Pytanie jest retoryczne. Nauki nadużywają także do celów politycznych szczególnie ci, którzy są ściśle powiązani z określoną partią polityczną. Nauka staje się dla nich narzędziem do realizowania przez ich formację polityczną celów bez względu na skutki społeczne, jednostkowe czy materialne.
Właśnie o takich uczonych napisał książkę filozof z Uniwersytetu Cambridge (tak informuje Wydawca na okładce) - Jamie Whyte. Główną tezą jego publicystycznej rozprawki - bo w Cambridge nie ma znaczenia stylistyka narracji, za to wskaźnik cytowań jest dzięki temu u takich autorów bardzo wysoki - jest hipoteza, że prawdopodobnie z tzw. "szlachetnych pobudek" (bo one wcale szlachetne być nie muszą) niektórzy doktorzy nadużywają stopni naukowych do celów politycznych. Wykorzystują wiedzę naukową nie do dociekania prawdy, ale jej głoszenia zgodnie z oczekiwaniami płatnika (pracodawcy).
W Polsce tego typu postawy zostały sklonowane dzięki temu, że naukowcy z poprzedniego reżimu, którzy służyli mu wiernie, przenieśli własne doświadczenia na swoich uczniów (typ - BMW), by dzięki temu korzystać z akademickich przywilejów. Ważne, że można córeczkę lub synka umieścić w wybranym ministerstwie lub spółce Skarbu Państwa, rozstrzygać o wysokości nagród lub dotacji, zostać (euro-)posłem czy (bez-)radnym za cenę dostarczania władzy rzekomo naukowych dowodów na racje podejmowanych przez nie decyzji, zmian czy reform.
Ich wiarygodności nikt nie sprawdza, bo nie jest w stanie, gdyż potrafią doskonale ukryć je za szyldem jakiegoś (najlepiej resortowego) instytutu lub miejscem zatrudnienia i pełnioną w nim funkcją. Są namaszczonymi przez rządzących ekspertami dla władzy, a nie ekspertami w określonej dziedzinie wiedzy, dzięki temu mogą "bezkarnie kłamać" czegoś nie dopowiadając, coś ukrywając czy czymś manipulując. Chroni ich ów szyld, dyplom lub /i władza.
Właśnie dlatego, co bardziej wyczuleni etycznie uczeni, protestują pisząc książki, w których odsłaniają akademickich szalbierców. W kraju na znacznie wyższym poziomie od tego, jaki prezentuje w swojej książce J. Whyte z Cambridge, są rozprawy polskiego politologa - Mirosława Karwata (zob. Sztuka manipulacji politycznej") oraz psychologa Tomasza Witkowskiego pod tytułem "Zakazana psychologia", "Psychologia kłamstwa" czy "Psychomanipulacje". Kto jednak zrobi z nich ściągę dla przeciętnego (statystycznie) obywatela, by nie ulegał kłamstwom polityków? Pewnie przydałyby się ogólnonarodowe programy szkoleniowe z tego zakresu, najlepiej w telewizji publicznej, skoro to medium ma pełnić misję publiczną. Jacek Kurski jednak na coś takiego nie pójdzie.
Dalej zatem będziemy funkcjonować w świecie pełnym kłamstw, ukrytych zaniechać, zaniedbań, perswazji polityków i ich programów politycznych rzekomo dla naszego dobra, w istocie, jego kosztem. Jak pisze Whyte - prawie każda teoria filozoficzna jest przez kogoś akceptowana. Teorie szczęścia czy pomyślności nie są tu wyjątkiem" (s. 150) To, że przeprowadzony przez zespół naukowy pomiar spełnia standardy metod badań statystycznych nie oznacza, że jest on wartościowy, gdyż za ich pomocą można wszystko uwiarygodnić, to, że jedno rozwiązanie jest lepsze od drugiego, jak i to, że to trzecie, jest korzystniejsze od pierwszego.
Sprzedajni naukowcy handlują statystycznie upełnomocnionymi opiniami. Oni nie angażują się w odkrywanie prawdy, w jej dociekanie. Właśnie dlatego na temat konieczności i poprawności polityki reform edukacyjnych wypowiada się fizyk, astronom, jak i prezes banku czy poseł na Sejm, bo ma w tym własny interes. To ślizgacze po dziedzinach, w których nie muszą wykazywać się żadną wiedzą, tylko mają błyszczeć złotym zębem władzy.
Jak pisze Whyte:
"W sferze polityki państwa poślizg ekspercki przybiera charakterystyczną formę. Politycy, dziennikarze i lobbyści wydają się wierzyć, że jeśli polityka bierze coś pod uwagę, jak w przypadku zdrowia, edukacji czy zwierząt hodowlanych, to ludzie pracujący w tych sektorach - lekarze, nauczyciel i rolnicy - są ważnymi ekspertami w kwestii tej polityki. Jest to zazwyczaj błędna opinia." (s. 201)
Obserwujmy, na jakich ekspertów polityka rządzących wytworzy popyt. Tymczasem bajka o złym
profesorze i informacyjnie otwartym systemie:
"Był sobie raz jeden profesor, który nie był ani zbyt złym, ani też zbyt dobrym człowiekiem. Szczególnie zły był dla swojego asystenta. Pewnego dnia jego współpracownik zdenerwował się na profesora. Zaczął po kryjomu dodawać do profesorskich doświadczeń jakąś substancję.
Zły profesor uzyskiwał nagle nieoczekiwane wyniki, których jego nauka w żaden sposób nie mogła wytłumaczyć. Był z tego powodu zrozpaczony. Odszedł z uniwersytetu i zaczął w miejscu zamieszkania sprzedawać kwiaty. W ten oto sposób informacyjnie otwarty system zastąpił zmienną - jaką był zły profesor - użytecznym bytem ludzkim."
(M. Disman, Jak se vyrabi sociologicka znalost, Praha: UK 2005, s. 18).