Nie wiemy, jaka będzie sytuacja w nowym roku akademickim 2020/2021 ze względu na potencjalne zagrożenie wirusem COVID-19 czy jego kolejnymi odmianami. Uniwersytet działa jednak bez względu na to. Nawet, gdybyśmy mieli prowadzić badania w ograniczonych warunkach czasowych, zdrowotnych i przestrzeni, to jednak nie zamierzamy złożyć broni.
PEDAGODZY są optymistami. Kto jest pesymistą, to niech pieści swoją depresję, kompleksy czy dalej skrywa nieudacznictwo lub brak kompetencji.
W Katedrze Teorii Wychowania Uniwersytetu Łódzkiego planuję co najmniej dwie otwarte dla innych, dla osób spoza UŁ, oferty samokształcenia, partycypacji w projektach badawczych czy podnoszeniu własnych kwalifikacji badawczych w naukach społecznych.
Pierwszy projekt dotyczy możliwego włączenia się przez młodzież szkół ponadopodstawowych do moich badań w ramach ogólnouczelnianego programu „Zdolny uczeń świetny student”.
W roku akademickim 2019/2020 była to już druga edycja tego programu. Jak pisze prorektor UŁ S. Cieślak:
Liczymy, że pomimo pandemii, będzie to możliwe. Uczniowie szkół ponadpodstawowych, od trzech lat, na Uniwersytecie Łódzkim mogą realizować program „Zdolny uczeń - świetny student”. Dla przypomnienia - głównym celem programu jest poszerzenie wiedzy z danego obszaru nauki, którym zainteresowany jest uczeń oraz indywidualna współpraca pomiędzy tzw. opiekunem – nauczycielem akademickim a uczniem.
Uczniowie wspólnie z opiekunem – mentorem opracowują
Uczniowie, którzy zgłaszają się do programu, często nie mają
doprecyzowanych zainteresowań, dlatego chcielibyśmy wyjść im naprzeciw i
stworzyć ofertę tematyczno – obszarową (zagadnienia), z której mogliby
skorzystać w kolejnym roku akademickim 2020-2021.
W mijającym właśnie roku akademickim, miałem wielką przyjemność współpracować z niezwykle zdolną uczennicą I Liceum Ogólnokształcącego im. Mikołaja Kopernika w Łodzi - Anastazją Kowalską. Odpowiedziała na moją ofertę, która brzmiała:
Refleksyjny pedagog harcerski (temat skierowany do osób zainteresowanych problematyką pedagogiczną, np. instruktorów harcerstwa, uczniów - społecznych wychowawców ZHP czy ZHR, którzy chcieliby pogłębić swoje kwalifikacje w pedagogice).
Okazało się, że p. Anastazja jest instruktorką harcerską, drużynową zuchów, która zgłosiła się do tego programu, gdyż chciała dowiedzieć się czegoś więcej o źródłach metody zuchowej oraz o jej aplikacji w naukach pedagogicznych i oświacie. Opracowaliśmy wspólnie plan badań, na które składała się analiza literatury skautowej i zuchowej od początku tego ruchu aż do czasów współczesnych.
W ciągu kilku miesięcy, mimo pandemii, powstała ciekawa prezentacja i artykuł naukowy, które mogą być zaprezentowane na ogólnouczelnianej konferencji naukowej. Być może dojdzie do tego we wrześniu.
Większość uczniów, która zgłosiła się do tego programu (...) jednak
zawiesiła realizację zadań z różnych powodów, ale głównie
- braku możliwości przeprowadzania badań w terenie,
braku możliwości kontynuacji badań laboratoryjnych,
braku czasu i dużego obciążenie uczniów, ale też mentorów
zdalną edukacją. Część uczniów realizujących
zadania w formie zdalnej, z powodu zawieszenia zajęć na
początku pandemii, ma opóźnienie – w tym semestrze nie ukończą
projektów, ale są chętni do kontynuowania ich w przyszłym semestrze (...).
Piszę o tym dlatego, że władze UŁ zaproponowały niezwykle wartościowy program, dzięki
któremu naukowcy różnych wydziałów, jednostek mogą udostępnić młodzieży swój warsztat naukowo-badawczy, i to nie na zasadzie "dotknięcia", okolicznościowego spojrzenia (np. w trakcie Festiwalu Nauki czy Otwartych Drzwi), ale autentycznej partycypacji w nim. Warto go zatem kontynuować.
Twórca tego programu prorektor ds. studenckich - dr hab. Sławomir Cieślak prof. UŁ skierował do wszystkich uczestników tej edycji słowa podziękowania:
Ja się z Państwem żegnam jako prorektor UŁ, ale zapewniam, że program będzie nie tylko działał dalej, ale będzie się rozwijał i będziemy dalej się spotykać, bez względu na sytuację. Chcę podziękować uczniom za wysiłek włożony w realizację ich pasji. W tym roku były to spotkania online, ale mam nadzieję, że równie wartościowe, jak te tradycyjne. Dziękuję nauczycielom za wspieranie uczniów i za to, że czasem byli Państwo na zajęciach. Dziękuję też rodzicom, że podołali całej logistyce związanej z uczestnictwem w programie...
Obiecałem kontynuację pracy z młodzieżą w kolejnym roku akademickim. Proponuję młodzieży naszego regionu (woj. łódzkie) od października 2020 r. udział w jednym z dwóch, tematów badawczych:
1. Harcerstwo między skautową tradycją a zdystansowaną i zróżnicowaną
współcześnie aktywnością młodzieży. Badania krytyczne
2. Szkoła średnia jako laboratorium demokracji. Dlaczego młodzieży
brakuje odwagi?
Czy jednak będą chętni? Tego nie wiem. Każdy wydział proponuje tematy badawcze w ramach własnych dziedzin i dyscyplin naukowych. Do zobaczenia w nowym roku akademickim!