Zmarł profesor Adam Frączek - psycholog, b.rektor Akademii Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej w Warszawie

 

Wczoraj dotarła do mnie smutna i bolesna wiadomość o śmierci w dn. 18 października 2020 r.  prof. dr hab. Adama Frączka  - psychologa społecznego specjalizującego się w swoich badaniach w problematyce agresji, psychopatologii i niedostosowania społecznego młodzieży.  

Takim Go zapamiętam jak na powyższej fotografii, którą można znaleźć w sieci wpisując nazwisko Profesora - jako radosnego, dowcipnego, o niezwykłej kulturze osobistej, coraz rzadziej spotykanej elegancji gentelmana. 

Po moim odejściu z Uniwersytetu Łódzkiego zabiegał o to, bym zatrudnił się właśnie w Akademii Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej w Warszawie, o którą troszczył się, by rozwijała swój potencjał naukowo-badawczy i dydaktyczny. Kierował tą znakomitą w skali naszego kontynentu Uczelnią przez trzy kadencje (w latach 1991–1994 i 2002–2008). Po nim przejął stery - na mocy zmienionych ustaw - wyjątkowej klasy pedagog specjalizujący się w edukacji medialnej i pedagogice twórczości - prof. APS Jan Łaszczyk.  

Profesor A. Frączek był absolwentem psychologii Uniwersytetu Warszawskiego, gdzie uzyskał stopień naukowy doktora w 1965 r. , a w 1977 r. stopien doktora habilitowanego. Tytuł profesora otzrymał w 1987 r. 

Kierował na UW Katedrą Psychologii Edukacyjnej.  Liczne badania realizował nie tylko w UW, ale także w Instytucie Psychiatrii i Neurologii Ministerstwa Zdrowia, Instytucie Psychologii PAN oraz w APS. 

W APS kierował jako kurator Katedrą UNESCO im. Janusza Korczaka oraz Zespołem Badań nad Socjalizacją i Agresją w Instytucie. Psychologii Stosowanej. Wykładał na uczelniach amerykańskich m.in. University of California, University of Illinois, University of Michigan oraz na uniwersytetach w Niemczech i Holandii. Zasiadał w radach naukowych tak znaczących periodyków psychologicznych, jak: "Aggressive Behavior”, „Polish Psychological Bulletin” i  „Studia Psychologiczne”.  

Prof. Adam Frączek był autorem koncepcji form gotowości do agresji interpersonalnej oraz współautorem narzędzia diagnostycznego - Inwentarz Gotowości do Agresji Interpersonalnej (IGAI), które jest wykorzystywane w międzykulturowych badaniach porównawczych. 

W 1971 został członkiem Komitetu Nauk Psychologicznych PAN. Przewodniczył Radzie Programowej Fundacji im. Jana Amosa Komeńskiego, a także był członkiem rady Fundacji Wspólna Droga oraz Krajowego Funduszu na Rzecz Dzieci.  Był zawsze bliski pedagogice wspierając w Akademii młodych naukowców. Jego rozprawy są nadal aktualne, chociaż w ostatnich latach już mniej pisał. Pochłaniała go aktywność w sferze wspomagającej rozwój kadr naukowych i zarządzania Uczelnią.  

Ważniejsze publikacje:

• Feshbach, S., Frączek, A. (1979). Aggression and Behavior Change. Biological and Social Processes. Praeger (red. naukowa i współaut.)
  
  
  
• Frączek A. (1980). Z zagadnień psychologii agresji : prace Zespołu Badawczego Psychologicznych Mechanizmów Czynności Agresywnych IP UW [Instytutu Psychologii Uniwersytetu Warszawskiego] i PIPS [Państwowego Instytutu Pedagogiki Specjalnej] Warszawa : Wyższa Szkoła Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej.
• Frączek A. (1985). Moral Approval of Aggressive Acts: A Polish-Finnish Comparative Study, Journal of Cross-Cultural Psychology, vol.1. 

•         Frączek, A. (1986). Studia nad uwarunkowaniami i regulacją agresji interpersonalnej : sprawozdania z badań i rozprawy, Wrocław : Zakład Narodowy im. Ossolińskich.

• Adam Frączek; Horst Zumkley; Tatiana Klonowicz (1993). Socjalizacja a agresja Warszawa: Instytut Psychologii Polskiej Akademii Nauk : Wyższa Szkoła Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej.

  
  
  

• Frączek, A ( 1996). Violence and Aggression in Children and Youth. W: European Review: J. of  Academia Euro-paea; -Frączek, A., Zumkley, H. (1992). Socialization and Aggression. Springer Verlag. 
• Frączek, A., Zwoliński, M.(1999). Some Child-hood Predictors of Sense of Coherence. Polish Psychological Bulletin, 22.
• Frączek, A. (2002). O naturze i formowaniu się psychologicznej regulacji agresji interpersonalnej. W: I. Kurcz, D. Kądzielowa (red.), Psychologia czynności. Warszawa: SCHOLAR. 

 

Społeczność Akademnii Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej w Warszawie żegna JM Rektora podzielając z Jego Rodziną i Bliskimi ból rozstania. 

Nie da się wymienić wszystkich, a nawet większości zasług Profesora Adama Frączka w obszarze nauki, działań organizacyjnych i edukacyjnych. Zasługi te były wielokrotnie zauważane i doceniane . Wyrazem tego są odznaczenia i dyplomy honorowe: Odznaczenie Zasłużony dla Kultury Fizycznej (1978), Złoty Krzyż Zasługi (1979), Medal im. Marii Grzegorzewskiej (2004), Dyplom Przyjaciel Dzieci Towarzystwo Przyjaciół Dzieci (2005), Dyplom Uśmiech za Uśmiech Pro Publico Bono (2005), Medal Komisji Edukacji Narodowej (2006), Odznaczenie Zasłużony dla Warszawy (2008), Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (2011).
Dla społeczności Akademii Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej był Mentorem, Mistrzem, Szefem - a nade wszystko naszym Przyjacielem.

NON OMNIS MORIAR

POKÓJ LUDZIOM DOBREJ WOLI

Łódź w czerwonej strefie. Liczymy na wyrozumiałość i troskę każdego o ochronę życia

 

 Dzień Edukacji Narodowej, w którym każdego roku spotykaliśmy się na uroczystym posiedzeniu Senatu UŁ, by wręczyć wypromowanym doktorom i dokotorom habilitowanym dyplomy, przechodzi już do historii Uczelni. Jej Magnificencja prof. Elżbieta Żądzińska skierowała do wykładowców, nauczycieli, pracowników badawczych  i studentów List: 

14 października spotykamy się zazwyczaj na uroczystości, na której honorujemy Państwa ciężką pracę, wręczamy medale i wyróżnienia. W tym roku, z przyczyny pandemii, niestety nie możemy tego wydarzenia zorganizować. Nie oznacza to jednak, że nie doceniamy Państwa wysiłków i nie odwdzięczymy się za nie. Zapewniam Państwa, że najpóźniej do końca listopada wszystkie nagrody pieniężne zostaną Państwu przesłane. Jeszcze raz, niezmiernie mi przykro, że nie mogę Państwu złożyć podziękowań osobiście. Gdy tylko będzie to możliwe, nadrobimy tę straconą okazję.

Szanowni Państwo, my, ludzie nauki, wykonujemy pracę ciężką, ale piękną. Oprócz poznawania świata i poszerzenia wiedzy o nim, większość z nas ma szansę dać też coś od siebie młodym ludziom. Pomagać im w szukaniu własnych dróg i odpowiedzi na ważne pytania. Obecnie ciężko nam tę misję prowadzić, z ograniczoną możliwością spotkań, z kontaktem w większości przez ekran laptopa. Nie poddawajmy się jednak, zwłaszcza teraz. Wspierajmy się nawzajem i pamiętajmy, że bez dobrego nauczania nie możemy liczyć na kolejne wspaniałe pokolenia Polaków.

Z okazji Dnia Edukacji Narodowej życzę Państwu przede wszystkim zdrowia. To teraz najważniejsze. Życzę również wytrwałości w kształtowaniu umysłów swoich podopiecznych i niesłabnącej satysfakcji z wykonywania swojego zawodu. Możecie być Państwo dumni, że swoją drogę życiową związaliście z nauką i nauczaniem. Ja jestem.

Jeszcze nie rozpoczął się dla naszej społeczności rok akademicki, gdyż zajęcia dydaktyczne uruchamiane są 19 października. Rok akademicki zainaugurował w formie zdalnej na Wydziale Nauk o Wychowaniu Uniwersytetu Łódzkiego nowy zespół dziekański: 

Dziekan Wydziału Nauk o Wychowaniu UŁ

dr hab. Alina Wróbel, prof. UŁ

Prodziekan Wydziału Nauk o Wychowaniu UŁ

dr hab. Monika Wiśniewska-Kin, prof. UŁ

Prodziekan do spraw nauki

Prodziekan Wydziału Nauk o Wychowaniu UŁ

dr. hab. Arkadiusz Wąsiński, prof. UŁ

Prodziekan do spraw kształcenia

Prodziekan Wydziału Nauk o Wychowaniu UŁ

dr hab. Joanna Miniszewska

Prodziekan do spraw studenckich i toku studiów

Już mieliśmy oprcaowane plany zajęć, kiedy okazało się, że są one już w części nieakltualne. Łódź znalazła się w czerwonej strefie, a zatem wszystkie zajęcia praktyczne, ćwiczenia, które miały odbywać się w realu trzebva będzie ponownie przekształcić w formę zdalną. 

Nie ma wyjścia. Musimy nauczyć się pracować w dwóch systemach z możliwością natychmiastowego przechodzenia z jednego w drugi. Takie są czasy, zagrożenia, których nie wolno lekceważyć. 

Jak informuje gazeta "Rzeczpospolita":  

Z modelu IMHE, na który w przeszłości powoływała się m.in. administracja Donalda Trumpa wynika, że 1 lutego w Polsce, przy powszechnym stosowaniu masek, liczba wykrywanych w ciągu doby zakażeń wyniesie ok. 21 tysięcy, a przy poluzowaniu obostrzeń może wzrosnąć nawet do 101 tysięcy.

Dobowa liczba ofiar COVID-19 w Polsce 1 lutego, przy powszechnym stosowaniu masek, wynieść ma ok. 190, a przy poluzowaniu obostrzeń - nawet ok. 1227 - przy czym w szczycie epidemii, przy poluzowaniu obostrzeń, będzie to ok. 1746 ofiar dziennie (model wskazuje, że przy poluzowaniu obostrzeń taki szczyt miałby miejsce na początku stycznia).

Apel Profesorów i Nauczycieli Akademickich w roku setnej rocznicy urodzin św. Jana Pawła II

 

W piątą rocznicę śmierci św. Jana Pawła II portal ONET opublikował sondaż, w którym wzięło udział  65 351 osób!  Respondenci mieli odpowiedzieć na pytanie: Które dzieła Jana Pawła II czytałeś/ałaś? Wydawało mi się, że gdzie jak gdzie, ale w Polsce, w kraju Papieża-Polaka wskaźnik odpowiedzi będzie przynajmniej zadowalający. 

Tymczasem wyniki były dla mnie zaskakująco przykre:  

a) czytałem co najmniej jedną encyklikę 3037 (4%)

 b) czytałem biografię Jana Pawła II 5543 (9%)

 c) inne dzieło 1826 (3%)

 d) nie czytałem żadnego dzieła Jana Pawła II 33580 (51%)

Co zatem przeczytali Polacy? 

Tryptyk Rzymski 4670 (8%)

Pamięć i tożsamość 4240 (7%)

Przekroczyć próg nadziei 3311 (5%)

Miłość i odpowiedzialność 1974 (3%)

Brat naszego Boga 2250 (3%)

Osoba i czyn 872 (2%)

Pieśń o Bogu ukrytym 733 (1%)

Dar i Tajemnica 1585 (2%)

Wstańcie, chodźmy 1730 (2%) 

     Od śmierci Wielkiego Polaka upłynęło 15 lat. Ojciec Święty zmarł 2 kwietnia 2005 r. Nie wiem, czy po powyższym sondażu był przeprowadzony jeszcze jemu podobny.  Ciekaw jestem, czy w toku studiów humanistycznych, a więc na filozofii, czy na studiach a nauk społecznych  sięga się przynajmniej do niektórych dzieł św. Jana Pawła II (Karola Wojtyły). 

To, że korzystają z dzieł JPII studenci i pracownicy naukowi wydziałów czy instytutów nauk teologicznych, jest pewne. Jednak w/w prace kierowane były nie tylko do nich. Może poniższy apel spowoduje zainteresowanie nimi wśród młodej inteligencji?  

Szanowni Państwo Profesorowie, Nauczyciele Akademiccy,
Drodzy Doktoranci i Studenci,
Zwracamy się do Państwa z Apelem, który kierujemy w czasie, gdy szczególnie wspominamy Karola Wojtyłę, profesora, wielkiego nauczyciela akademickiego, filozofa, kardynała i papieża. Pragniemy przypomnieć jego znaczący wkład w rozwój nauki, przede wszystkim w dziedzinie antropologii i humanizmu.

Miesiąc październik, tradycyjnie związany jest z początkiem roku akademickiego w naszych uczelniach, w tych dniach, 16 października, przypada także 42 rocznica wyboru Jana Pawła II. Rok 2020 jest jubileuszem jego setnej rocznicy urodzin. To dobra okazja, by kolejny raz sięgnąć w programach naszych wykładów, zajęć dydaktycznych i pracy naukowej, do nauczania Karola Wojtyły, w aspekcie filozoficznym, kulturowym i społecznym, do czego Państwa zachęcamy.

W dzisiejszym świecie, w którym obserwujemy homogenizację kultury, przewartościowanie postaw społecznych oraz różnorodność opinii, rolą Uniwersytetów i uczelni jest poszukiwanie pewnych punktów odniesienia i wartości nadrzędnych, będących spoiwem naszych społeczeństw. Kierunki na tej drodze profetycznie wskazywał św. Jan Paweł II. W encyklice „Fides et ratio” napisał, że w sferze osobowego samopoznania: im bardziej człowiek poznaje rzeczywistość i świat, tym lepiej zna siebie jako istotę jedyną w swoim rodzaju, a zarazem coraz bardziej naglące staje się dla niego pytanie o sens rzeczy i jego własnego istnienia.

To poszukiwanie niezaprzeczalnego sensu jest dziś wyzwaniem dla naszych studentów, w otaczającej ich coraz bardziej skomplikowanej rzeczywistości. Rozwój technologiczny i pojawiające się wraz z nim coraz bardziej nieograniczone możliwości wirtualnej komunikacji, są wielką szansą, ale stwarzają również niespotkane dotąd zagrożenia. 
Wobec tych faktów, nauczanie papieża z Polski i jego życiowa postawa, mogą inspirować młodych ludzi, do dążenia ku prawdzie i wewnętrznej wolności. 

Dlatego zachęcamy, by używając współczesny środków przekazu i nowych metod dydaktycznych, wykładowcy akademiccy nawiązywali do dorobku naukowego, artystycznego i duchowości św. Jana Pawła II.

Odwaga i niezłomna postawa św. Jana Pawła II w dążeniu do prawdy, stają się dziś autentycznym świadectwem i pomocą w poszukiwaniu odpowiedzi na kluczowe pytania egzystencjalne. Ojciec Święty zwracał uwagę, że uniwersytety w swej działalności są na służbie prawdy poznawanej i przekazywanej, które są warunkiem niejako organicznym podmiotowości całego społeczeństwa.

Stąd tak ważne jest twórcze towarzyszenie młodym ludziom i formowanie ich do odpowiedzialnego podejmowania ról społecznych. We wspomnianej encyklice „Fides et ratio” czytamy zaś, że wiara i rozum są jak dwa skrzydła, na których duch ludzki unosi się ku kontemplacji prawdy.

Korzystajmy z tego potencjału w naszych środowiskach akademickich. Niech nauczanie św. Jana Pawła II będzie zachętą dla studentów do podejmowania wyzwań i rozwoju osobistego!

(fot. Karol Wojtyła i Józef Tischner) 

*** 

Z inicjatywy Fundacji Futura-Iuwenta i Fundacji Świętego Mikołaja – Instytut Kultury św. Jana Pawła II będzie niezwykle interesująca okazja do posłuchania wykładów i refleksji dotyczących najważniejszych problemów współczesnego Kościoła i świata w odniesieniu do nauki i życia św. Jana Pawła II. 

Będzie to cykl webinariów, który zacznie się w piątek 23 października debatą zatytułowaną „Solidarity, religion and inter-faith dialogue”. Udział w niej wezmą: Lord Alderdice (chair), Dariusz Karłowicz (Teologia Polityczna), Nazila Ghanea (University of Oxford), Daniel Greenberg (Jewish Law and Ethics), Jarosław Kupczak OP (St. John Paul II Institute of Culture, Angelicum / Pontifical University of John Paul II, Kraków).

Informację o tym, jak i kolejnych webinariach znajdziemy pod linkiem .