Demokratyczny sofizmat polityki (w)edukacji

Kilkanaście lat temu przepracowałem jeden z sofizmatów rosyjskich studentów, którzy uczestniczyli w Londynie na konferencji naukowej poświęconej paradoksom w filozofii. Ich paradoks dotyczył uczenia się, ale równie dobrze jego przedmiotem może być także fenomen demokracji, patriotyzmu, moralności, itd., itd. Oto ten sofizmat:

 Im więcej masz praw,

tym więcej demokracji.

 Im więcej demokracji,

tym masz większy wpływ.

 A im większy masz wpływ,

tym mniej jest demokracji.

 A im mniej jest demokracji,

tym mniej masz praw,

 Im mniej masz praw,

tym mniej jest demokracji.

 To po co ci demokracja?



Dzisiaj rozpoczyna się akcja protestacyjna lewicowego, a więc także będącego w opozycji do rządu - Związku Nauczycielstwa Polskiego. Prezes Sławomir Broniarz niesłusznie został w TVP1 i w wywiadach pani minister Anny Zalewskiej określony jako polityk - w negatywnym tego słowa znaczeniu. Każdy szef związku branżowego w oświacie - czy nam się to podoba, czy nie - jest politykiem, bowiem jego powinnością jest ingerowanie w politykę władzy, która zagraża interesom jego "klientów", "podwładnych", interesariuszy - członków związku zawodowego.

Oczywiście, że S. Broniarz popiera akcje KOD-u, skoro w nich uczestniczył i jeśli miałby się z tego tłumaczyć, to właśnie przed tymi członkami ZNP, którzy KOD-u nie popierają. Kłamstwo ma krótki nogi. Prezes podaje nieprawdziwe informacje także w innym przypadku. Wprawdzie akcję ZNP popiera Stowarzyszenie Pedagogów Społecznie Zaangażowanych, ale nie ma ono nic wspólnego z Polską Akademią Nauk, co błędnie podaje w swoich komunikatach ZNP. Prezes Broniarz mógłby jednak w sposób bardziej odpowiedzialny komunikować się ze społeczeństwem unikając kłamstw.

Nauczyciele-związkowcy, a zapewne nie tylko oni, wyjdą na ulice polskich miast, by zaprotestować przeciwko socjotechnicznej manipulacji kolejnego rządu. Tym razem mają za sobą samowiedzę, samoświadomość tego, jak manipulowały środowiskiem nauczycielskim poprzednie władze Platformy Obywatelskiej i Polskiego Stronnictwa Ludowego.

W odróżnieniu od wielu sygnatariuszy różnych pism, listów i wieców nie chcę i nie muszę niczego podpisywać. Moje publikacje i dokonania w oświacie i dla edukacji demokratycznej i humanistycznej są obecne w dyskursie naukowym i oświatowym, w doświadczeniach wielu nauczycieli, uczniów i ich rodziców.

Nie ma żadnych szans na podjęcie przez MEN kampanii dezawuującej znaczenie dzisiejszego protestu jako politycznego (w pejoratywnym sensie tego słowa), bo jeszcze tylko brakuje ocen typu - ... sprzecznego z interesem państwa, narodu, młodych pokoleń, większości Polaków itd., itd. To tylko dolewanie przysłowiowej oliwy do ognia.

Ten socjotechniczny i propagandowy manewr nie sprawdzi się już więcej w wykonaniu tak obecnego, jak i przyszłych rządów, gdyż nauczyciele mają już dość bycia traktowanymi przedmiotowo, jak meble, które kolejna ekipa rządząca usiłuje przestawiać, a może i zmieniać. Już niejeden minister "poległ" grożąc nauczycielom laską marszałkowską, ignorując prawidłowości psychologiczno-pedagogiczne procesów edukacyjnych, oszczędzając na niedoinwestowaniu edukacji i utrzymywaniu nauczycieli w stanie ustawicznej pauperyzacji.

Środowiska społeczne, oświatowe, akademickie będą zapewne dalej wyrażać sprzeciw wobec projektowanych przez władze zmian. Mamy już w przestrzeni publicznej Listy lub stanowiska czy uchwały na temat zapowiedzianej reformy:

- Komitetu Nauk Pedagogicznych PAN;

- Rzecznika Praw Dziecka - Marka Michalaka,

- Sygnatariuszy protestu m.in. byłego wiceministra edukacji z PO - Macieja Jakubowskiego i b. pracowników IBE, którą poparło wielu szanowanych i cenionych także przeze mnie naukowców;

- Polonistów - językoznawców - literaturoznawców, w tym autorów dotychczasowych podręczników i programów szkolnych, doradców metodycznych itp.;

- Polskie Towarzystwo Pedagogiczne;

- Związek Nauczycielstwa Polskiego (domaga się wycofania likwidacji gimnazjów i rzetelnej debaty o problemach oświaty. „W przypadku zignorowania naszych postulatów nie wykluczamy żadnej formy protestu ze strajkiem włącznie”);

- Samorządowców i ich korporacji: Związek Miast Polskich; Unii Metropolii Miast Polskich;

- Federacji Stowarzyszeń Nauczycielskich;

- Ogólnopolskiego Stowarzyszenia Kadry Kierowniczej Oświaty.

Nic nie pomoże wmawianie społeczeństwu, że odbyły się debaty, a teraz trwają konsultacje, z których wynika, że naród pragnie powrotu do ośmioletniej szkoły podstawowej. Konsultacje w sprawie reformy ustrojowej szkolnictwa, podobnie jak wcześniejsze debaty, były i są spełnieniem administracyjnego obowiązku, nie tylko tej władzy.

Od sierpnia ub. roku wiadomo, a pisałem o tym w blogu, z jakim programem politycznym prowadzona była kampania wyborcza. Upór jednak przy próbie realizacji rzekomo jednych obietnic przedwyborczych, a lekceważenie innych - przy świadomości, że nie jest się rządzącą formacją w imieniu wszystkich czy nawet większości Polaków - prowadzi tylko do eskalacji konfliktu.

Życzę Premier rządu, by dokonała dobrej zmiany. W niedzielę Premier Beata Szydło stwierdziła, że rząd jest zdecydowany przeprowadzić reformę oświatową. W każdym kraju system musi być reformowany, więc nie ma w tym nic nowego.

Nie jest natomiast prawdą, że ta reforma jest dobrze przygotowana. Pani minister (edukacji Anna) Zalewska przez cały rok konsultowała te założenia w różnych środowiskach związanych z oświatą" - powiedziała premier w wywiadzie dla TVP.

Chyba pani Premier nie wie, że przez kilka miesięcy - a nie przez cały rok - prowadzone były DEBATY (pozorowane, monologowe), a nie konsultacje, o czym wielokrotnie zapewniała sama minister edukacji. Chyba ktoś wprowadza w błąd Premier B. Szydło.

Naukowa wspólnota uczących się

Z radością komunikuję, że w trakcie XXX Letniej Szkoły Młodych Pedagogów KNP PAN w Wiśle miała miejsce prezentacja książki jubileuszowej, której treść została poświęcona Letnim Szkołom pod kierownictwem prof. dr hab. Marii Dudzikowej. Od dwudziestu trzech lat pani Profesor współtworzy wraz z samorządem naukowców każdej Szkoły jej strukturę, program oraz pozyskuje kadry mistrzowskie do prowadzenia wykładów, warsztatów czy innych form zajęć naukoznawczych.

Książka powstała pod redakcją Ewy Bochno (Uniwersytet Zielonogórski) i Alicji Korzenieckiej–Bondar (Uniwersytet w Białymstoku) jako przejaw kapitału społecznego, wzajemnego wsparcie a przede wszystkim doceniania wartości i ważności Letniej Szkoły Młodych Pedagogów przy KNP PAN. Obszerny, bo liczący 540 stron tom pt. "NAUKOWA WSPÓLNOTA UCZĄCYCH SIĘ. XXX - lecie Letniej Szkoły Pedagogów przy Komitecie Nauk Pedagogicznych PAN" opublikowało Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, zaś sfinansowały tę edycję ze swoich środków Wydziały Pedagogiki i Psychologii Uniwersytetu w Białymstoku oraz Uniwersytetu Śląskiego.

Pani prof. Maria Dudzikowa przesłała Autorom podziękowania:

Szanowni i Drodzy Autorzy,
z wielkim wzruszeniem przyjęłam zarówno cała księgę jubileuszową (ponad 500 stron!) Naukowa wspólnota uczących się. XXX-lecie Letniej Szkoły Młodych Pedagogów przy KNP PAN (Wyd. UwB, Białystok: 2016) zredagowaną przez Ewę Bochno i Alicję Korzeniecką-Bondar, jak i każdy tekst z osobna. Niełatwo było tego rodzaju tom zredagować, niełatwo pisać do niego, tym bardziej, jeśli się jest cząstką tego, co składa się na LSMP, co stanowi o jej sile, i o niepowtarzalności w środowisku naukowym nie tylko pedagogów.

Dziękuję za trud i radość współtworzenia naszej Szkoły, dziękuję za wielkoduszny trud wzbogacenia własnym tekstem księgi z okazji XXX-lecia, dziękuję za piękne słowa, którymi mnie obdarowaliście (przesadnie jednak podnosząc moje zasługi).

Wszystkiego dobrego na dalsze lata, nam wszystkim Ludziom LSMP - Mistrzom i Uczniom! Wszelkiej pomyślności naszej ukochanej LSMP!!!
Z wdzięcznością i serdecznością, Wasza Maria Dudzikowa

Polskie Towarzystwo Pedagogiczne też oświadcza

Zostało opublikowane przez Zarząd Główny Polskiego Towarzystwa Pedagogicznego Oświadczenie w sprawie planowanych przez Ministerstwo Edukacji Narodowej zmian w systemie oświaty, które zostało przedłożone na IX Ogólnopolskim Zjeździe Pedagogicznym w Białymstoku. Oto jego treść:

Oświata, jako jedna z form działalności ludzkiej, nie lubi dramatycznych zwrotów i szybkich zmian, gdyż jej podmiotem jest młody CZŁOWIEK, nie zawsze przygotowany na nagłe działania i nie zawsze rozumiejący cele i idee polityków. Szczególny interes dzieci i młodzieży, troska o jakość ich nauczania i wychowania wymagają takich reform oświatowych, które mają wystarczające merytoryczne uzasadnienie, wynikają z długofalowej strategii rozwoju edukacji oraz z uzgodnień ze środowiskami pracowników nauki, rodziców, nauczycieli i samorządów terytorialnych.

Polskie Towarzystwo Pedagogiczne z uwagą obserwuje to, co dzieje się w obszarze edukacji. Zmiany zainicjowane i realizowane przez Rząd mają cechy zdecydowania, ale charakteryzuje je też błyskawiczne tempo wdrażania. Z deklaracji i wypowiedzi polityków wynika, iż planowana reforma ustroju szkolnictwa w Polsce ma mieć przymiot ostateczności.

Obserwując wprowadzane deregulacje, z niepokojem pytamy o miejsce, jakie ma zająć DZIECKO w tym przedsięwzięciu, o jego dobro, o możliwości już dziś planowania przez niego nie tylko najbliższego roku, ale także przewidywania ścieżki edukacyjnego rozwoju. Nie potrafią mu w tym pomóc ani zdezorientowani rodzice, ani zatroskani o własną przyszłość nauczyciele.

Wyrażamy więc swoje poważne zaniepokojenie o dziś polskiego ucznia, o przyszłość polskiego dziecka. Apelujemy do polityków, by zwolnili tempo przedsięwziętych posunięć, by pozwolili sobie, uczniom, ich rodzicom i nauczycielom na chwilę refleksji, na oswojenie inicjatyw – niektórych być może i słusznych, ale wdrażanych zbyt szybko i nazbyt chaotycznie.

Przypomnijmy, że podmiotem szkoły jest przede wszystkim UCZEŃ, a jego odczucia, obawy i wątpliwości winny być cierpliwie tłumaczone i wyjaśniane ze wskazaniem przede wszystkim celu wprowadzanych deregulacji. To wymaga czasu. Nie żałujmy go przynajmniej najmłodszemu pokoleniu!
Białystok, 23 września 2016 r.

Jako uczestnik IX Zjazdu Pedagogicznego w Białymstoku podpisałem niniejsze Oświadczenie, a o ile dobrze pamiętam, to podpisy złożyło pod nim kilkuset akademików. Żadne media nim się nie zainteresowały, bo wśród sygnatariuszy nie było byłych ministrów edukacji, beneficjentów polityki oświatowej PO i PSL, nomenklatury związkowej, biznesmenów itp.

Opinie pedagogów-naukowców, którzy przez trzy dni referowali wyniki swoich badań, dyskutowali o roli kultury, wartości, socjalizacji politycznej nie są przedmiotem gry politycznych konfliktów i potyczek między partiami, związkami zawodowymi czy NGO z rządem. To nie jest treść dla tabloidów czy tabloidalnej polityki i graczy politycznych.

Komitet Nauk Pedagogicznych PAN znajduje się na liście tzw. konsultantów społecznych projektów rozporządzeń i ustaw MEN. Do dnia dzisiejszego na adres Komitetu nie wpłynął żaden projekt ustawy o reformie oświatowej i związanych z nią rozporządzeń. Pani minister A. Zalewska pokazywała na konferencji prasowej grube pliki z kartą tytułową "Prawo Oświatowe", ale kto je widział, kto je czytał, kto wie, jaka jest w istocie proponowana zmiana?

Tak więc czekamy na materialne dowody w sprawie, a w międzyczasie protestować będą związkowcy z ZNP i działacze ruchów oraz partii politycznych. Uczeni nie zabiegają o władzę, więc mają czas, przynajmniej niektórzy, by dokonać analizy i podzielić się komentarzami do treści ustaw, a nie propagandowych wystąpień urzędników MEN. Nie słyszałem, żeby rozpoczęły się jakiekolwiek konsultacje społeczne.

Na stronie MEN stwierdza się:

Celem konsultacji publicznych jest uzyskanie informacji, opinii, uwag i wniosków, które pozwolą na podjęcie optymalnych decyzji. Konsultacje publiczne pozwalają na właściwe rozpoznanie potrzeb i interesów poszczególnych grup społecznych, przeanalizowanie problemu z różnych perspektyw, zaangażowanie obywateli w proces podejmowania decyzji, minimalizowanie ryzyka konfliktów i podjęcia niewłaściwych decyzji.

Czy wszyscy - poza rządzącymi - są przekonani, że już wiadomo, co się stanie i co zaistnieje, skoro jeszcze nie dysponujemy żadnym dokumentem prawnym i merytorycznym zapowiadanych reform? Chyba, że sygnatariusze cytowanego wczoraj dokumentu wiedzą już więcej, mają "przecieki" z MEN, widzieli ustalenia władzy, tylko nie mogą się nimi podzielić ze społeczeństwem?

Komitet Nauk Pedagogicznych PAN otrzymał z MEN dopiero projekt rozporządzenia w sprawie... klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego. Pismo wystawiono z datą 31 sierpnia 2016 r. a do mnie jako przewodniczącego trafiło pocztą w dn. 5 października br. Zwrócono się do KNP PAN z prośbą o zgłaszanie uwag do tego projektu w nieprzekraczalnym terminie do dnia 30 września br.

My rzeczywiście żyjemy w teoretycznym państwie. Nadal?