16 sierpnia 2024

Zmarł pedagog, filozof wychowania prof. Uniwersytetu Ignatianum Paweł Kaźmierczak



Nie miałem okazji do bezpośredniego spotkania  z młodym uczonym, jakim był pracujący od 2006 roku w Uniwersytecie Ignacjanum w Krakowie (UIK) na stanowisku profesora UIK dr hab. Paweł Kaźmierczak. Wiadomość o śmierci, jak każda tego charakteru, wywołuje głęboki ból wśród najbliższych, przyjaciół, ale też smutek i żal w środowisku akademickim z powodu odejścia humanisty, którego obecność w kształceniu pedagogów tak bardzo jest dzisiaj potrzebna. Nie zdążył rozwinąć swojej pasji badawczej do implementacji myśli współczesnych filozofów, dla których ważny jest człowiek, a nie tylko to, co wiąże się z uwarunkowaniami jego życia.


Magisterium (1998) i stopień naukowy doktora (2002) uzyskał z filozofii w macierzystej uczelni. Habilitował się w 2020 roku na Uniwersytecie Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, gdyż jego uczelnia nie posiadała wówczas jeszcze uprawnień do nadawania stopnia doktora hbilitowanego w dyscyplinie pedagogika. Głównym osiągnięciem habilitacyjnym była monografia p.t. Neoarystotelesowska filozofia edukacji w ujęciu Alasdaira MacIntyre'a, ale także wcześniejsze publikacje autorskie i współautorskie poświęcone współczesnej personalistycznej myśli pedagogicznej w kraju.  

  


 (źródło:Fb)


 

W Uniwersytecie Ignatianum śp. prof. UIK P. Kaźmierczak pracował naukowo i dydaktycznie w Katedrze Pedagogiki Religii i Pedeutologii, w której zajmował się filozofią wychowania, etyką i historią myśli pedagogicznej. Jego ostatnie badania dotyczyły metafizycznych i antropologicznych podstaw pedagogiki w twórczości Hansa Ursa von Balthasara i Adrienne von Speyr. Jak informuje uczelnia, w przygotowaniu jest jego publikacja na ten temat obejmująca także tłumaczenie "Mowy pożegnalnej" A. von Speyr z opracowaniem krytycznym. Pozostawił zatem dzieła, których recepcja czeka na kontynuatorów jego badań. 

Warto w tym miejscu przywołać wcześniejsze monografie naukowe przedwcześnie zmarłego pedagoga:

1. Moral Upbringing through the Arts and Literature, Cambridge Scholars Publishing, Newcastle-upon-Tyne, 2018 (Editor with Jolanta Rzegocka)



2. Dietrich von Hildebrand wobec narodowego socjalizmu, WAM, Ignatianum, Kraków 2011, seria „Dyskurs politologiczny” pod red. W. Bernackiego, W. Pasierbka i B. Szlachty.



3. Klub Inteligencji Katolickiej w Krakowie w latach 1956-1989 (The Club of Catholic Intelligentsia in Krakow 1956-1989), WAM, Ignatianum, Kraków 2009.  



W najnowszym numerze periodyku 'Studia Paedagogica Ignatiana" jest artykuł śp. P. Kaźmierczaka z nurtu pedagogiki religii zatytułowany: "Pedagogia i pedeutologia Ćwiczeń duchownych św. Ignacego w ujęciu Hansa Ursa von Balthasara i Adrienne von Speyr". Poszerza zatem naszą wiedzę z dziejów samowychowania religijnego  jednego z najwybitniejszych teologów i erudytów  XX wieku oraz o mistyczce A.von Speyer, która pisała o roli rekolekcji z zastosowaniem ćwiczeń duchowych św. Ignacego Loyoli. 

Spodziewałem się spotkania z Profesorem UIK na tegorocznym Seminarium Polskiej Myśli Pedagogicznej w Instytucie Pedagogiki Uniwersytetu Jagiellońskiego, gdyż tegoroczna problematyka obrad dotyczyć będzie kwestii, którym P. Kaźmierczak także poświęcał swój namysł, a mianowicie problematyce patriotyzmu. W 2008 roku opublikował wspólnie z Beatą Topij-Stempińską na łamach "Horyzontów Wychowania" interesujący artykuł  "Wychowanie narodowe a wychowanie państwowe", w którym jakże trafnie upomniano się o dziedzictwo myśli pedagogicznej na ten temat z okresu dwudziestolecia międzywojenngo. Gorąco polecam ten tekst, gdyż zawarty w nim przekaz nie stracił na swojej aktualności.   

Kaźmierczak nawiązał raz jeszcze do tej problematyki w swoim artykule w "Horyzontach Polityki" (2011 nr vo.2 nr 3), w którym dokonał analizy myśli historyka Feliksa Koniecznego.  Jak pisał w nim: 

"Według krakowskiego historyka znaczenie Polski wynikało z przynależności do kręgu zachodniej cywilizacji łacińskiej, a zarazem z głoszonych i praktykowanych wcześniej niż na Zachodzie Europy idei wolności sumienia i wyznania, suwerenności reprezentacji narodowej, konstytucjonalizmu, samorządu i decentralizacji przeciwstawionych centralizacji i biurokracji oraz koncepcji unii międzypaństwowej. Konkluzją artykułu jest stwierdzenie aktualności wielu kwestii poruszanych przez Konecznego, takich jak np. patriotyzm oparty o znajomość historii własnego kraju, równouprawnienie państw tworzących unię czy też temat oblicza cywilizacyjnego Europy" (s.229). 


Żegna zmarłego przedwczesnie pedagoga środowisko akademickie i ignacjańskie. 

Niech spoczywa w pokoju!