W dn.dzisiejszym - 18 grudnia 2020 r. obchodzimy piękny jubileusz dziewięćdziesięciolecia prof. dra hab. Franciszka Marka, obecnie Profesora Wyższej Szkoły Zarządzania i Administracji w Opolu. Jubilat był pierwszym Rektorem Uniwersytetu Opolskiego w Opolu wybranym w niezależnych wyborach,
Do tej pory jest czynnym nauczycielem akademickim i od początku pandemii, pomimo wieku 90-ciu lat, prowadzi zajęcia i konsultacje ze studentami za pomocą komunikatora Google Meet, co jest godne uznania.
Wciąż pracuje naukowo i wspomaga pracę naukową pracowników WSZiA w Opolu na kierunku pedagogika. W tym regionie nie wszystkie uczelnie pamiętają zasługi Jubilata.
Tak to niestety bywa, że po przejściu na emeryturę znaczący i wciąż aktywny w uczelni państwowej naukowiec przechodzi do strefy minionych, ale w tak szczególnych momentach życia - docenianych jako Profesor zasłużony dla rozwoju nauki i macierzystego Uniwersytetu.
Zokazji urodzin dostojnego Jubilata ukaże się publikacja, którą WSZiA wydaje wraz z Uniwersytetem Opolskim, aby Profesor mógł być godnie uczczony. Załączam słowo wstępne do wspomnianej publikacji autorstwa Rektora WSZiA w Opolu - Mariana Duczmala za jego zgodą, dziękując zarazem za tak godne uczczenie pedagoga, profesora nauk humanistycznych.
SŁOWA O JUBILACIE I DO JUBILATA
Poczytuję sobie za
zaszczyt możliwość skreślenia kilku zdań wstępu do tej wyjątkowej publikacji,
księgi Jubileuszowej, dedykowanej Profesorowi nauk humanistycznych Franciszkowi
Antoniemu Markowi. Okazja jest bowiem niecodzienna i uroczysta – to 90-te urodziny
prof. zw. dra hab. - Franciszka Marka, historyka, pedagoga, specjalizującego
się w historii literatury i historii oświaty, nauczyciela akademickiego (od
1945 roku), syna ziemi śląskiej (ur. w Bełku koło Rybnika), a od 1954 roku
związanego z Śląskiem Opolskim.
Miałem ten przywilej, że
byłem studentem Profesora i mogłem – tak jak wielu innych – korzystać z
mądrości i doświadczenia życiowego Jubilata. Relacje między mną a Profesorem –
od 1970 roku poprzez pracę na WSP, później UO i WSZiA w Opolu – ukształtowały
się i trwają nadal w oparciu o wzajemne zaufanie, lojalność i szacunek. Jubilat
jest Osobą o wysokiej kulturze osobistej, zawsze wyważonych sądach i reakcjach.
Potrafi przyjmować argumentację i prowadzić dyskusję z poszanowaniem poglądów,
innych niż własne, a jednocześnie nie waha się prezentować swoich racji,
osądów, idei, nawet często niepopularnych, co do słuszności których jest
przekonany.
Autorytet Profesora
kształtowany jest przez Jego upór i zaangażowanie, stałą chęć dyskusji,
otwartość i wrażliwość na problemy drugiego człowieka, przyjazny i otwarty
stosunek do studentów, współpracowników, uznanie i szacunek w społeczności
akademickiej nie tylko Opola.
Wystarczy tylko
przytoczyć życiorys Szanownego Jubilata. W 1956 roku uzyskał magisterium pisząc
pracę pod kierunkiem Stanisława Kolbuszewskiego pracę o tytule Stary kościół miechowski Norberta Bończyka
jako śląska recepcja Pana Tadeusza. W roku 1964, również pod promotorstwem
Profesora Stanisława Kolbuszewskiego obronił doktorat na Uniwersytecie Wrocławskim
pt. Życie literackie na Opolszczyźnie w latach 1763-1848, a w 1973 roku uzyskał
stopień doktora habilitowanego na Uniwersytecie Jagiellońskim na podstawie
pracy: Najdawniejsze czasopisma polskie
na Śląsku 1789-1854. Tytuł naukowy profesora uzyskał w 1993 roku, a w rok
później objął stanowisko profesora zwyczajnego.
Jubilat urodził się 18 grudnia 1930 roku w Bełku koło Rybnika. Jego praca pedagoga zaczęła się w 1945 roku w szkole w Rzeczycach Gliwickich. Od 1954 roku — asystent w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Opolu. Od 1965 r. prezes Zarządu Wojewódzkiego Towarzystwa Wiedzy Powszechnej. W latach 1964-1974 sekretarz generalny Opolskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk. Od 1973 r. kierownik Zakładu Historii Oświaty i Wychowania w nowo utworzonym Instytucie Pedagogiki Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Opolu.
W 1980 r. został prorektorem Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Opolu; zdymisjonowany tuż po wprowadzeniu stanu wojennego. Przez 4 lata pełnił funkcję prodziekana Wydziału Filologiczno-Historycznego. W latach 1990-1991 pełni obowiązki przewodniczącego Rady Naukowej Instytutu Śląskiego w Opolu. W latach 1992-1995 sprawował urząd dziekana Wydziału Filologiczno-Historycznego.
W 1995
r. otrzymał godność (pierwszego z wyboru) Rektora Uniwersytetu Opolskiego, którą
piastował do 1996 r. W 1992 r. został mianowany sędzią Trybunału Stanu RP. Od
2004 r. do 2015 r. — Dziekan Wydziału Pedagogicznego w Wyższej Szkole
Zarządzania i Administracji Opolu. Obecnie Profesor na Wydziale
Ekonomiczno-Pedagogicznym w Wyższej Szkole Zarządzania i Administracji w Opolu.
Pan Profesor jest Autorem około 200 publikacji naukowych, promotorem ponad 1000 magistrów i 15 doktorów.
W 1986 roku Jubilat został uhonorowany Nagrodą im. Karola Miarki oraz w 2001 roku Nagrodą im. Wojciecha Korfantego przyznaną przez Związek Górnośląski. Za wybitne zasługi w pracy naukowo-badawczej oraz za osiągnięcia w działalności dydaktycznej i społecznej w 2011 roku Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski odznaczył Jubilata ówczesny prezydent Bronisław Komorowski.
Szanowny Panie
Profesorze, Czcigodny Jubilacie.
Twój Jubileusz jest
okazją, by podziękować Ci za wszelkie dobro – to dobro, które jest zawsze
dobrem dla kogoś, za dar spotkania z Tobą. Dziękujemy, życzymy zdrowia i
dalszej aktywności naukowo-dydaktycznej, a w życiu prywatnym wszystkiego
najlepszego oraz wszelkiej pomyślności.
Podsumowaniem tych kilku
zdań niech będą słowa Jubilata „Jestem dumny także z tego, że mieszkam w
Gogolinie, tj. na terenie gminy, z której wywodzi się ród Odrowążów, hołdujących
we wszystkich pokoleniach na przestrzeni tysiąca lat dewizie Deo et Patriae
(Bogu i Ojczyźnie). Tej dywizie staram się być wierny, ale mam świadomość, że
czuję to nieudolnie”. (F. Marek, Patriotyczne
zasługi rodu Odrowążów, w: Nauka w służbie wartości, red. T. Pokusa, W.
Potwora, J. Kaczmarek, WSZiA w Opolu, Opole 2009, s. 49.)
Marian
DUCZMAL
Rektor
Wyższej Szkoły Zarządzania
i Administracji w Opolu