Po wczorajszym wspomnieniu pedagogów, którzy
odeszli w ciągu ostatnich dwunastu miesięcy, otrzymałem informację, że pominąłem
zmarłą 1 października 2022 roku profesor Uniwersytetu Kardynała Stefana
Wyszyńskiego w Warszawie dr hab. Barbarę Baraniak (1954-2022).
Nie wiedziałem o tym, że zmarła przed miesiącem pedagog specjalizująca się w
pedagogice pracy, andragogice i kształceniu zawodowym. Wiedziałem, że p.
Profesor UKSW choruje od kilku lat. Co jakiś czas pisała do mnie o swoich
troskach dotyczących awansu naukowego na tytuł profesora, a przed dwoma laty,
że wyszła ze szpitala po operacji i powoli odzyskuje siły.
Swoistego
rodzaju autoterapią była dla Niej intensywna praca nad książką z pedagogiki
pracy, którą chciała wydać w 2020 roku. Nie mogłem jej recenzować, gdyż
przedmiot analiz był spoza zakresu moich kompetencji i zainteresowań
badawczych. Podzieliłem się jedynie uwagami dotyczącymi metodologicznych
podstaw badań w tej subdyscyplinie nauk pedagogicznych, które mogłaby
wykorzystać we własnym projekcie. Niestety, wcześniej zmarł Jej Mistrz -
pedagog pracy prof. Tadeusz Nowacki, który recenzował wcześniejsze
rozprawy B. Baraniak.
Wiem,
że zamysł wydawniczy powiódł się, gdyż w ubiegłym roku ukazały się po
pozytywnych recenzjach wydawniczych dwa tomy rozpraw. W ostatnim roku
kontakt jednak uległ zakłóceniu, zapewne z powodu pogarszającego się stanu
zdrowia. Pamiętam p. Profesor jako osobę pogodną, głęboko religijną,
promieniującą na innych pozytywnym nastawieniem do życia, co pięknie oddaje
fotografia zamieszczona na stronie kierowanej przez Nią Katedry
Pedagogiki Społecznej UKSW. Nie chce się wierzyć, że zmarła, bo miała
przed sobą jeszcze wiele projektów i zajęć dydaktycznych, które sprawiały Jej
ogromną przyjemność.
Droga akademickiego rozwoju Barbary Baraniak nie należała do typowych w pedagogice. Ukończyła bowiem studia magisterskie w znakomitej uczelni stołecznej SGGW na Wydziale Technologii Żywności, oddając w 1979 roku pracę magisterską na temat: "Badanie frakcji lipidowych szpiku kostnego". Po studiach pracowała w Instytucie Ekonomiki i Organizacji Przemysłu Spożywczego oraz w Zespole Szkół Przemysłu Spożywczego w Warszawie.
Od 1987 roku mgr B. Baraniak została zatrudniona w Centralnym Ośrodku Rozwoju i Postępu w Rolnictwie w Brwinowie, gdzie przygotowywała dysertację doktorską. Musiała trafić pod skrzydła prof. Tadeusza Nowackiego, bo już w trzy lata po studiach obroniła na Wydziale Pedagogicznym WSP w Bydgoszczy swoją rozprawę doktorską pt. "Wpływ treści pracy na unowocześnienie planów i programów kształcenia".
Stopień doktora
habilitowanego otrzymała w 2004 roku w tej samej Uczelni, przekształconej
w Akademię Bydgoską (obecnie UKW) na Wydziale
Pedagogiczno-Psychologicznym. Jej główne osiągnięcie naukowe
dotyczyło "Programów kształcenia zawodowego.
Teorii-Metodologii-Aplikacji". Specjalizując się w pedagogice pracy
była zatrudniona w Instytucie Badań Edukacyjnych w Warszawie (była sekretarzem naukowym IBE), w Wyższej
Szkole Humanistyczno-Ekonomicznej we Włocławku, a także pełniła funkcję dziekan w Wyższej Szkole Pedagogicznej ZNP w Warszawie. W latach 2001-2002 kierowała w
MEN projektem dotyczącym konstruowania programów nauczania dla profili Liceum
Profilowanego.
W
latach 2004-2008 dr hab. B. Baraniak była w resorcie edukacji - pełnomocnikiem
podwykonawczym projektu oraz koordynatorką metodyczną opracowania w
projekcie "Przygotowanie innowacyjnych programów dla kształcenia zawodowego
(programy i pakiety dydaktyczne)". Bardzo aktywnie uczestniczyła
w Konsorcjum z Funduszem Współpracy BKKK (Biuro Kształcenia Kadr
Kierowniczych) realizując temat „Szkolnictwo zawodowe – prace autorskie i
projekty”, w Konsorcjum z Ecorys i Copy-Com, gdzie realizowany był temat
„Poznaj świat zawodów” oraz przygotowywano „Opracowanie bilansu
kwalifikacji i kompetencji dostępnych na rynku pracy w Polsce oraz modelu
Krajowych Ram Kwalifikacji".
Od
2008 roku była związana zawodowo, naukowo z Uniwersytetem Kardynała Stefana
Wyszyńskiego w Warszawie, gdzie kierowała Katedrą Pedagogiki Społecznej oraz
Pedagogiki Pracy. Ceniona była jako recenzentka podręczników szkolnych
dla szkół zawodowych, branżowych oraz rozpraw naukowych z pedagogiki pracy i
dydaktyki przedmiotowej. W latach 1996-2008 była członkiem Rady Naukowej IBE w
Warszawie.
Prof.
UKSW B. Baraniak kształciła studentów na kierunku pedagogika, ale także kadru akademickie, bowiem wypromowała 3 doktorów nauk społecznych w zakresie pedagogiki. Za wybitne zasługi w pracy
naukowo-badawczej, za osiągnięcia w działalności dydaktycznej, wydawniczej i
społecznej została
wyróżniona w 1998 roku Medalem Komisji Edukacji Narodowej, zaś w 2011 roku
prezydent Bronisław Komorowski odznaczył Ją Krzyżem Kawalerskim Orderu
Odrodzenia Polski.
Ostatnio opublikowała dwie monografie naukowe, które planowała jako podstawę do złożenia kolejnego wniosku o nadanie Jej tytułu profesora. Niestety, odeszła przedwcześnie. Wydała m.in. następujące rozprawy:
Baraniak B., Pedagogika i jej struktury w dyskursie o nauce naukowości i naukoznawstwie (Warszawa, 2021).
Baraniak B., Podstawy teoretyczno-metodologiczne pedagogiki pracy jako dyscypliny naukowej, (Warszawa, 2021).
Baraniak B., Współczesna pedagogika pracy z perspektywy edukacji, pracy i badań, (Warszawa 2010).
Baraniak B., Metody badania pracy. (Warszawa 2009).
Baraniak B., Edukacja w przygotowaniu człowieka do pracy zawodowej, (Warszawa 2008).
(źródło fotografii - UKSW)