Projekt Ustawy w sprawie powołania Krajowej Rady Oświaty Publicznej (1a)

 

Przygotowałem do dyskusji publicznej projekt Ustawy o Krajowej Radzie Oświaty Publicznej, który nie jest procedowany w Sejmie. Publikuję jego treść z własnej inicjatywy, by pokazać, że można ideę sprzed 45 lat, o której wdrożenie walczyła "Solidarność", zapisać w postaci ustawy.  Nie jest to pełny dokument, gdyż wymagałby doprecyzowania z prawnikami i politykami w komisji sejmowej. Proszę zatem nie poszukiwać tego projektu na portalu Sejmu RP.  Tam nawet nie ma sił politycznych, które poważnie i solidarnie chciałyby zajmować się strategią rozwoju oświaty w Polsce. 

Po wczorajszej publikacji ktoś zapytał mnie anonimowo, dlaczego uważam, że KROP powinien powołać Prezydent RP? Sądziłem, że krótko acz wyraziście to uzasadniłem. Prezydent ma najmocniejszą legitymizację władzy, niezależnie od tego, czy to się komuś podoba, czy nie. W 1980 roku dyskutowano w solidarnościowej opozycji, czy nie powierzyć misji powołania Krajowej Rady Oświatowej Marszałkowi Sejmu, jednak wówczas był on przedstawicielem jedynie słusznej formacji partyjnej. 

Po zmianie ustroju mieliśmy nadzieję, że Marszałek Sejmu, podobnie jak Marszałek Senatu będzie ponad podziałami politycznymi. Dewastacja demokracji ma się jednak całkiem dobrze, zgodnie z trwałą reprodukcją syndromu homo sovieticus. Samorządy też zostały w większości opanowane przez partie polityczne. Jesteśmy w "ślepej ulicy". 

Polska to jednak nie Szwajcaria, ale nawet nie Austria, Niemcy, Holandia, Belgia itd., itd. Daleko nam do demokracji, ale oświata powinna być jej forpocztą. Tymczasem nawet przedstawicielka rządu KO (czyli rzekomo obywatelskiej koalicji) preferuje edukację o demokracji, zamiast edukacji w demokracji, bo sama nie chciałaby, że ktokolwiek ośmielał się decydować o edukacji szkolnej wbrew interesom jej kanapowej partii.       

Nie twierdzę zatem, że KROP powinien powołać Prezydent, bo i tak musiałby ten organ zostać ustanowiony przez Sejm RP. Istotne jest, by znaleźć takie rozwiązanie, które odetnie interesariuszy partyjnych, jak ma to miejsce od kilkudziesięciu lat, od stanowienia o oświacie w sposób, który ją deformuje, niszczy. Żadna partia i żaden związek nauczycielski nie są zainteresowane tym, by dopełnić testament "Solidarności", powierzając nauce istotę i cele kształcenia w naszym kraju. 

Jutro będę kontynuował projekt samorządnej edukacji przed- i szkolnej, by oświata w III RP miała wreszcie charakter publiczny. Manipulowanie przez kolejną ministrę tezą o rzekomym odpolitycznieniu polskiej edukacji narusza granice prawdy i etyki. To oczywiste, że w każdym państwie, bez względu na jego ustrój, prawo stanowią politycy, a zatem i edukacji nie da się nigdzie odpolitycznić. Natomiast w państwie rzekomo demokratycznym edukacja będzie wówczas publiczną, kiedy zostanie ODPARTYJNIONE władztwo nad nią. 

Nauczyciele poradzą sobie bez ministry, wiceministrów (-erek), dyrektorów(-ek) departamentów w MEN, bez kuratorów(-ek) oświaty, wicekuratorów(-ek), dyrektorów(-ek) struktur administracyjnych KO i jego delegatur. W dniu wczorajszym został po naradzie opublikowany planowany skład rządu w 2027 roku. Wiecie, kto jest nominowany na ministra edukacji?     

 PROJEKT USTAWY 

o Krajowej Radzie Oświaty Publicznej

Preambuła 

Rozdział I

Przepisy ogólne

Art. 1.
Ustawa powołuje Krajowa Radę Oświaty Publicznej, zwaną dalej „Radą”, jako niezależny organ opiniodawczo-doradczy i programowy w zakresie edukacji publicznej w Rzeczpospolitej Polskiej.

Art. 2.

1.     Rada działa na zasadach niezależności od organów partii politycznych, administracji rządowej i samorządowej.

2.     Rada pełni funkcję strażnika stabilności systemu edukacji oraz gwaranta ciągłości polityki edukacyjnej państwa.

3.     Rada kieruje się zasadami:

1.     dobra wspólnego,

2.     dialogu społecznego,

3.     transparentności,

4.     decentralizacji,

5.     zaufania do nauczycieli,

6.     oparcia polityki edukacyjnej na dowodach naukowych.

Art. 3.
Siedzibą Rady jest Warszawa. Rada może działać w trybie hybrydowym, z wykorzystaniem technologii komunikacji na odległość. 

Rozdział II

Zadania Rady

Art. 4.
Do zadań Rady należy w szczególności:

1.     opracowywanie i aktualizacja podstaw programowych kształcenia ogólnego oraz opiniowanie standardów egzaminacyjnych przygotowanych przez Centralną Komisję Egzaminacyjną;

2.     prowadzenie regularnych badań jakości systemu edukacji, w tym analiz porównawczych;

3.     inicjowanie, prowadzenie i ewaluacja pilotaży edukacyjnych przed wdrożeniem systemowych zmian;

4.     przygotowywanie wytycznych dotyczących polityk edukacyjnych na poziomie krajowym i lokalnym;

5.     monitorowanie przestrzegania praw uczniów, nauczycieli i rodziców;

6.     wydawanie opinii w sprawach projektów aktów prawnych dotyczących edukacji;

7.     rekomendowanie działań dotyczących kształcenia nauczycieli, doskonalenia zawodowego i polityki kadrowej;

8.     prowadzenie konsultacji społecznych dotyczących edukacji w sposób jawny i dostępny publicznie;

9.     ochrona systemu edukacji przed nadużyciami politycznymi, ideologicznymi i partyjnymi.

Rozdział III

Skład Rady i sposób powoływania

Art. 5.

1.     Rada liczy 21 członków.

2.     Skład Rady obejmuje:

1.     6 nauczycieli – wybranych w wyborach powszechnych wśród nauczycieli;

2.      7 nauczycieli akademickich o uznanym dorobku naukowym w dziedzinie pedagogiki, psychologii edukacji, socjologii edukacji, biomedycznych podstaw rozwoju i polityk publicznych a delegowanych przez komitety naukowe PAN;

3.     3 przedstawicieli rodziców rekomendowanych przez ogólnokrajowe organizacje rodzicielskie, w tym regionalne rady oświatowe;

4.     3 przedstawicieli uczniów szkół ponadpodstawowych rekomendowanych przez szkolne i regionalne rady oświatowe;

5.     2 przedstawicieli środowisk pracodawców delegowanych przez Radę Dialogu Społecznego;

Art. 6.

1.     Kadencja członka Rady trwa 6 lat.

2.     Co 3 lata można odnawiać 1/3 składu Rady, aby zapewnić ciągłość prac.

3.     Członek Rady nie może być:

1.     członkiem partii politycznej,

2.     posłem lub senatorem,

3.     pracownikiem gabinetu politycznego,

4.     członkiem władz organizacji o charakterze stricte politycznym.

Art. 7.

1.     Odwołanie członka Rady przed końcem kadencji jest możliwe wyłącznie w przypadkach:

1.     prawomocnego skazania za przestępstwo umyślne,

2.     trwałej niezdolności do pełnienia funkcji,

3.     rażącego naruszenia zasad niezależności Rady, po decyzji podjętej większością 2/3 głosów.

2.     Odwołanie nie może nastąpić z przyczyn politycznych.

Rozdział IV

Tryb działania Rady

Art. 8.
Rada działa kolegialnie. Jej uchwały zapadają zwykłą większością głosów, chyba że ustawa stanowi inaczej.

Art. 9.
Prace Rady są jawne.

1.     Obrady, opinie i raporty są publikowane w Biuletynie Informacji Publicznej.

2.     Konsultacje społeczne prowadzone są w formule deliberacyjnej, z udziałem obywateli i organizacji społecznych.

Art. 10.
Rada przedstawia coroczny „Raport o stanie edukacji publicznej” Parlamentowi i Prezydentowi RP.

Rozdział V

Komisje i zespoły eksperckie

Art. 11.

1.     Rada powołuje stałe komisje:

1.     Komisję Programową,

2.     Komisję ds. Nauczycieli i Doskonalenia,

3.     Komisję Praw Ucznia i Dobrostanu,

4.     Komisję Ewaluacji i Badań.

2.     Komisje działają w oparciu o zasady przejrzystości i udziału ekspertów.

Rozdział VI

Relacje z organami administracji publicznej

Art. 12.

1.     Minister właściwy ds. edukacji jest zobowiązany:

1.     uzyskać opinię Rady przed wprowadzeniem zmian w prawie oświatowym,

2.     udzielać Radzie informacji niezbędnych do wykonywania jej zadań.

2.     Opinia Rady ma charakter wiążący w sprawach zmian podstaw programowych i standardów egzaminacyjnych.

3.     W przypadku jej nieuwzględnienia minister przedstawia uzasadnienie przed Sejmem.

Rozdział VII

Budżet i organizacja

Art. 13.

1.     Rada posiada własny budżet państwowy.

2.     Budżet Rady powinien być zwiększony o co najmniej 5% w stosunku do poprzedniego roku.

3.     Obsługę administracyjną zapewnia niezależne Biuro Krajowej Rady Oświaty Publicznej. 

Rozdział VIII

Przepisy przejściowe i końcowe

Art. 14.
Pierwszy skład Rady powołuje się do końca roku kalendarzowego następującego po ogłoszeniu ustawy.

Art. 15.
Dotychczasowe podstawy programowe zachowują moc do czasu ich kolejnej aktualizacji przez Radę, nie dłużej jednak niż 5 lat.

Art. 16.

Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 września roku następującego po jej ogłoszeniu.