pedagog

11 marca 2021

Powraca spór o relacje między dziedzinami a dyscyplinami nauk (cz.1)

Na łamach "Forum Akademickiego" (2/2021) pojawił się felieton profesora Dariusza Galasińskiego - psychologa i językoznawcy pod intrygującym tytułem: "Dyscyplinarna nuda". Jego felieton zainteresował mnie, bowiem wyraził w nim pogląd, z którym identyfikuję się od dawien dawna, a mianowicie, że przeniesienie psychologii, podobnie jak pedagogiki czy socjologii z nauk humanistycznych do politycznie wygenerowanej przez prof. Barbarę Kudrycką w 2011 r. nowej dziedziny nauk - nauk społecznych było fatalnym rozwiązaniem.

Trzeba było, jak ma to miejsce w wielu krajach, utworzyć interdyscyplinarną dziedzinę nauk, jaką jest dziedzina nauk humanistyczno-społecznych. Nawet w czasach, kiedy jeszcze nie powstał zamiar wydzielenia z nauk humanistycznych nauk społecznych działała w Centralnej Komisji Do Spraw Stopni i Tytułów Sekcja Nauk Humanistycznych i Społecznych.

Profesor tak pisze o nonsensownym zarządzaniu nauką w naszym kraju:

Gdy starałem się o tytuł naukowy, rada naukowa, do której zwróciłem się z wnioskiem w tej sprawie, właściwie nie zajęła się moim dorobkiem. Dużo ważniejsze dla członków rady było to, do jakiej dyscypliny należy go przypisać. Rada bowiem uznała, że skoro nie zajmuję się za bardzo strukturą języka (jakimiś grupami spółgłoskowymi czy innymi formantami), to lingwistą chyba jednak nie jestem. Kimże zatem jestem?

Może psychologiem, a może jednak antropologiem, kto wie, a może kulturoznawcą? I tak to rada radziła przez kilkanaście miesięcy (sic!), konkludując wreszcie, że nie poprze mojego wniosku, bo jakże tak popierać wniosek nieczysty dyscyplinarnie. Po odwołaniu ktoś wpadł na genialny pomysł, że przecież profesura jest w dziedzinie, a nie w dyscyplinie, więc dyscypliny określać nie trzeba. Tak to uzyskałem tytuł naukowy.

Mój pech dyscyplinarny nie skończył się tutaj. Kilka lat później minister Barbara Kudrycka postanowiła przemianować psychologię z nauki humanistycznej na społeczną. Wątpię, by psychologia na tym zyskała, jednak dla mnie oznaczało to, że moja habilitacja z językoznawstwa przestała się liczyć w minimum kadrowym psychologii. W ten sposób stałem się niechętnym członkiem jakżeż elitarnego klubu posiadaczy dwu habilitacji. Ba, ja nawet dwa kolokwia habilitacyjne przetrwałem.

Istotnie, chcąc być zaliczonym do minimum naukowego w uczelni jako badacz komunikacji międzyludzkiej miał problem, bowiem stopień doktora nauk uzyskał w dyscyplinie językoznawstwo, a więc w dziedzinie nauk humanistycznych, a nie społecznych. Ba, oceniających jakość kształcenia w uczelni oraz rozpatrujących jej wniosek o uprawnienia do nadawania stopnia naukowego w dyscyplinie psychologia nie interesowały osiągnięcia badawcze tego uczonego dotyczące m.in. analiz "chwalenia się jako typu wypowiedzi perswazyjnej" (doktorat w 1990 r.), jak i wydana przez niego pierwsza w językoznawstwie monografia na temat "oszustwa komunikacyjnego w rzeczywistych sytuacjach komunikacyjnych" (habilitacja z językoznawstwa - w dziedzinie nauk humanistycznych).

Nie miał wyjścia, jeśli chciał być zaliczony do minimum kadrowego, by prowadzić z psychologami interdyscyplinarne badania w powyższym zakresie. Przygotował zatem kolejne rozprawy, które stały się podstawą do nadania mu w 2013 r. kolejnego stopnia doktora bailitowanego, tym razem w dyscyplinie psychologia, w dziedzinie nauk społecznych. Temat podstawowego osiągnięcia brzmiał: Men's Discourses of Depression.

Doskonale rozumiem dylemat, który D. Galasiński rozwiązał tak naprawdę dla dobra uczelni, skoro ta chciała go zatrudnić właśnie w dziedzinie nauk społecznych, a nie humanistycznych. Wielokrotnie pisałem o tak absurdalnym odcięciu nauk społecznych od nauk humanistycznych. Dzięki temu dyscypliny nauk społecznych stały się doskonałym narzędziem do manipulacji tak przez sprawujących władzę (cyniczna inżyniera społeczna z zastosowaniem narzędzi manipulacji i socjotechniki), jak i tych naukowców, którzy postanowili zarabiać na konstruowaniu pseudonaukowych koncepcji łącząc je z różnego rodzaju szkoleniami, kursami, warsztatami itp.

Jestem zatem pełen uznania, że tak znaczący Uczony trafnie skrytykował byłą minister nauki i szkolnictwa wyższego B. Kudrycką za nonsensowną typologię dziedzin, dyscyplin. Nie dostrzegła wprawdzie jeszcze jednej kategorii, jaką wprowadziła ministra, a mianowicie - obszarów nauk. Dobrze, że zrezygnował z nich Jarosław Gowin.

Nadal mamy zapowiedzianą ewaluację dyscyplin naukowych a zarazem przeciwstawne jej oczekiwania władz resortu, by zintensyfikować interdyscyplinarne badania naukowe. Jak widać, administrujący nauką są niekonsekwentni. Ba, nowy minister P. Czarnek wprowadził afiliację dyscyplin naukowych do wykazu punktowanych czasopism.

Prof. D. Galasiński pisze dalej w swoim felietonie:

Powiem wprost i na tyle dosadnie, na ile mam odwagę. Otóż uważam, że skupienie polskiej nauki na dyscyplinie, ta wręcz obsesja dyscyplinarna, jest tyleż nonsensowne, co przeciwużyteczne.

Nie rozumiem wyrażonego przez autora poczucia odwagi, bo niby w czym mogłaby zagrozić jemu tego typu opinia? Musi mieć chyba wypaczony obraz naszego kraju? Co to za odwaga?

Niezależnie od autoafirmacji psychologa w pełni popieram jego o inter-i transdycyplinarność w badaniach naukowych oraz w recenzowaniu ich wyników przez specjalistów zajmujących się tym samym przedmiotem badań, ale nie tak samo i nie z tego samego miejsca (dyscypliny). Prof. D. Galasiński przedstawia na Twitterze siebie jako Foreigner. Immigrant. Professor; qualitative DA; suicide, masculinity, fatherhood, mental illness. My Ts RT≠endorsement #StrajkKobiet.

Niestety, w dalszej części felietonu stracił kontrolę nad wiarygodnością własnych utyskiwań, ale o tym napiszę jutro.

10 marca 2021

Odszedł adiunkt Zakładu Podstaw Pedagogiki w APS dr Przemysław Florczak

Koronawirus Covid-19 zabiera naszych bliskich, przyjaciół, znajomych. Wczoraj przeciął linię życia dr. Przemysława Florczaka z Zakładu Podstaw Pedagogiki Akademii Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej w Warszawie.

Każda śmierć osoby jest bolesnym rozstaniem, ale jeszcze bardziej porusza naszą świadomość w środowisku zawodowym (w tym przypadku akademickim), w którym od roku pozbawieni jesteśmy bezpośredni relacji. Tym większe rodzi poczucie bezradności wobec kruchości ludzkiego życia, kiedy w tak młodym wieku odchodzi od nas młody naukowiec.

Niespełna tydzień temu martwiliśmy się o stan jego zdrowia mając zarazem nadzieję, że otoczony najlepszą opieką medyczną w jednym ze stołecznych szpitali, wkrótce wróci do swoich najbliższych i naszego zespołu. Zgasła nagle nasza nadzieja na ponowne bycie razem.

Przemek uzyskał w 2006 r. bardzo dobre wykształcenie kończąc studia magisterskie na kierunku pedagogika pod opieką promotorki swojej pracy dyplomowej prof. dr hab. Danuty Gielarowskiej, która zachęciła Go do dalszej pracy naukowo-badawczej. Tak też się stało.

W 2015 r. obronił na Wydziale Nauk Pedagogicznych APS dysertację doktorską, którą napisał pod kierunkiem swojej Mistrzyni - p. Profesor D. Gielarowskiej. Rozprawa dotyczyła losów zawodowych absolwentów pedagogiki o specjalności animacja społeczno-kulturowa. Znakomicie połączył w swoich dociekaniach badawczych i rekonstrukcji literatury naukowej własne pasje artystyczne związane z komponowaniem, aranżacją, programowaniem, grą na instrumentach klawiszowych. Interesował się też muzyką filmową.

Pedagog o tak wyrazistych kompetencjach kulturalnych był dla młodzieży akademickiej znakomitym wzorem, źródłem inspiracji do pracy z ich przyszłymi podopiecznymi. Pozostaje w naszej pamięci ten, który miał w sobie tyle radości życia, pogody ducha, otwartości na innych. Jak pisze w jednym ze swoich wierszy ks. Jan Twardowski:

(...) tylko śmierć umie ludzi przybliżyć do ludzi

nic dziwnego przecież tak bywa

z nieba się tęskni zawsze po kryjomu

choćby królikom mlecze przed rosą pozrywać

ciotkę z gotówką przy sobie zatrzymać

uśmiech czasem się modli po prostu - mój Boże

tu gdzie miłość odchodzi lecz jej nie ubywa

ci co go kochają cierpią gdy są razem

(...). (x. J. Twardowski, Spóźnione kukanie, Kraków 1996, s. 20)

Jesteśmy duchowo razem z dr. Przemysławem Florczakiem, łącząc się w tak szczególnym momencie w bólu i cierpieniu z Jego rodziną, przyjaciółmi, znajomymi i studentami, w których "zapisał" wiele Dobra i osobistej mądrości.

(źródło fot.i opinii P. Florczaka)

Ps. Zbieramy pieniadze dla rodziny Przemka

1 Warszawa 12.03.2021

Biogram zawodowo-naukowy dra Przemysława Florczaka (12.11.1981 - 08.03.2021)

Najważniejsze etapy kształcenia

Przemysław Florczak z wynikiem bardzo dobrym ukończył studia magisterskie w Akademii Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej w 2006 roku — specjalność pedagogika wczesnoszkolna i korekcyjna z nauczaniem języka polskiego.

Pracę magisterską pt. „Poczucie roli i statusu w rodzinie i społeczeństwie osób starszych kategorii wiekowych" napisał pod kierunkiem prof. dr hab. Danuty Gielarowskiej. W roku 2015 uzyskał stopień doktora nauk społecznych w dyscyplinie pedagogika za pracę „Losy zawodowe absolwentów pedagogiki o specjalności animacja społecznokulturowa” napisanej pod kierunkiem prof. dr hab. Danuty Gielarowskiej.

Przebieg kariery zawodowej

W roku 2005/2006 był stażystą w Katedrze Podstaw Pedagogiki, gdzie zdobywał pierwsze doświadczenia dydaktyczne i naukowe, m.in. realizując zajęcia ze studentami oraz podejmując pracę organizacyjną na rzecz uczelni w Komisji Rekrutacyjnej Wydziału Nauk Pedagogicznych. Jako stażysta brał czynny udział w tworzeniu programu kształcenia i organizacji studiów dla specjalności animacja społeczno-kulturowa, która wówczas wprowadzana była do oferty studiów w Akademii Pedagogiki Specjalnej.

W 2007 roku został zatrudniony na stanowisku asystenta w Katedrze Podstaw Pedagogiki, a w 2015 na stanowisku adiunkta. Od 2008 roku wspomagał organizację cyklu konferencji poświęconych pedagogice dialogu. W latach 2006-2009 oraz w roku 2016 pełnił funkcje sekretarza Wydziałowej Komisji Rekrutacyjnej. W roku akademickim 2010/2011 ukończył studia podyplomowe realizowane przez Wyższą Szkołę Pedagogiczną Towarzystwa Wiedzy Powszechnej w zakresie: „społecznie odpowiedzialny biznes”.

Motywacją podjęcia dodatkowego kształcenia w tym zakresie była dla niego chęć poszerzenia wiedzy teoretycznej i praktycznych umiejętności w zakresie potencjalnych płaszczyzn współpracy pomiędzy sektorem pozarządowym i sektorem kultury oraz sferą biznesu, co też w sposób wydatny wpłynęło na poszerzenie jego perspektywy na działalność pedagogów/animatorów na rynku pracy i ich potencjalnych możliwości działania animacyjnego w praktyce.

W latach 2011-2012 w ramach projektu „Kompleksowy program doskonalenia potencjału dydaktycznego i organizacyjnego Akademii Pedagogiki Specjalnej w Warszawie był współautorem wykorzystywanego do dzisiaj modułu e-learningowego z zakresu elementarnych treści pedagogicznych, który zakładał przygotowanie scenariuszy kursu, opracowanie ćwiczeń, zadań oraz części ewaluacyjnej (moduł pedagogika).

W roku 2013 został sekretarzem Uczelnianego Zespołu ds. Wewnętrznego Systemu Zapewniania Jakości Kształcenia. Od tego roku również rozpoczął współpracę z organizacjami 2 sektora pozarządowego — głównie fundacjami i lokalnymi stowarzyszeniami. W ramach tego działania podjął społeczne działania np. w Polskiej Akcji Humanitarnej [aktualnie: Dział współpracy z darczyńcami], Fundacji Mikołaja Warszawskiego, czy Bankiem Żywności SOS. Praktykę zdobytą na tym polu współpracy wykorzystywał zaś uaktualniając treści przedmiotów specjalnościowych na animacji społeczno-kulturowej.

Od 2019 r. koordynator ze strony APS projektu „Harcerska Akademia Rozwoju Pedagogicznego” - projekt finansowany przez NCBiR, realizowany w partnerstwie z ZHP.

Główne obszary działalności dydaktycznej

Dr Przemysław Florczak od początku swojego zatrudnienia w Akademii Pedagogiki Specjalnej im Marii Grzegorzewskiej w 2006 był pracownikiem w Katedrze Podstaw Pedagogiki (po przekształceniach –w Zakładzie Podstaw Pedagogiki). Po uzyskaniu stopnia naukowego doktora, dr Przemysław Florczak skoncentrował się na przede wszystkim na działalności dydaktycznej, w ramach której wykazywał się rozległą wiedzą w tworzeniu i realizowaniu bogatej oferty zarówno specjalnościowych zajęć z zakresu animacji społecznokulturowej, jak i zajęć ogólnych np. antropologii kulturowej.

Od momentu uzyskania stopnia naukowego doktora i objęcia funkcji kierownika specjalności uczestniczył również w następujących formach doszkalających:

 Po co nam muzea dla dzieci? / Why do we needChildren'sMuseums? — panel konferencyjny organizowany przez Stowarzyszenie Artanimacje, Warszawa 2017,

 Kurs e-learningowy „Gry i grywalizacja w edukacji” (Niepubliczne Centrum Kształcenia Praktycznego) [348/P/N], Certyfikat MEN, 2017,

 Kurs e-learningowy „Jak Skutecznie Pracować z grupą i klasą” (Niepubliczne Centrum Kształcenia Praktycznego) [348/P/N], Certyfikat MEN, 2017,

 Szkolenie warsztatowe organizowane przez Narodowe Centrum Kultury „Badania w praktyce kulturalnej, Warszawa 2015.

* W corocznym pensum dydaktycznym dra Przemysława Florczaka przede wszystkim znajdowały się przedmioty specjalnościowe o charakterze praktycznym i warsztatowym, do których tworzył autorskie programy, np.: Metodyka odziaływań animacyjnych w środowisku szkoły; Projekt animacji kultury; Projekt animacji kultury w środowisku szkoły; Praca z grupą w pracy animatora; Marketing wartości społecznych i fundraising; Organizacja i działanie instytucji kultury i organizacji pozarządowych; Prawo autorskie w działalności kulturalnej [fakultet].

Poza tym realizował przedmioty kierunkowe: Kierunki pedagogiki współczesnej; Podstawy pedagogiki oraz Antropologię kulturową. Ponadto był opiekunem i autorem programów praktyk dla studentów animacji społeczno-kulturowej: Praktyka asystencko-pedagogiczna śródroczna w placówkach kultury; Praktyka asystencko-pedagogiczna śródroczna w placówkach kultury; Praktyka asystencka w placówkach edukacyjnych organizujących wypoczynek letni; Praktyka pedagogiczna w placówkach wypoczynku i czasu wolnego dzieci i młodzieży.

W latach 2010-2014 pełnił funkcję koordynatora ds. praktyk z ramienia specjalności animacja społeczno-kulturowa w realizowanym w APS projekcie „Dobre Praktyki — dobrzy nauczyciele — skuteczna szkoła”, podczas którego zostały wypracowane standardy i procedury optymalizujące realizację praktyk zawodowych w uczelni. Dzięki projektowi udało mi się rozwinąć płaszczyzny współpracy i zbudować trwałe relacje ze szkołami, które obecnie są cenionymi placówkami praktyk dla studentów specjalności animacyjnej.

Praca ze studentami animacji w obszarze 3 praktyki zawodowej była również jedną z głównych inspiracji dla tematyki jego dysertacji doktorskiej. Realizował również zajęcia na kursie podyplomowym „Studia kwalifikacyjne w zakresie przygotowania pedagogicznego”, był promotorem i recenzentem prac dyplomowych oraz koordynatorem studenckich projektów animacyjnych stanowiących część procesu dydaktycznego i pogłębiającego praktyczne przygotowanie do zawodu studentów-animatorów:

 Akademicka Konferencja „SuperPies — bohater na czterech łapach” — APS, Warszawa 2014;

 Warsztaty edukacyjne „Świadomy Ruch” — we współpracy z Przedszkolem nr 411 w Warszawie, Warszawa 2017;

 Warsztaty studenckie „Ja w grupie - warsztaty pracy zespołowej" — we współpracy z p. Arturem Scisłowskim psychologiem z Ośrodka Szkolno-Wychowawczego dla Dzieci Niewidomych w Laskach, APS, Warszawa 2018.

Działalność szkoleniowa w środowisku społecznym

Dr Przemysław Florczak realizował liczne kursy oraz szkolenia dla przedstawicieli organizacji III sektora oraz innych — również nieformalnych — grup aktywizujących środowiska lokalne o tematyce: organizacja i zarządzanie instytucjami sektora pozarządowego, fundraising dla NGO, marketing społeczny, organizowanie i zarządzanie wolontariatem, współpraca międzysektorowa na rzecz społeczności lokalnych, m.in.:

 cykl szkoleń dla Zielonkowskiego Forum Samorządowego w ramach projektu POKL: „Kompleksowe wsparcie instytucji otoczenia sektora ekonomii społecznej w powiecie wołomińskim”. Tematyka szkoleń: Fundraising dla organizacji pozarządowych, Zarządzanie w organizacji non-profit,

 tutoring w przedsięwzięciu realizowanym przez Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania "Razem dla Radomki” w ramach projektu FIO "E - learning skutecznym narzędziem rozwoju III sektora na wsiach” [przygotowanie scenariuszy kursu e-learningowego, materiałów merytorycznych do publikacji e-book oraz 2-miesięczny tutoring dla beneficjentów projektu. Tematyka: Fundraising i sponsoring],

 szkolenie dla Uczelnianych Organizacji Studenckich na APS — pozyskiwanie środków i budowanie relacji z darczyńcami; tworzenie oferty oraz umów sponsorskich,

 cykl zajęć warsztatowych z Metodyki profilaktyki i animacji w środowisku lokalnym oraz z Animacji środowiskowej dla kursantów Pedagogium - Wyższej Szkoły Nauk Społecznych w Warszawie,

Zainteresowania naukowe

Ogólne zainteresowania akademickie dra Przemysława Florczaka skupiały się wokół problematyki teorii i praktyki animacji społeczno-kulturowej (animacja jako metoda edukacji, animacja jako narzędzie partycypacji w kulturze oraz jako „metodyka” popularyzowania kultury).

Dr Florczak skupiał uwagę również na zagadnieniach działalności organizacji sektora pozarządowego w Polsce i w świecie (organizacja, finansowanie, zarządzanie, public relations, wolontariat w sferze działań non-profit) oraz problematyce społeczeństwa obywatelskiego i marketingu wartości społecznych w jego obszarze.

W obszarze jego zainteresowań znalazły się również zagadnienia jakości kształcenia i jakości dydaktyki w szkolnictwie wyższym. Ostatnio realizowane zainteresowania akademickie dra Przemysława Florczaka ściśle korelowały z pogłębianiem wiedzy specjalnościowej oraz wzbogacaniem oferty dydaktycznej 4 prowadzonych przez siebie zajęć. Związane były z takimi obszarami problemowymi, jak:

1. dobre praktyki polskich uczelni wyższych w budowaniu stałej współpracy z absolwentami oraz rynkiem pracodawców,

2. Dylematy kształcenia animatora społeczno-kulturowego, ujmowane z perspektywy sylwetki absolwenta, czy

3. potencjał animacyjny szkoły w kontekście jej współpracy ze środowiskiem lokalnym - potencjał wdrożeniowy koncepcji audience development w placówkach kultury.

Znalazło to odzwierciedlenie w jego publikacjach naukowych i popularnonaukowych:

 P. Florczak, Korczakowski dialog na uniwersytecie - o komunikacji uczelni wyższej z otoczeniem w świetle koncepcji CorporateSocialResponsibility [w:] D. Jankowska (red.) Pedagogika dialogu. Wokół pedagogii Janusza Korczaka, Wyd. APS, Warszawa 2014.

 P. Florczak, Partycypacja absolwentów w projektowaniu treści, metod, form kształcenia na poziomie akademickim, Pedagogika tom XXV nr 1, Wydawnictwo im. Stanisława Podobińskiego Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie, Częstochowa 2016.

 P. Florczak, Oblicza "przekraczania siebie” tendencje transgresyjne w nurtach pedagogiki współczesnej [w:] A. Ciążela, S. Jaronowska (red.), Transgresja jako motyw refleksji nad wychowaniem, Wyd. APS, Warszawa 2017.

 P. Florczak, Sponsoring i Fundraising. Tworzenie oferty i umowy sponsorskiej [w:] E-learning w edukacji III sektora na wsiach - dobre praktyki szkoleniowe, publikacja w projekcie FIO "E - learning skutecznym narzędziem rozwoju III sektora na wsiach" realizowanego przez LGD "Razem dla Radomki, Radom 2013.

 P. Florczak, Elementarne zagadnienia fundraisingowe. Przegląd metod fundraisingowych [w:] W. Wciseł (red.) Podręcznik Zarządzania NGO, Europejski Dom Spotkań — Fundacja Nowy Staw, Warszawa 2015. Dr Florczak współpracował również z Europejskim Domem Spotkań — Fundacją Nowy Staw przy praktycznym przewodniku dla NGO/podręczniku zarządzania dla nowopowstających organizacji pozarządowych.

W latach 2006-2009 oraz w roku 2016 podejmował zdania w ramach działalności Wydziałowej Komisji Rekrutacyjnej, gdzie pełnił funkcję sekretarza.

Wyróżnienia

Dr Przemysław Florczak był dwukrotnie wyróżniany nagrodą Rektora APS za działalność organizacyjną na rzecz uczelni (2009, 2017).

Oprac. dr hab. J. Gara, prof. APS (na podstawie dokumentacji autorskiej:

1. Życiorysu zawodowo-naukowego,

2. Informacji o dorobku naukowym i doświadczeniach, wraz z ich bieżącymi aktualizacjami przebiegu kariery zawodowej).

09 marca 2021

Po co straszyć doktorantów?

Monika Sewastianowicz opublikowała tekst, który wywołał niepokój m.in. wśród moich doktorantów. Artykuł nosił tytuł: "Uczelnia z obniżoną oceną, doktorant skazany na tułaczkę". Powołując się na profesora prawa z UJ napisała:

Ustawa 2.0 postawiła na jakość – doktorantów mogą kształcić tylko najlepsze uczelnie. Tyle że nie do końca wszystko przemyślano. Jak choćby to, co stanie się z doktorantem, który już studiuje na tracącej uprawnienia uczelni oraz kto zapłaci za jego kształcenie. Problem może stać się aktualny po roszadach dokonanych przez ministra na liście czasopism naukowych.

Tymczasem doktoranci, którzy rozpoczęli studia doktoranckie przed wynikiem ewaluacji dyscyplin naukowych, zaplanowanej przez resort na 2022 rok, będą mogli dokończyć nie tylko studia, ale i obronić swoją dysertację doktorską. Nastąpi niezależnie od tego, że wynik dla dyscypliny naukowej w uczelni, w której prowadzone są studia doktoranckie, będzie niższy niż B+.

Łączenie, rzeczywiście naruszającej prawo nowelizacji wykazu czasopism punktowanych przez ministra P. Czarnka, nie ma - w sytuacji doktorantów - nic do rzeczy. Niepokoją mnie artykuły w stylu "Problem może stać się aktualny, kiedy ...", bo przypomina to komentarz matematyka niezadowolonego z dywagowania ucznia nad rozwiązaniem zadania: Gdyby babka miała wąsy, to byłaby dziadkiem.

Inna kwestia, to jak najbardziej słuszne zwrócenie uwagi przez prof. Jerzego Pisulińskiego na konieczność doprecyzowania przez MEiN, na czym ma polegać zapewnienie przez uczelnię, która utraci uprawnienie do prowadzenia studiów doktoranckich, możłiwości kontynuowania studiów i przedłożenia do obrony dysertacji doktorskiej. Niestety, mamy złe doświadczenia w postępowaniach awansowych, w toku których, na skutek zbyt ogólnikowo sformułowanych norm prawnych, pojawiają się poważne problemy natury nie tylko organizacyjnej, ale i finansowej.

08 marca 2021

Adekwatni dydaktycy

(foto: Freestyle'owa Mównica TCW". Mebel oryginalnie pamiętający czasy wczesnogierkowskie. Wyremontowany przez TCW, po doczepieniu kółek, dzwonka i uchwytów, służył wolontariuszom przez lata do trenowania własnych wystąpień w różnych miejscach publicznych. W tle mural artysty o kryptonimie Łajdak)

Kończę pracę nad nową książką z pedagogiki szkolnej, w tym dydaktyki adekwatnej, którą napisałem z moim najmłodszym doktorem Michałem Paluchem. Rozprawa zapewne nigdy by nie powstała, gdybyśmy się nie spotkali najpierw na Uniwersytecie Pedagogicznym im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie, kiedy Michał był szefem Studenckiego Koła Naukowego Pedagogów. Wówczas wziął udział w debacie na temat kształcenia pedagogów upominając się o wyższe standardy w akademickiej dydaktyce.

Po trzydziestu latach różnych działań na rzecz czynnego i zróżnicowanego włączania się w transformację polskiej edukacji właściwie nie miałem już ochoty dalej zajmować się problematyką edukacji szkolnej. Jednak ponowne spotkanie Michała kilka lat temu w Akademii Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej w Warszawie na studiach doktoranckich w każdym z nas zapisało się bardzo głęboko. Szybko rozpoznaliśmy w sobie powyższe wartości, którymi nasiąknęliśmy w harcerstwie, w działaniach społecznych, chociaż każdy z nas podejmował je w innym regionie kraju pro publico bono.

Michał był twórcą szkoły liderów na Śląsku Cieszyńskim, współzałożycielem Transgranicznego Centrum Wolontariatu w Cieszynie, gdzie przygotowywał młodzież do społecznej aktywności w środowisku lokalnym. Przez kilka lat działał w przestrzeni publicznej, prowadząc liczne przedsięwzięcia w sektorze edukacji kulturalnej i obywatelskiej. Wykorzystywał własne doświadczenia edukatorskie i know-how, aby wspomóc angażujące się społecznie i politycznie osoby w drodze do bardziej świadomego i profesjonalnego sprawowania funkcji radnego.

Jego pomysł na powołanie do życia Szkoły Radnych nie miał żadnego zewnętrznego finansowania ani politycznego zaplecza. Koszty organizacyjne pokrywał ze składek słuchaczy. Szkoła była otwarta dla wszystkich mieszkańców Cieszyna i regionu wyrażających dobrą wolę do wspólnotowego myślenia i działania. Dotychczasowe przedsięwzięcia doczekały się licznych publikacji, zarówno w prasie lokalnej, regionalnej jak i krajowej.

Odwiedziłem jego "Laboratorium Sił Społecznych" w Cieszynie. Sam tak określiłem jego inicjatywę, która w rzeczywistości miała własną nazwą – Transgraniczne Centrum Wolontariatu (TCW) na Zamku w Cieszynie. Było to godne miejsce dla chlubnego ruchu społecznego. Wiele już widziałem w swoim życiu inicjatyw, projektów, działań społecznych, ale ten projekt był fascynujący. Być może podobnych inicjatyw jest więcej, bo pojęcie wolontariatu kojarzy się z czymś oczywistym, jako powszednim rozwiązaniem w polskiej rzeczywistości. To jednak nie był typowy wolontariat. W TCW realizowany był autorski, bo Michała model systemowego kształcenia (w modelu dydaktyki adekwatnej) i socjalizowania młodych ludzi do autentycznej roli liderów życia publicznego.

TCW wyprowadzał nastoletnich uczniów z ławek szkolnych na ulice miasta, aby stawali się współkreatorami jego przestrzeni publicznej. Jeśli szkoła dla jednych jest środowiskiem wsparcia ich rozwoju, a dla innych stanowi barierę, to Michał wraz z zespołem współtworzącym Centrum włączał ich w życie publiczne, budując wraz z nimi nową przestrzeń solidarności społecznej, w której mogli uczyć się wzajemnego szacunku, dzielić wiedzą i umiejętnościami oraz służyć społeczności lokalnej. Inicjując kolejne akcje, imprezy, często spontanicznie, z potrzeby chwili (np. organizując jeszcze przed wydarzeniami na Majdanie w Kijowie spotkanie młodzieży z Ukrainy, która przebywała w regionie cieszyńskim, a nie wiedziała o swoim istnieniu), przełamywali wspólne bariery, schematy i stereotypy. Pokazywali cieszynianom, że młodzież bez względu na pochodzenie, płeć, wiek, narodowość, wyznanie itp. jest wartościowym pokoleniem, które nie musi karmić się przemocą, nudą, nihilizmem czy interesownością.

Michał stworzył własną kulturę freestylową, budował z młodzieżą kapitał społeczny w wolnym myśleniu i działaniu, w nowej rzeczywistości, jaką zakłada demokracja partycypacyjna. Działali na pograniczu Polski i Czech, by zjednoczony po 1989 roku Cieszyn (miasto podzielone w socjalizmie historią) ponownie uczynić miejscem międzykulturowej solidarności i samorządności. Wraz z młodzieżą obu Republik współtworzyli nowe relacje międzypokoleniowe i międzynarodowe, które były uwolnione od wpływów jakichkolwiek środowisk partyjnych, politycznych.

Byli zainteresowani odkrywaniem i rozwijaniem potencjału osobowego osób, które nie chcą czekać, aż jakaś władza im coś da, załatwi, tylko biorą swoje sprawy we własne ręce. Michał opracował metodę pracy z młodzieżą rozpoznawaną jako community centered learning, czyli uczenia się skoncentrowanego na wspólnocie osób. W tej metodzie centralne miejsce zajmuje grupa, a wykonane przez nią zadania są tylko skutkiem ubocznym nawiązanych międzyludzkich relacji.

Tak powstawały pierwsze transgraniczne festiwale freestylowe, tak powołali pierwszy w Europie Transgraniczny Parlament Młodzieży, tak włączali się w kreowanie polityki młodzieżowej spójności społecznej, solidaryzmu społecznego i kulturowego zjednoczonego miasta. Stali się układem limfatycznym przestrzeni publicznej, która tętni zupełnie nowym życiem i pasją ich obywatelskiego zaangażowania. Wiedzieli, że tylko w ten sposób mogą sami wykształcić przyszłych menedżerów, liderów ruchów społecznych, samorządowych działaczy. Tworzyli historię swojego regionu kierując się wartościami przyzwoitości, przedsiębiorczości i wspólnotowości.

Michał, obywatel świata, który przez kilka ładnych lat imał się różnych prac oraz zawodów, ale i odbył szkolenia w Szwecji, Danii i Japonii, opracował własny model kształcenia liderów społecznych czy - jak określiłaby to Helena Radlińska - sił społecznych, nadając mu miano „dydaktyka adekwatna”. Tak oto spotkałem w Akademii Michała jako zaangażowanego, autentycznego, z pasją działającego dla młodych pedagoga, który czynił coś niepowtarzalnego, autorskiego, wyjątkowego dla innych i który sam także wzrastał, podnosząc swoje kwalifikacje i służąc społeczności lokalnej, swojej małej Ojczyźnie.

Ja zaś, ukończywszy w 1990 r. w stopniu harcmistrza PL służbę w ZHP po latach zmagań z resztkami stalinizmu w środowiskach władz naczelnych i chorągwianych, postanowiłem zerwać z tą organizacją, by zająć się pracą naukową na Uniwersytecie Łódzkim i eksperymentem pedagogicznym w szkolnictwie państwowym, a potem publicznym. Można się zatem zastanawiać nad tym, kto kogo uczył w Akademii, w co wprowadzał, skoro każdy z nas miał za sobą bogactwo doświadczeń w pedagogice praktycznej, a zarazem czytał, analizował, raportował to, co wywoływało potrzebę spojrzenia na polską edukację szkolną i pozaszkolną z różnych perspektyw i miejsc oraz animowania innowacji.

To wszystko sprawiło, że Michał zwrócił się do mnie o wyrażenie zgody na sprawowanie opieki nad jego projektem naukowym w ramach dysertacji doktorskiej. W ciągu kilku lat studiów doktoranckich mogliśmy wspólnie pogłębić wiedzę, przeprowadzić eksperymentalne badania w środowisku akademickim, by na tej podstawie powstała praca doktorska pt. Dwoistość relacji dydaktycznej nauczyciel–dorosły uczeń, którą Michał obronił w dn. 24 czerwca 2020 roku w warunkach panującej już w kraju pandemii koronawirusa COVID-19.

Cząstka jego doświadczenia i wyników badań procesu nauczania-uczenia się znajduje swoje szczególne miejsce w tej książce, sięga bowiem nie tylko do źródeł wiedzy o istocie uczenia się i nauczania, ale także do rdzenia nauczycielskiej profesji. Cechuje je nie tylko potrzeba bycia autorem zawodowego rozwoju, ale także towarzyszące każdemu nowatorowi zjawisko samotności, które wynika z ostatecznego rozstania z prawdziwym uczniem i koniecznością kontynuowania dalszej wędrówki w pojedynkę, niezależnie od liczby mijanych i napotykanych dalej osób – uczniów, ich rodziców i innych nauczycieli.

To był nasz wspólny mianownik, który zrodził potrzebę zamieszczenia swoich myśli, idei i doświadczeń na kartach wspólnej książki, by dalej zmagać się z kolejnymi wyzwaniami losu na naszych uczelniach. Obaj wiedzieliśmy, że nauka powinna opisywać i wyjaśniać znaczenie uwarunkowań procesu kształcenia, które pozostając nienaruszalne w polskim systemie szkolnym i zarządzaniu nim, prowadzą do edukacyjnych strat w życiu kolejnych młodych pokoleń.

07 marca 2021

Ostatni wykaz czasopism wydawanych w Polsce z najwyższą punktacją (70 pkt.)

Chyba pedagodzy nie uzyskali wsparcia w krajowym czasopismem za 100 punktów.

Pozostają nam periodyki 70 pkt. rodzimych wydawców, którym to czasopismom podwyższono punktację z 20 pkt. (z wyjątkiem "Resocjalizacji Polskiej", która to pismo zachowała dotychczasowe 70 pkt.). Jak widać, niewiele jest tych periodyków, co budzi zdumienie w sytuacji polityki rządu, który ponoć dba o narodowe interesy.

Biografistyka Pedagogiczna

2543-6112 2543-7399

historia;

nauki o kulturze i religii;

nauki socjologiczne;

pedagogika

Edukacja Międzykulturowa 2299-4106

nauki o kulturze i religii;

nauki o komunikacji społecznej i mediach;

nauki socjologiczne;

pedagogika

Kwartalnik Naukowy Fides et Ratio 2082-7067

filozofia;

nauki o kulturze i religii;

nauki o sztuce;

nauki medyczne;

nauki o zdrowiu;

pedagogika;

psychologia;

nauki teologiczne

Polska Myśl Pedagogiczna

2450-4572 2450-4564

pedagogika;

Przegląd Badań Edukacyjnych 1895-

4308 2392-1544

filozofia;

historia;

nauki o kulturze fizycznej;

nauki o zdrowiu;

nauki o zarządzaniu i jakości;

nauki socjologiczne;

pedagogika;

psychologia

Resocjalizacja Polska

2081-3767 2392-2656

(Polish Journal of Social Rehabilitation)

pedagogika

Studia Socjologiczne 0039-3371

nauki o kulturze i religii;

nauki o kulturze fizycznej;

nauki o zdrowiu;

nauki prawne;

nauki socjologiczne;

pedagogika

06 marca 2021

Pedagogiczne czterdziestopunktowce

Kontynuuję przegląd wydawanych w Polsce czasopism naukowych, które zostały podwyższone przez ministra P. Czarnka i zostały ujęte w opublikowanym wykazie z liczbą 40 punktów. Życzę dobrej pracy naukowej, by redakcje miały w czym przebierać, wydając artykuły najlepsze z najlepszych.

Acta Universitatis Nicolai Copernici.

Pedagogika 0208-5313

pedagogika