Harcerska hipokryzja i dewastacja moralna

Kiedy natrafiłem w mediach społecznościowych na artykuł Newsweeka, którego autor wzmacnia swój przekaz fotografią (chyba z Nadzwyczajnego Zjazdu ZHP?) i słowami zachwytu spod przysłowiowej budki z piwem chwali się zmianą Prawa Harcerskiego, to zrobiło mi się autentycznie smutno. Tak niszczy się najstarszy i najbardziej wartości model samowychowawczy w polskiej tradycji i kulturze pozaszkolnej, jakim dotychczas było polskie harcerstwo.

W wyniku przyjętej większością głosów delegatów 39. Zjazdu ZHP w Warszawie uchwałą - 10 punkt Prawa Harcerskiego , który brzmiał: Harcerz jest czysty w myśli, w mowie i uczynkach; nie pali tytoniu i nie pije napojów alkoholowych

na:

Harcerz pracuje nad sobą, jest czysty w myśli, mowie i uczynkach; jest wolny od nałogów.

Władze Związku wraz z kadrą instruktorską uległy presji i oczekiwaniom popkulturowej masy nastolatków i młodych dorosłych, którzy traktują harcerstwo tylko i wyłącznie jako trampolinę do innej kariery, awansu, osobistych korzyści. Mój komentarz nie ma nic wspólnego z dogmatem czy harcerską ortodoksją. Nie jestem już czynnym instruktorem od 1990 r., ale widzę, jak z każdym rokiem transformacji w III RP ZHP obniża swoje loty. Miałem zatem rację odchodząc z tego Związku na "emeryturę".

Druhny i Druhowie z GK ZHP - szybko zmieniajcie zapis, jaki jeszcze widnieje na stronie ZHP, a dotyczy celów wychowania tego Związku oraz programu, to chociaż nie będzie widoczna wasza hipokryzja. Po co wprowadzać w błąd dzieci i młodzież oraz ich rodziców zapisem:

Osiąganie sukcesów wychowawczych w naszych czasach nie wymaga rewolucji programowej. Ponadczasowość założeń harcerstwa sprawia, że nie wymagają one uaktualniania.


Aby to osiągnąć, harcerski program powinien być:
• aktualny – nie powinien rekonstruować historii, lecz ją tworzyć,
• atrakcyjny dla młodych ludzi – czyli odpowiadający na ich potrzeby, a nie ulegający przelotnym modom,
(...)


Sprzeniewierzyliście się drodzy instruktorzy w imię nieujawnionych korzyści, które z polskim harcerstwem niewiele mają wspólnego. Harcerstwo w ZHP przestaje być ruchem elitarnej formacji społeczno-moralnej, tylko wpisuje się w "menelską" mentalność, by nachlać się piwska w mundurze lub bez i cieszyć się z promili, które zaszumią w głowach. Rzeczywiście, dzięki zmianie możecie wmawiać wychowankom, że będziecie wolni od nałogów. Tylko jak do tej wolności chcecie przekonywać i zobowiązywać młode pokolenia? Wolność przez zniewolenie? Do zdrowia chcecie dążyć przez picie, palenie i dopalanie?

Argumentacja, z którą spotykam się na łamach harcerskiego medium budzi zażenowanie nieprzyzwoitą demagogią. Oto jej wyraz rzekomego powodu, dla którego należało zmienić 10 pkt Prawa Harcerskiego:

"Po pierwsze, metoda. Nakaz abstynencji jest sprzeczny z metodą harcerską. W naszym ruchu to nie abstynencja jest wartością. Wartością jest praca nad swoim charakterem. Stawiamy sobie wyzwania, by się z nimi zmierzyć i pokonać. Czasem to one pokonują nas, wtedy nie poddajemy się i próbujemy raz jeszcze. Garda zawsze wysoko!

(...)

Po drugie, skuteczność. Powszechnie pisze się o problemie nadużywania alkoholu i wynikających z tego problemach (np. „Czuwaj” 3/2007). 10 punkt Prawa w obecnym brzmieniu jest traktowany jako elementem profilaktyki antyalkoholowej, ochrony młodych. Panuje też przekonanie, że Polacy piją dużo i często, i że promowanie w harcerstwie abstynencji przyczynia się do odwracania tego trendu. Oba te poglądy są błędne.

Przeważyła ulica, popkulturowa miazga wartości. Redakcja Newsweeka znalazła reprezentanta tej postawy, który tak uzasadnia radość z zaistniałej zmiany:

Małkowski wzorował się na brytyjskim prawie skautowym, ale zakaz picia dodał od siebie – prawdopodobnie pod wpływem polskich organizacji niepodległościowych. W światowym skautingu nie mówiło się wówczas o abstynencji – nie mówi się o niej także dzisiaj.

– I to zawsze powodowało dziwne sytuacje w kontaktach międzynarodowych – opowiada jedna z harcerskich działaczek. – Podczas spotkań liderów z różnych krajów, gdy nie ma się pod opieką młodszych harcerzy, naturalne było, że wieczorami dorośli skauci z całego świata szli razem na piwo. Polska grupa piła wtedy wodę.

Aleksander Kamiński słusznie wskazywał w o swoim studium "Co młodemu człowiekowi może dać harcerstwo?", że harcerstwo w okresie PRL stawało się dla coraz większej liczby dziewcząt i chłopców tramwajem, do którego można wsiąść, a jak się ma słabą wolę, nie chce się pracować nad sobą, to można z niego wysiąść. Można. Teraz, to w tym tramwaju podadzą nawet piwo, albo będzie można wnieść je ze sobą i popijać, by dorównać skautom z innych krajów.

Kamiński pisał w 1978 r.: "Społeczną zasługą harcerstwa i zarazem jego dużym wkładem w wychowanie społeczne było nadanie walce z pijaństwem rangi zadania narodowego. Harcerki i harcerze wzrastali w atmosferze ważności swego Związku, byli przepojeni wiarą w doniosłość jego służby narodowi - toteż dyrektywę przeciwalkoholową prawa harcerskiego (podobnie jak przeciwnikotynową) traktowali jako wezwanie ideowe na rzecz walki o zdrowie fizyczne i moralne społeczeństwa" (s. 208).

Zjazd ZHP okazał się świętem demokracji, ale proceduralnej, a nie demokracji odwołującej się do wartości społeczno-moralnych polskiego narodu! Degradujecie harcerstwo z niskich pobudek i jeszcze się z tego cieszycie!?

Od początku transformacji ustrojowej opiekuję się pracami dyplomowymi studentów pedagogiki. Wiecie, jaki problem społeczny, socjalizacyjny jest ustawicznie aktualny? Alkoholizm i narkomania, rozpad rodzin, samobójstwa, autodegradacja moralna młodych Polaków. Do kwietnia br. mogłem im jeszcze mówić, że warto sięgać do tradycji i modelu samowychowawczego ZHP, który chronił młodych ludzi przed samozniszczeniem z przyzwoleniem społecznym na m.in. alkoholizm. Teraz będę musiał im powiedzieć, że pojawiła się kolejna strefa przyzwolenia i mamy do czynienia z bolszewicką, świecką tradycją "oblewania" wszystkiego.

Druhowie z ZHP - wznieście toast na adekwatnym do zjazdowej uchwały poziomie: "No to chlup w harcerski dziób!" W końcu raz, nie zawsze, a wielokroć, to jeszcze nie nałóg?

Fetiwal Nauki w łódzkiej Manufakturze

Po raz siedemnasty odbył się Festiwal Nauki w Łodzi, ściągając tysiące dzieci i młodzieży z rodzicami, opiekunami czy rówieśnikami. To już nie akcje typu "Otwarte Drzwi" czy 'Targi Edukacyjne", ale właśnie Festiwal szkół wyższych staje się najlepszą promocją nauki i jej zastosowań w codziennym życiu.

Do specjalnie skonstruowanego hangaru na placu łódzkiej Manufaktury nie można było się wcisnąć, gdyż każde stanowisko - bez względu na prezentowaną dyscyplinę wiedzy naukowej - było oblegane przez osoby kilku pokoleń. Każdy mógł zbadać u siebie poziom cukru we krwi, ciśnienie, wzrok, stopy, skórę, a dzieci poznawały tajemnice ludzkiego ciała na składanym modelu. Jak ktoś chciał, to mógł nauczyć się udzielania pierwszej pomocy, zdrowego odżywiania czy uzyskać poradę z zakresu kosmetologii.

Nie zawiedli historycy, którzy zostali wzmocnieni przez Instytut Pamięci Narodowej o bezpłatne publikacje na temat żołnierzy wyklętych, dziejów łódzkiej opozycji, w tym powstania NZS-u. Na stoisko Wydziału Filozoficzno-Historycznego UŁ można było się dostać po skasowaniu biletów komunikacji miejskiej sprzed 40 lat, a obsługująca to stanowisko studentka kasowała je równie starym urządzeniem. Humaniści wszędzie oferowali testy wiedzy historycznej, językowej, konkursy z historii miasta, a w oryginalnych strojach z różnych epok sztuki wojennej zachęcali do studiów na nowym kierunku - WOJSKOZNAWSTWO.

Na stanowisku Wydziału Nauk o Wychowaniu UŁ studenci psychologii pod kierunkiem mgr Magdaleny Kobylarczyk diagnozowali tych, którzy chcieli poznać poziom własnego stresu. Pani dr Tamara Sass wraz ze studentami kierunku "Edukacji Artystycznej" oczarowywała iluzjami optycznymi (fot. ekspozycja prac studentów stylu op-artu).

Ogromną popularnością cieszyły się stanowiska uczelnianych jednostek medycznych, politechnicznych, ale i wszystkich wydziałów uniwersyteckich. Moja córka nie mogła oderwać oczu od fantastycznie, barwnie wyjaśnianych i ilustrowanych laboratoryjnie przez wykładowcę UŁ praw fizyki. Inni zatrzymywali się przy eksperymentach z chemii, biologii czy nauk o ziemi. Wszędzie czekały na zainteresowanych nauką konkursy, gadżety, słodycze, a to dzięki sponsorom, których pozyskiwali organizatorzy poszczególnych stanowisk.

Wydział Nauk o Wychowaniu UŁ wsparły, dzięki zabiegom dr Arlety Suwalskiej z Zakładu Teorii Kształcenia i Wychowania firmy edukacyjne i hipermarket Auchan. Katedra Pedagogiki Społecznej zachęcała do zainteresowania się projektami socjalnymi i obywatelskimi, które od szeregu lat realizuje i wspomaga Instytut Spraw Obywatelskich. Szukają osób, które mają marzenia i chcą zmieniać świat, ludzi, którym bliskie są sprawy dobra wspólnego, małych ojczyzn.

Przez dwa dni dr Małgorzata Kostrzyńska z Katedry Pedagogiki Społecznej UŁ wraz z działaczami NGO prezentowała działalność spółdzielni socjalnych. W ten sposób można było zobaczyć, jak trudną, ale i niezwykle ważną społecznie odgrywa rolę profesja pedagoga społecznego jako przedsiębiorcy czy animatora aktywności prospołecznej. Zaprezentowano sesję plakatową prezentującą projekt „Pedagog – społeczny – przedsiębiorca”, który dotyczył właśnie ekonomii społecznej, a realizowany był w semestrze letnim na Wydziale Nauk o Wychowaniu.

Festiwal Nauki stał się po raz kolejny okazją do zaprezentowania spółdzielni socjalnych i ośrodków wsparcia ekonomii społecznej, jak: Spółdzielnia Socjalna Owocni, Zakład Aktywności Zawodowej TPN „Dobry Start”, Spółdzielnia Socjalna Vitasana”, Spółdzielnia Socjalna Łódzka Szansa, Fundacja Art of Breaking, Łódzkie Partnerstwo Pomocy w sytuacji Wykluczenia i Bezdomności, Fundacja „W Człowieku Widzieć Brata”, Stowarzyszenie Wsparcie Społeczne „Ja-Ty-My”, Centrum Promocji i Rozwoju Inicjatyw Obywatelskich „OPUS”, Ośrodek Wsparcia Ekonomii Społecznej Centrum KLUCZ. Fundacja Form Art. wystawiła spektakl dla dzieci w wieku od 3 do 13 lat pt. „O piracie Buciorze, który zgubił skarb”. Aktorzy zaprosili dzieci do zabawy, by wspólnie uczestniczyć we wspaniałej przygodzie. Widowisko przeplecione było piosenkami i żartami.

Pani dr Aneta Rogalska-Marasińska czuwała nad całością wydziałowych prezentacji wiedzy i umiejętności. Dr M. Modrzejewska-Świgulska wraz ze studentami prowadziła trening twórczego myślenia obejmujący zadania z twórczego myślenia, zagadki i zabawy z rozgrzewki twórczej. Pani mgr Małgorzata Krakowiak zaproponowała wraz ze studentami pokaz albumów szkolnych pt. „Tajemnice łódzkich szkół powszechnych, średnich, zawodowych z okresu XIX – XX w., któremu towarzyszył konkurs.

Studentki pedagogiki resocjalizacyjnej - Paulina Jaskulska, Oliwia Jackowska, Katarzyna Mikołajczyk, Klaudia Kurzacz, Martyna Jasion uchyliły drzwi do przestrzeni, której nikomu nie życzymy, ale jest ona konieczną instytucją w naszym państwie. Mam tu na myśli więzienia, których tajniki można było poznać w czasie tego naukowego pikniku. Świat zakładu karnego przybliżył w czasie spotkania przedstawiciel służby więziennej i jego psi partner.

Dużą popularnością cieszyły się stanowiska przyrodników, biogenetyków, fizjoterapeutów, a jak już ktoś sprawdził, że nie jest zbyt zestresowany, to mógł - zamiast szala - otulić swoją szyję wężem.

W godzinach popołudniowych nasi adragodzy: dr Anna Gutowska, dr Marcin Muszyński, dr Wojciech Świtalski, mgr Małgorzata Chmielecka wraz ze studentami tego kierunku zorganizowali grę miejską: W poszukiwaniu dorosłości . Jej uczestnicy zostali podzieleni na rywalizujące ze sobą zespoły, by zrealizować w mieście (w obrębie Manufaktury) w oparciu o dostarczoną mapę, wraz ze wskazówkami i zasadami gry określone zadania. Komu było zimno, mógł pozostać pod namiotem i wziąć udział w grze stolikowej - Ułóż plan studiów . Zabawa polegała na rozwiązaniu łamigłówki, w której na podstawie uzyskanych informacji należało ułożyć plan zajęć studenta pedagogiki. Udział w ćwiczeniu rozwijał myślenie i pozwalał poznać tematykę zajęć studenta pedagogiki.

Pasjonaci sportu mogli spotkać się z naszym absolwentem pedagogiki wychowania fizycznego i zdrowotnego - mgr. Piotrem Kędzią, by porozmawiać o potrzebie ruchu. Pani dr Jadwiga Robacha wraz ze studentami z Koła Naukowego PWFiZ przeprowadziła quiz o tematyce sportowej. Zainteresowani mogli też pomierzyć siły mięśni dłoni czy sprawdzić swoją celność rzutami do kosza.



Ciekawie wyglądała dłoń wydrukowana w drukarce 3D.

Jak już ktoś był bardzo zmęczony, to mógł zasiąść w samochodzie napędzanym na baterie słoneczne.

Festiwal Nauki jest w każdym ośrodku akademickim okazją polskich uczonych do przybliżenia społeczeństwu własnych dokonań, zaprezentowania chociaż cząstki z laboratoryjnych tajemnic czy zachęcenia najmłodszych do uczenia się dla przyjemności rozumienia świata. Do zobaczenia za rok na kolejnej edycji Festiwalu oraz w salach wykładowych łódzkich uczelni. Odwiedzający stanowiska wyrażali wdzięczność pracownikom m.in. Wydziału Nauk o Wychowaniu oraz studentom za poświęcenie swojego czasu na spotkania, prezentacje, gry, testy i ćwiczenia.

Kształcić tzw. psychologów już każdy może

czasem lepiej, a czasem gorzej, ale nie o to chodzi, czy się komuś zaszkodzi.

Od końca lat 90. XX w., kiedy prowadzone były w Radzie Głównej Szkolnictwa Wyższego prace nad standardami kształcenia na wszystkich kierunkach studiów, psychologia była w naukach (wówczas) humanistycznych jedną z nielicznych dyscyplin, które wymagały dla uzyskania prawa do wykonywania zawodu - ukończenia jednolitych pięcioletnich studiów magisterskich. W pełni rozumieliśmy tę sytuację, bowiem trudno uznać, że ktoś, kto nie posiadł rzetelnej wiedzy z podstawowych, kierunkowych i specjalnościowych przedmiotów psychologicznych może mieć prawo do pracy w tym zawodzie. Zresztą i tak było ono ograniczone, bo do pracy psychoterapeutycznej trzeba było mieć ukończone jeszcze dodatkowe, często trzyletnie studia specjalistyczne, uwieńczone odpowiednim do danego podejścia terapeutycznego certyfikatem.

Minister nauki i szkolnictwa wyższego w okresie rządów PO i PSL - prof. Barbara Kudrycka dokonała prawnej i proceduralnej dewastacji jakości kształcenia w polskim szkolnictwie wyższym. Podpisane przez nią rozporządzenia wprowadzane były pod hasłami troski o wyższą jakość akademickiej edukacji, ale w istocie chodziło o to, by dać szansę do zarobienia eurokratom ubranym w szaty rzekomej jakości. Pojawili się zatem twórcy Krajowych Ram Kwalifikacyjnych, specjaliści od zarządzania jakością, od procedur i narzędzi do jej weryfikowania, które de facto zastępowały prawdę o bylejakości kształcenia.

Od kilku lat obserwuję oferty - głównie niepublicznych szkół wyższych - w zakresie prowadzenia studiów na kierunku psychologia. Aż nie chce się wierzyć, że stało się to, co wpisało się już w naszą codzienność, a mianowicie - dzięki zmianom aktów wykonawczych - upełnomocnienie patologii, której nie są w stanie rozpoznać kandydaci na studia psychologiczne, bo nawet nie przejdzie im przez myśl, że mają do czynienia z produktem psychologicznopodobnym, że są wpuszczani w przysłowiowe maliny.

Była ministra nauki i szkolnictwa wyższego - Barbara Kudrycka "awansowała" do Europarlamentu, więc nie musi spijać nawarzonego przez siebie piwa, które jest toksyczne dla młodych pokoleń. To ta minister pozwoliła na to, by studia na kierunku psychologii nie musiały być jednolite. Wystarczą studia I stopnia, licencjackie, by zostać psychologiem najróżniejszej maści, ale... psychologiem wkomponowanym w inną dyscyplinę i profesję. Pseudopsychologia, aczkolwiek reklamowana jako studia na tym właśnie kierunku, polega na tym, że wolno już kształcić nibypsychologów, quasipsychologów, a więc kogoś, kto psychologiem nie jest i być nie może, ale ... otrzymuje dyplom psychologa - biznesu, zdrowia, bezpieczeństwa, edukacji, reklamy, zarządzania, coachingu, mentoringu, rozwoju osobowego i społecznego, profilaktyki i jakości życia, itp., itd.

W istocie jednak absolwent takich studiów jest "felczerem dusz ludzkich", a więc kimś, kto jedynie może wykorzystywać wiedzę i umiejętności z psychologii (w jakże zresztą ograniczonym zakresie) do pracy w ... innych zawodach, nie będąc de facto psychologiem. Nie przebijają się do świadomości społecznej, do opinii publicznej jakże trafne słowa krytyki prof. Jerzego Brzezińskiego wobec tego kiczu edukacyjnego, gdyż już na sam dźwięk słowa "psycholog" niektórym wydaje się, że z kimś takim mają do czynienia. Tymczasem z profesją psychologa absolwent studiów licencjackich na tym kierunku niewiele ma wspólnego.

Psychologia licencjacka stała się produktem, towarem na wyprzedaży własnego etosu i troski o jakość tak urzędników, jak i części naukowego środowiska. Kto zaoferuje kicz w pięknym opakowaniu, ten ma klientów. Właśnie dlatego prywatne szkółki oferują psychologię z brzmiącymi atrakcyjnie rynkowo dodatkami, by naciągnąć naiwnych na "szamanizm", "modne bzdury", potoczność i quasiumiejętności. Absolwent psychologii nie ma bowiem prawa do posługiwania się w diagnozie wystandaryzowanymi narzędziami, ba, nie ma prawa do wykonywania zawodu psychologa. Może zatem wróżyć z fusów, kuli, wahadełka, teścików z kolorowych magazynów (tam określane są mianem psychotestów), koloru oczu, a nawet stosować pseudonaukowe techniki typu NLP, metodę ustawień systemowych Hellingera itp.

Polska Komisja Akredytacyjna nie jest po to, by stać na straży rzeczywiście wysokiego poziomu kształcenia, tylko ma za zadanie ułatwiać prywatnym podmiotom zarabianie na naiwności młodych ludzi zgodnie z obowiązującym prawem. Uprawnienia do licencjackiego kształcenia na kierunku psychologia otrzymują szkoły prywatne, które nie posiadają nawet jednego psychologa-samodzielnego pracownika nauki. Wystarczy, że zadeklarują zatrudnienie go dopiero na drugim czy trzecim roku studiów. Jednego doktora psychologii można zastąpić dwoma magistrami, a jednego doktora habilitowanego dwoma doktorami, tak więc produkcja pesudopsychologów świetnie rozwija się w naszym kraju.

Na stronie PKA można zapoznać się z treścią już akredytowanego kierunku studiów licencjackich z psychologii. W uniwersytetach dotyczy to kształcenia na jednolitych studiach magisterskich. W szkołach prywatnych PKA odnotowuje z zachwytem jakość kształcenia na studiach licencjackich. Oto w jednym z raportów stwierdza się nawet, że "dobór treści programowych odpowiada międzynarodowym standardom kształcenia psychologów". Ciekawe, gdzie są te standardy i na jakiej podstawie prawnej polskie szkoły wyższej muszą je spełniać? Inna rzecz, że w raportach PKA możemy znaleźć fałszowanie danych o stopniach naukowych przewodniczących i członków komisji. To dopiero świadczy o tym, kto i kogo akredytuje.

Jak pisze prof. Jerzy Brzeziński, a jego analiza dotyczy jednolitych studiów magisterskich: "Konsekwencje: zawód psychologa mogą wykonywać absolwenci źle przygotowani do jego wykonywania (realnie nie ma żadnych zapór). Wzmacnia tę patologię (...) brak kontroli nad instytucjami prowadzącymi szkolenia i kursy psychologiczne; żerowanie na naiwności studentów i młodych, jeszcze niedoświadczonych, absolwentów. Konsekwencje: komercjalizacja usług szkoleniowych adresowanych do psychologów; inaczej mówiąc: „płacisz – dostajesz świadectwo”.

Niektóre szkoły nie ukrywają, że są to niby profesjonalne studia stwarzając usprawiedliwienie dla ich "jakości" przykładowo taką argumentacją: Studia I stopnia są skierowane do osób, które nie wiedzą jeszcze, czy w przyszłości będą chciały pracować w zawodzie psychologa. Na studiach zdobędą umiejętności przydatne w wielu innych obszarach zawodowych. Po uzyskaniu tytułu licencjata będą mogły zdecydować, czy chcą kontynuować studia psychologiczne, czy wolą zgłębić wiedzę z innej dziedziny oraz zdobyć w ten sposób wielokierunkowe i interdyscyplinarne wykształcenie.

Wszystko toczy się zgodnie z prawem, bowiem Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego zgodziło się, aby psychologię podzielić zgodnie z zasadą „trzy plus dwa” (trzyletnie studia licencjackie, dwuletnie studia magisterskie). Nie ujawniło jednak, że ów podział jest "pułapką" dla naiwnych, a biznesem dla korzystających z tej naiwności. Czyż nie jest prawdą, że aby wykonywać zawód psychologa, należy być absolwentem studiów jednolitych magisterskich?