Zdaniem MEN i OKE w Poznaniu badania naukowe nie służą interesowi publicznemu

Jak prowadzić badania naukowe dotyczące oświaty i polityki edukacyjnej państwa, skoro zainteresowani obywatele, naukowcy nie mogą otrzymać koniecznych danych statystycznych, liczbowych. To, o czym poinformował mnie pan dr Bogdan Stępień, świadczy o bardzo niebezpiecznym zjawisku, które wymaga nie tylko stosownej reakcji odpowiednich organów władzy, ale także świadomości w naszym społeczeństwie poziomu arogancji władz publicznych! Czy rzeczywiście to są władze publiczne?

Pan dr Bogdan Stępień, który od szeregu miesięcy prowadzi żmudne diagnozy oświatowe z zastosowaniem metod statystycznych. Z początkiem marca 2014 r. zwrócił się do wszystkich okręgowych komisji egzaminacyjnych (OKE) w kraju z wnioskami (w trybie ustawy o dostępie do informacji publicznej) o przedstawienie mu zanonimizowanych wyników uczniów ze sprawdzianu po 6-klasie szkoły podstawowej. Ciekawe, że nie uzyskał takowych tylko od Okręgowej Komisji Egzaminacyjnej w Poznaniu. Pozostałe OKE udostępniły mu potrzebne dane statystyczne bardzo szybko i bardzo rzetelnie.

Dyrektor OKE w Poznaniu uznał między innymi, że badania naukowe nie służą interesowi publicznemu i wydał decyzję administracyjną o odmowie udzielania informacji publicznej. Naukowiec, zgodnie z przysługującym mu prawem, odwołał się od tej decyzji do MEN. Na odpowiedź z tego resortu czekał ponad dwa miesiące - pomimo tego, że zgodnie z art. 16 ust. 2 pkt 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej powinno to nastąpić w terminie 14 dni. Wyglądało na to, że MEN miało problem.

MEN podtrzymał decyzję Dyrektora OKE w Poznaniu . W odpowiedzi na odwołanie w/w badacza - jak on twierdzi - zapewne poprzez zastosowanie instrukcji "kopiuj/wklej, kopiuj/wklej", urzędniczka MEN uznała (była nią Podsekretarz Stanu p. Joanna BERDZIK , absolwentka pedagogiki w zakresie nauczania początkowego), że badania naukowe leżą w sferze interesu prywatnego.

W odpowiedzi MEN (sygn. DP.0234.17.2014 z dnia 02 września 2014 r.) na skargę do WSA na decyzję MEN (sygn. DJE.WEK.5083.66.2014) czytamy:

„Zarówno Minister Edukacji Narodowej, jak i organ I instancji dokonali oceny czy uzyskanie informacji w postaci i formie określonej przez skarżącego jest szczególnie istotna dla interesu publicznego i uznali, że przesłanka ta nie została spełniona. Okoliczność, że wnioskodawca zamierza wykorzystać te dane do własnych badań naukowych nie przesądza bowiem, że ich wyniki miałyby szczególnie istotny wpływ na interes publiczny. Również z tą oceną nie zgadza się skarżący podnosząc, że rezultaty upublicznionych badań są zawsze istotne dla interesu publicznego przytaczając przykład wskazujący na korzyści płynące z badań naukowych dla ogółu społeczeństwa. Nawet gdyby przyjąć, że prowadzenie prac badawczych jest działaniem podejmowanym w interesie ogółu (choć takie założenie nie w każdym przypadku jest jednak prawdziwe), a więc jest działaniem podejmowanym w interesie publicznym, to przepis art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej stanowi, że uzyskanie informacji przetworzonej ma być szczególnie istotne dla interesu publicznego, […].”


Należy przypuszczać - pisze do mnie p. dr B. Stępień - że p. Joanna BERDZIK pisząc odpowiedź musiała mieć bardzo zły dzień/okres albo też całą parę wykorzystała na pracę nad "darmowym" EleMENtarzem, no bo dla przykładu, jeżeli badania naukowe leżą w sferze interesu prywatnego, to dlaczego z budżetu państwa finansowane są wynagrodzenia pracowników naukowych np. Polskiej Akademii Nauk? Dlaczego z podatków opłacane są tzw. "badania" prowadzone przez profesorów, doktorów hab., doktorów z Instytut Badań Edukacyjnych? A może u p. Joanny BERDZIK jest jak u Orwella: „wszystkie zwierzęta są sobie równe, ale niektóre są równiejsze”. Gdzie tu jest elementarna logika? Gdzie tu dbałość o budowanie społeczeństwa opartego na wiedzy - o którą troszczy się/zabiega p. Joanna BERDZIK?

Dobrze, że mamy demokrację, wprawdzie reglamentowaną, ale mimo wszystko pozwalającą na złożenie przez zainteresowanego skargi do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie na decyzję administracyjną MEN w powiązaniu z decyzją OKE w Poznaniu. Nie trzeba myśleć, by już teraz wiedzieć, że MEN przegra, ale za to zapłacą podatnicy. Czy wówczas p. J. Berdzik pokryje straty z własnej kieszeni? Przypomnimy to obywatelom III RP przed kolejnymi wyborami.


No i jeszcze jedna ciekawostka na temat rzekomej demokracji III RP:

To w mi­ni­ster­stwach za­pa­da­ją klu­czo­we dla na­sze­go kraju de­cy­zje. Co­dzien­nie od­wie­dza­ją je dzie­siąt­ki osób. Kto i do kogo przy­cho­dzi? To chcia­ło spraw­dzić sto­wa­rzy­sze­nie Sieć Oby­wa­tel­ska Watch­dog. Oka­za­ło się jed­nak, że sie­dem mi­ni­sterstw od­mó­wi­ło udo­stęp­nie­nia ksiąg wejść i wyjść. A dwa prze­ka­za­ły do­ku­men­ty, ale z za­sło­nię­ty­mi da­ny­mi. Czego się boją sze­fo­wie re­sor­tów? W mi­ni­ster­stwach za­pa­da­ją klu­czo­we dla kraju de­cy­zje. – Nie budzi wąt­pli­wo­ści fakt, iż wpły­wa­niem na nie mogą być za­in­te­re­so­wa­ni lob­by­ści. Oby­wa­te­le nie­wie­le wie­dzą o dzia­ła­niach władz oraz o tym z kim spo­ty­ka­ją się jej przed­sta­wi­cie­le – można prze­czy­tać na stro­nie in­ter­ne­to­wej Watch­dog.

Wiecie, które ministerstwa odmówiły, a zatem "kręci się w nich "lody"? Były to: Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji, Ministerstwo Edukacji Narodowej, Ministerstwo Gospodarki, Ministerstwo Skarbu Państwa, Ministerstwo Sportu i Turystyki, Ministerstwo Spraw Zagranicznych oraz Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju. Urzędnicy uzasadniali odmowę ochroną danych osobowych albo odpowiadali, że rejestr wejść/wyjść nie stanowi informacji publicznej.

Demokracja na ustach rządzących

Oto dwie charakterystyczne wypowiedzi osób odpowiedzialnych za edukację i doskonalenie nauczycieli:

- Kształtowanie społeczeństw obywatelskich jest obecnie wspólną sprawą dla krajów Europy, niezależnie od ich niedawnej przeszłości – powiedziała Ewa Dudek, wiceminister edukacji narodowej podczas otwarcia dwudniowej konferencji „Demokracja w szkole". Spotkanie odbyło się w Senacie RP.

Demokracja nie jest dana raz na zawsze. Musimy się jej uczyć w domu i w szkole, poprzez praktyczne działanie - powiedziała. P.o. dyrektora Ośrodka Rozwoju Edukacji Aleksandra Zawłocka wyraziła nadzieję, że polska szkoła będzie przekazywać tę wiedzę dzieciom już od najmłodszych lat.

Polskim nauczycielom nie podoba się polityka rządu, w tym rozstrzygnięcia MEN, ale będą milczeć w obawie o miejsca pracy. Przyzwyczaili się do tego, że z MEN się nie wygra, podobnie jak z NFZ, PKP Intercity czy Pocztą Polską. Niezależnie od tego, jak szkodliwe są dla dzieci, młodzieży, ich rodziców, dla nauczycieli, społeczeństwa itd. decyzje władzy, i tak nie ma co podnosić głosu, bo one go i tak nie uwzględnią.

Ostatnio miał miejsce w Łodzi IX Kongres Zarządzania Oświatą, którego organizatorem jest Ogólnopolskie Stowarzyszenie Kadr Kierowniczych Oświaty. To z tego środowiska wyłoniono najpierw na dyrektorkę ORE, a potem na wiceministra edukacji panią Joannę Berdzik. Nic dziwnego, że Stowarzyszenie szybko przekształciło się z krytycznego wobec patologii władzy oświatowej, refleksyjnego w usłużne, uczesane, skoncentrowane na tzw. "dobrych radach", "dobrych praktykach", byle tylko czegoś nie stracić lub nie urazić swojej koleżanki.

Kongres miał wielu partnerów, donatorów, a zatem jego władze nie mogą narzekać na brak środków. Kiedy jednak jedna z jego uczestniczek na Forum OSKKO ośmieliła się napisać: Organizacja kongresu - porażka, uczestniczymy w nich od 10 lat, z roku na rok, gorzej, pytamy dlaczego?, spotkała ją litania krytyki. Kongresów OSKKO z udziałem ministrzyc edukacji krytykować nie wolno. Właśnie dlatego dobór referujących i prowadzących warsztaty był jak w PRL - grzeczny, potakujący, pełen zachwytów. Jak w dawnym PRL, byle nie poruszać trudnych, a prawdziwych problemów polskiej oświaty.

Dyrektorzy przedszkoli i szkół nie po to jechali do Łodzi, by wysłuchiwać krytyki. Wszyscy dobrze wiedzą, że jest źle, że ma miejsce kryzys, że absurdalne są niektóre prawa wykonawcze w oświacie, ale... nie należy o tym mówić, analizować tego, dociekać powodów, by je eliminować, gdyż należałoby zacząc od góry ("Ryba psuje się od głowy"). Co najwyżej, można po Kongresie zebrać jakieś uwagi, pytania , następnie należy je przesłać do MEN, a tam... wiadomo, pójdą ad acta. Byle tylko wszyscy mieli poczucie, że coś dobrego zrobili dla edukacji.

Ćwiczenia szkolne z wulgaryzmów?

Kiedy otrzymałem na fejsie fotkę strony zeszytu jednego z uczniów klasy II szkoły podstawowej miasta stołecznego Warszawy sądziłem, że to jest jakaś złośliwość sfrustrowanego rodzica lub niezadowolonego ucznia klasy szóstej. Tymczasem TVP-INFO poinformowała w sobotę swoich widzów, a przedrukowują to portale prasowe, następująco:

Skandal w podstawówce na stołecznym Ursynowie. Nauczycielka na lekcji języka polskiego uczyła dzieci rozróżniania spółgłosek i samogłosek na tekstach, w których roiło się od wulgaryzmów. Rodzice, którzy o sprawie dowiedzieli się z zeszytów swoich dzieci, są zszokowani. Szkoła na Kabatach dystansuje się od problemu.

Co to jest? Przedwyborcza "wrzutka" do Internetu, czyjaś prowokacja? Próba skompromitowania dyrektora (-ki) szkoły w obliczu nadchodzących wyborów do samorządu? Chęć czyjejś zemsty na nauczycielce siedmiolatków? Wydaje się to tak surrealistyczne, że aż niemożliwe. Wszystko się w tym komunikacie nie zgadza. Wiemy przecież, że we wczesnej edukacji nie ma nauczycieli przedmiotowych, tylko jest jeden nauczyciel-wychowawca kształcenia zintegrowanego który nie realizuje odrębnie zajęć z języka polskiego, osobno z matematyki, wiedzy o środowisku przyrodniczo-społecznym itd.

Dziennikarz komunikuje społeczeństwu (w jego tekście jest błąd ortograficzny):

Rodzice uczniów ze szkoły podstawowej nr 16 na Kabatach nie mogli uwierzyć własnym oczom – w zeszytach ich dzieci znajdowały się wycinki z prasy i książek, w których roiło się od wulgaryzmów. Okazało się, że nauczycielka na lekcji języka polskiego postanowiła uczyć dzieci rozróżniania spółgłosek i samogłosek na przykładzie tekstów, zawierających m.in. takie zwroty jak: "Idź p…l swoją matkę!", "P..l się Hitlerze", "Cześć rasiści".

Jeśli to prawda, to zdumiewająca i rodzice mają pełne prawo domagać się wyjaśnień od nauczycielki wczesnej edukacji, dlaczego tak postąpiła. Jako członkowie Rady Rodziców nic nie wskórają, gdyż opinie tego organu, ani jego wnioski nie są w żadnej mierze zobowiązujące dla dyrektora szkoły czy nadzoru pedagogicznego. Gdyby działała w SP nr 16 na Kabatach Rada Szkoły, to mogłaby przeprowadzić diagnozę zaistniałego zdarzenia, zaprosić na rozmowę nauczycielkę i podjąć decyzję o zastosowaniu odpowiedniej sankcji wobec niej jej bezpośredniego przełożonego. Dyrektor nie mógłby takiego wniosku zlekceważyć i nie zrealizować, gdyż wówczas Rada Szkoły złożyłaby wniosek do organu prowadzącego szkołę o ukaranie nie tylko nauczycielki, ale i dyrektora szkoły. Jej za naruszenie dobrych obyczajów i standardów pracy pedagogicznej w szkole, a jego za nierespektowanie prawa oświatowego.

Rodzice nie znają prawa oświatowego i nie wiedzą, że gdyby powołali do życia radę szkoły, to mogliby z własnej inicjatywy diagnozować problemy społeczno-wychowawcze w szkole lub powierzać tego typu badanie specjalistom, oceniać i opiniować pracę nauczyciela a nawet dyrektora szkoły, by móc wnioskować - w zależności od wyniku - o wyróżnienie lub karę do właściwych przełożonych.

Niestety, rodzice nie wiedzą, że ustawa o systemie oświaty zachęca do powoływania obok rady rodziców także rady szkoły, który to organ jest nadrzędnym ciałem społecznej kontroli i współpracy rodziców wraz z nauczycielami na rzecz uczynienia szkoły środowiskiem przyjaznym, wartościowym i godnym edukacji dzieci. Wolą wysłać anonimową wrzutkę do komunikatora społecznego, zainteresować problemem dziennikarzy, a ci ostatni dla zwiększenia poczytności odpowiednio wyolbrzymią sprawę. Może zatem warto zacząć od dołu, od własnej partycypacji, zainteresowania się tym, kto uczy nasze dzieci, kim jest, jakie ma kwalifikacje, jakie preferencje metodyczne w kształceniu i wychowywaniu itp. Może należałoby najpierw spotkać się z wychowawcą klasy, nauczycielem i porozmawiać z nim nie tylko o tym, jaki jest plan zajęć, czy i jak wysokie mają być składki na radę rodziców (chociaż wiadomo, że mogą być dla wszystkich zerowe), czego oczekuje od dzieci, a czego spodziewa się po rodzicach i jak można mu pomóc, a w czym i z kim razem z nim powalczyć?

A może to dzieci miały zadaną pracę do domu, by wkleiły dowolny tekst z gazety, jaką czytają rodzice? To Jaś wkleił, a pani pewnie przeżyła wstrząs? A może macie inne hipotezy?