Wzrost postępowań na stopień doktora habilitowanego

 

Obradujący w dniu 19 czerwca 2023 roku członkowie Rady Doskonałości Naukowej otrzymali informację o liczbie dotychczas wszczętych postępowań na stopień naukowy doktora habilitowanego. Odzwierciedlają one pewną dynamikę procesów awansowych we wszystkich dyscyplinach naukowych, a tym samym poziom zaangażowania i zasobu kadr naukowych ze stopniem naukowym doktora. 

Ci uczeni, którzy złożyli wniosek w RDN o wszczęcie postępowania o nadanie im stopnia doktora habilitowanego, załączyli autoreferat oraz wykaz osiągnięć naukowych.  

Poniżej są liczby takich wniosków w sprawie nadania stopnia doktora habilitowanego z wszystkich dziedzin, a zatem i dyscplin naukowych: 

10' 2019 rok -            73 wnioski  

2020 rok  -              772 wnioski 

2021 rok -              1081 wniosków 

2022 rok -              1001 wniosków 

do 5.06.2023 roku - 631 wniosków. 

łącznie było 3 558 wniosków 

Podobnie jak w omawianym wczoraj zestawieniu danych o wszczętych postępowaniach na tytuł profesora, można dostrzec w 2021 roku wzrost o ponad trzysta wniosków w stosunku do roku 2020 i utrzymanie niemalże na tym samym poziomie tak wysokiego wskaźnika w 2022 roku. 

Jeśli w ciągu tylko pięciu miesięcy 2023 roku zarejestrowano w RDN 631 wniosków, to można się spodziewać, że liczba ta przekroczy tysiąc do końca września bieżącego roku. Od 1 października uczeni wszystkich dyscyplin naukowych będą musieli przystąpić do kolokwium habilitacyjnego. 

Do tego czasu obowiązek ten dotyczył uczonych z dziedzin nauk teologicznych, humanistycznych i społecznych. Z psychologicznego punktu widzenia doktorzy pozostałych dziedzin naukowych mogą przyspieszyć składanie wniosków w RDN, by uniknąć obowiązkowego kolokwium. Być może będzie to następstwem tegorocznej nowelizacji Ustawy Prawo o Szkolnictwie Wyższym i Nauce, mimo iż kolokwium nie podlega ocenie członków komisji habilitacyjnej, a jedynie ma umożliwić im poznanie kandydata ubiegającego się o habilitację.  

Analogicznie do wczorajszego wpisu podaję, jak wygląda sytuacja w Zespole Nauk Społecznych RDN, tzn. ile było procedowanych w nim wniosków oraz jakie były ich losy. O niepowodzeniach habilitantów świadczy fakt kierowania do RDN odwołań w związku z uchwałą odpowiednich rad dyscyplin naukowych w sprawie odmowy nadania stopnia doktora habilitowanego: 

   

(źródło: opracowanie własne) 

Z powyższych danych wynika, że najwyższa liczba porażek miała miejsce w naukach prawnych, naukach o polityce i administracji, pedagogice, naukach o komunikacji społecznej i mediach, naukach socjologicznych, naukach o zarządzaniu i jakości, w ekonomii i finansach oraz w psychologii.  Jeśli porównamy te dane z liczbą jednostek naukowych, które mają uprawnienia do nadawania stopni naukowych w powyższych dyscyplinach, to dostrzeżemy zachodzący między tymi zmiennymi związek:  

(źródło:  Raport MEiN "Nauka w Polsce 2022") 

  W kolejnym wpisie przybliżę dane na temat wszczętych wniosków habilitacyjnych i profesorskich z pedagogiki z podziałem na subdyscypliny. Zdemistyfikuję także insynuacje na temat rzekomych nieprawidłowości w RDN w postępowaniach o awans naukowy. 

Pierwsze podsumowania prac Rady Doskonałości Naukowej I kadencji

 

Wczoraj odbyło się Zgromadzenie Ogólne Rady Doskonałości Naukowej, którego przewodniczący - prof. Grzegorz Węgrzyn poinformował obecnych członków o liczbie toczących się w okresie ponad trzech lat postępowań awansowych w polskiej nauce, w których uczestniczą członkowie RDN. Dane są interesujące, bowiem odzwierciedlają pewną dynamikę procesów, poziom zaangażowania i zasobu kadr naukowych w naszym kraju. 

Pierwsze dane dotyczyły liczby wniosków o nadanie tytułu profesora z wszystkich dziedzin nauk, w których postępowanie prowadzi jedynie Rada Doskonałości Naukowej: 

2019 rok -                 71 wniosków 

2020 rok  -              449 wniosków 

2021 rok -               469 wniosków 

2022 rok -                654 wniosków 

do 5.06.2023 roku - 460 wniosków. 

Łącznie procedowano w RDN - 2103 wnioski. 

 Zapewne przydałyby się badania socjopedagogiczne i psychologiczne diagnozujące systematyczny wzrost składania wniosków do RDN przez doktorów habilitowanych lub (rzadziej) doktorów. Początki kadencji każdego organu tego typu zawsze są dość ostrożne i mniej obciążające członków RDN, gdyż  być może naukowcy nie mają poczucia pewności, jak będą przebiegały postępowania na tytuł profesora w związku z tym, że zostało zmienione prawo o szkolnictwie wyższym i nauce. 

"Pierwsze koty za płoty" - czyli po pierwszych miesiącach obrad zespołów RDN okazało się, że "wilk nie jest tak straszny, jak go malują", toteż ponad siedmiokrotnie wzrosłą liczba wniosków o nadanie tytułu naukowego. Ta tendencja utrzymała się niemalże na tym samym poziomie, skoro w 2021 roku przybyło zaledwie o 20 wniosków więcej w stosunku do 2020 roku. 

Natomiast po połowie kadencji RDN wzrost wniosków na tytuł profesora był o niemalże 200 zgłoszeń większy. Nie wiadomo zatem, czy był to efekt rozpoznania wyjątkowo niskiego poziomu wymagań, jakie zostały wpisane do ustawy w 2018 roku, czy może jest to także następstwem zintensyfikowanej przez doktorów habilitowanych aktywności naukowo-badawczej, której efekty zbiegły się właśnie z tym faktem. 

Szczególnie członkowie RDN nauk medycznych, przyrodniczych i technicznych zwracają uwagę od kilku lat na to, że wymagania na tytuł profesora są na żenujaco niskim poziomie formalno-prawnym. Niestety, nie otrzymaliśmy danych na temat liczby tych wniosków w poszczególnych dziedzinach naukowych. 

Dokonałem zatem własnych obliczeń w odniesieniu do procedowanych wniosków w Zespole Nauk Społecznych, obejmując w swoim zestawieniu także okres od października 2019 roku do końca maja 2023 roku. Liczba wniosków profesorskich w stosunku do pozostałych dziedzin nauki jest niewielka, bo wynosi 9,4 proc.  Z poniższych danych wynika, że prawie co dziesiąty wniosek nie uzyskał pozytywnej opinii w Zespole Nauk Społecznych:

  

(źródło: opracowanie własne) 

Tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu w Białymstoku dla prof. Tadeusza Pilcha

 

Właśnie nadszedł Komunikat z Komitetu Nauk Pedagogicznych PAN (Newsletter KNP PAN nr 8/2023), że tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu w Białymstoku otrzymał jego członek, pedagog społeczny - prof. dr hab. Tadeusz Pilch. Dostojny doktor honorowy jest 22. osobą, której Senat UwB nadał tę godność.

Prof. Tadeusz Pilch jest już od kilku lat emerytowanym profesorem Uniwersytetu Warszawskiego, ale także pracującym w innych uczelniach niepublicznych naszego kraju, w których prowadzone jest kształcenie na kierunku pedagogika. Nie ma w kraju studenta pedagogiki, który nie zetknąłby się z publikacjami p. Profesora jako kontynuatora warszawskiej szkoły pedagogiki społecznej, ale także eksperta w zakresie metodologii badań w naukach pedagogicznych. 

Rozprawy Doktora honorowego UwB mają ponadczasowy walor. Jako były wiceminister edukacji narodowej w rządzie SLD-PSL był On także aktywnym politykiem oświatowym, mającym wpływ na system szkolny. Profesor zawsze troszczył się o szkolnictwo w środowisku wiejskim, by nie likwidowano w nim szkół i placówek oświaty pozaszkolnej.     

O bogatym dorobku naukowym prof. Tadeusza Pilcha można przeczytać na stronie UwB. Laudację na cześć prof. T. Pilcha wygłosił prof. Mirosław Sobecki, dziekan Wydziału Nauk o Edukacji Uniwersytetu w Białymstoku, zaś recenzentami w tym postępowaniu byli profesorowie: Ewa Jarosz; Maria Mendel i Wiesław Theiss. Serdeczne gratulacje!