kolwezi i Ateneum w Lubumbashi (Republika Zair)

1974-1975: lektor języka łacińskiego – Uniwersytet Warszawski Studium Praktycznej Nauki Języków Obcych;

1975-1978: nauczyciel języka francuskiego – Centrum Kształcenia Ustawicznego Nr 1 w Warszawie;

W okresie PRL nie było łatwo tym, którzy interesowali się światem kapitalistycznym. Nic dziwnego, że dr Wiktor Rabczuk mógł habilitować się dopiero po odzyskaniu przez polską naukę wolności. W 1995 r. uzyskał na podstawie osiągnięć naukowych, pozytywnie przyjętym kolokwium habilitacyjnym i wykładzie - stopień doktora habilitowanego na Wydziale Studiów Edukacyjnych Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Przedłożył wówczas jako pracę habilitacyjną publikację, która stanowiła dla młodzieży akademickiej systemową wiedzę o szkolnictwie w krajach Unii Europejskiej, o przyjęcie do której wówczas zabiegały władze naszego państwa. Mam tu na uwadze rozprawę p.t. "Polityka edukacyjna Unii Europejskiej na tle przemian w szkolnictwie krajów członkowskich".

Spójrzmy na kolejne okresy pracy akademickiej Profesora:

1980-1986: wykładowca – Uniwersytet Technologiczny i Wyższa Szkoła Pedagogiczna Politechniczna w Oranie (Algieria)

1996-1999: prof. nadzw.– WSP/Akademia Pedagogiczna im. KEN w Krakowie

1999-2007: prof. nadz. Wyższa Szkoła Pedagogiczna Towarzystwa Wiedzy Powszechnej w Warszawie; Dziekan Wydziału Nauk Humanistyczno-Społecznych w Olsztynie WSP TWP w Warszawie (2002-2005);

2007-2009 (do dziś): profesor zw. – PEDAGOGIUM Wyższa Szkoła Pedagogiki Resocjalizacyjnej w Warszawie.

1996-2009 docent; prof. nadzw.; prof. – studia podyplomowe; seminaria doktoranckie w Instytucie Badań Edukacyjnych. Wypromował trzech doktorów nauk humanistycznych w zakresie pedagogiki.


W 2006 r. już jako doświadczony, samodzielny pracownik naukowy - Wiktor Rabczuk uzyskał nominację Profesora, którą odebrał z rąk śp. Lecha Kaczyńskiego.

Zmarły Profesor był autorem wielu monografii z pedagogiki komparatystycznej oraz redaktorem prac zbiorowych z tej dyscypliny pedagogiki:

Monografie autorskie:

Oświata w Afryce Czarnej, Ossolineum, Wrocław 1981.

Szkolnictwo prywatne w Europie Zachodniej i w Polsce, WSiP, Warszawa 1992.

Polityka edukacyjna Unii Europejskiej na tle przemian w szkolnictwie krajów członkowskich, IBE, Warszawa 1994.

Szkolnictwo prywatne w świecie, IBE, Warszawa 2000; Polityka edukacyjna Unii Europejskiej wobec imigrantów oraz mniejszości narodowych i etnicznych, IBE, Warszawa 2002;

Polityka edukacyjna Unii Europejskiej wobec imigrantów oraz mniejszości narodowych i etnicznych, IBE, Warszawa 2002.

Polityka edukacyjna Unii Europejskiej. Nowe konteksty, WSP TWP, Warszawa 2007.


Jako redaktor wydał:

Z problematyki pedagogiki porównawczej (red.), IBE, Warszawa 1996;

Aksjologiczne problemy współczesnej pedagogiki (współred. Z.Krzysztoszek), WSP TWP, Warszawa 2004.

Dzięki W. Rabczukowi zostały przybliżone polskim czytelnikom dwa, niezwykle ważne raporty, których był tłumaczem, a mianowicie:

1. UNESCO: Edukacja: jest w niej ukryty skarb: raport dla UNESCO Międzynarodowej Komisji ds. Edukacji XXI w. pod przewodnictwem Jacques’a Delorsa, Warszawa, Stowarzyszenie Oświatowców Polskich, 1998;

2. Federico Mayor Przyszłość świata, Fundacja Studiów i Badań Edukacyjnych, Warszawa 2001 (Współautorstwo przekładu J. Wolf, A. Janik).


Zmarły Profesor został wyróżniony w 1999 r. Złotym Krzyżem Zasługi oraz w 2003 r. Medalem Komisji Edukacji Narodowej.

Rodzinie i Bliskim składam wyrazy głębokiego współczucia.

Profilaktycy w szkołach, czyli ciąg dalszy analizy projektu MEN

Nie ulega wątpliwości, że jednak czegoś interesującego dowiadujemy się z przeprowadzonych badań. Studiując opublikowane dane możemy je wykorzystać do własnych projektów badawczych, gdyż stanowią one ciekawą "fotografię" różnych zmiennych związanych z zagrożeniami w środowisku życia i uczenia się dzieci oraz młodzieży. Nie rozumiem, dlaczego zatem krytycy skoncentrowali się na dwóch czy nawet trzech drobnych kwestiach, które pojawiły się w diagnozie, ale nie stanowiły w niej istotnych wymiarów?

Projekt jest oparty na dwóch formach działania: praca koncepcyjna i rekomendacyjna zespołu eksperckiego (model Delphi) oraz dwuetapowa, wielowymiarowa, ogólnopolska diagnoza i ewaluacja działań profilaktycznych i ich uwarunkowań. Realizacja obejmuje:

* Stworzenie eksperckiej wizji badań ewaluacyjnych.
* Diagnozę przekrojową, jak i badania podłużne oraz badania towarzyszące realizacji działań profilaktycznych.
* Opis rezultatów badań i rekomendacje przekazane na konferencjach, w publikacji po polsku i po i angielsku oraz w zestawie broszur online dla szkół i gmin, dostępnych także na platformie internetowej.

Po co ten projekt? Czy rzeczywiście, jak napisali organizatorzy - po to, by wydać publikacje: "Rezultatem projektu będzie zestaw książek i broszur dla szkół, opisujących rekomendowany przez ekspertów i zweryfikowany w wyniku badań model działań profilaktycznych w Polsce."? Otóż owe publikacje stanowią istotną wartość diagnostyczną z naukowego i oświatowego punktu widzenia, przede wszystkim dla dyrektorów szkół i nauczycieli. Czy z nich korzystają? Nie wiemy.

Warto zapoznać się z treścią tych publikacji, gdyż zostały solidnie napisane. Zawierają bardzo dobrze, bo syntetycznie opisane założenia teoretyczne badań diagnostycznych oraz ich usytuowanie na tle światowych diagnoz podobnych zagadnień. Gdyby wszyscy nauczyciele przeczytali zawarte na stronie raporty w odniesieniu do tej grupy wiekowej uczniów, z którymi pracują na co dzień, to mieliby wartościowy materiał poznawczy i praktyczny. Okazuje się bowiem, że zdiagnozowani nauczyciele w niskim stopniu interesują się efektywnością realizowanych w ich szkołach programów profilaktycznych. Ich rzekomy, bo przecież jedynie "(...) deklarowany aplauz dla działań profilaktycznych w szkole - jak podają badacze - wypada ocenić jako „ideologiczny” lub fasadowy, bo nie mający pokrycia w działaniach, wśród których zresztą przeważały różne aspekty „koncepcyjne”.

Padło pytanie o praktyki religijne, ale w kontekście ich jako czynnika chroniącego dzieci przez zagrożeniami w sferze zachowań ryzykownych. Jak piszą badacze: "Zgodnie z oczekiwaniem wyniki tych badań wskazują, że udział w praktykach religijnych jest czynnikiem chroniącym dzieci przed podejmowaniem zachowań problemowych. Sugeruje to rozkład odpowiedzi na pytanie o częstość udziału dzieci w praktykach religijnych. Uczniowie z grupy wysokiego ryzyka rzadziej uczestniczą w praktykach niż uczniowie z grupy przeciętnego i niskiego ryzyka. Świadczy o tym przede wszystkim frekwencja odpowiedzi „raz w tygodniu” oraz „nie praktykuje”. Te kategorie odpowiedzi najbardziej chyba różnicują wyróżnione grupy uczniów" (s. 99) Na marginesie muszę odnotować, że w publikacji nie ma zapowiedzianej tabeli nr 19 z danymi na ten temat.

Raporty z diagnoz zawierają interesujące dane. Czy ktoś je przeczytał i odniósł także do własnej placówki? Warto zapoznać się z publikacją p.t. Profilaktyka w szkole.red. R. Porzak, Lublin: Fundacja "Masz Szansę 2019. Dyrektorzy powinni zwrócić uwagę na przynajmniej jedno z zaleceń, a mianowicie:

"W świetle wyników badań potrzebne wydaje się rzeczywiste wzmocnienie podmiotowej roli rodziny w szkole. Te rodziny z trudnościami, które nie przyjmują biernej lub oportunistyczno-opornej pozycji, mogą być liderami, a nie tylko podopiecznymi pomocy społecznej. Dzielenie się doświadczeniami ukazującymi obszary skuteczności, ale zwłaszcza obszary nieefektywności działań profilaktycznych jest bezcenne dla usprawnienia profilaktyki. Rodziny mogą być adwokatami spraw swoich dzieci, mentorami dla innych rodzin, trenerami, doradcami, ekspertami pokazującymi, jak można skuteczniej borykać się z życiem przepełnionym wyzwaniami, aktywnie współpracując ze specjalistami szkolnymi i pozaszkolnymi. Rola, jaką rodziny zdecydują się przyjąć i ich ustosunkowanie wobec systemu społecznego i systemu pomocy często zależy od dostarczanej im wiedzy i rozwiązań organizacyjnych. (s. 174)

Naukowcy poddali bardzo rzetelnej, a krytycznej ocenie stosowane w szkołach programy profilaktyczno-wychowawcze. Może należałoby się zastanowić nad (bez-)sensem ich stosowania, skoro jedynie pozorują rzekome efekty podejmowanych lub zaniedbywanych działań.

Powróćmy jeszcze do narzędzi diagnostycznych. Były wśród nich standaryzowane narzędzia do badań psychologicznych, więc nie ma potrzeby poddawania ich jakiejkolwiek ocenie, skoro zostały trafnie dobrane do zapowiedzianych oczekiwań poznawczych.

W ankiecie dla uczniów szkół ponadopodstawowych znalazło się polecenie nr 9 zobowiązujące uczniów do określenia w skali pięciostopniowej poziomu zadowolenia wobec wymienionych zdarzeń, sytuacji. Dwa z nich są niepoprawnie skonstruowane (s. 3) czy jak w zadaniu 14 i 15 oczekujące wskazania częstotliwości określonych zachowań (s.4-5). Równie błędnie określono częstotliwość aktywności w pytanie 32 (s. 10) itd. Potwierdza to, że nie tylko dr Joanna Gruba ma problemy z metodologią badań naukowych popełniając kardynalne błędy. Jeśli bowiem oczekujemy od respondentów wskazania poziomu zadowolenia, to nie może on obejmować w jednym stwierdzeniu dwóch lub więcej zmiennych. Są też w kwestionariuszu ankiety błędy literowe, co nie najlepiej świadczy o ich wydawcy (np. "Rozmawiam z rodzicami szkole i o moich ocenach").