Nowy minister nauki wobec nierozwiązanych problemów

 

Po dymisji ministra nauki Wieczorka nowym szefem resortu został dotychczasowy wiceminister aktywów państwowych p. dr Marcin Kulasek. w związku z tym odszedł z resortu wiceminister nauki p. dr. hab. Maciej Gdula, którego miejsce zajęła p. dr Karolina Zioło-Pużuk z Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie.  Miniony rok odnotowuje szkolnictwo wyższe jak o stracony, bowiem w nie zostały nawet zarysowane koniczne, a głębokie zmiany systemowe, które sprzyjałyby wzrostowi środków finansowych na badania naukowe, na powstrzymane kryzysu kadrowego w nauce i szkolnictwie wyższym. 

Przypominam zatem Stanowisko Komitetu Nauk Pedagogicznych PAN z lutego 2024 roku (sic!) w sprawie proponowanych zmian w Ustawie Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce oraz niektórych innych ustaw

 

"Członkinie i członkowie Komitetu Nauk Pedagogicznych PAN, reprezentujący środowisko naukowe pedagogów aktywnie włączając się w działania Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego  w zakresie planowanych zmian w ustawie Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce zwraca uwagę na wybrane istotne zagadnienia wymagające zmiany bądź jednoznacznego rozstrzygnięcia  dla dobra  nauki i społeczności akademickiej.

Proponowane zamiany odnoszą się do:

1.     Oceny parametrycznej jednostek naukowych w określonych dyscyplinach należy:

1.1.           Prowadzić ewaluację jednostek naukowych uwzględniający typ uczelni (PAN, politechniczne, medyczne itd.). Oddzielić w ocenie jednostki naukowe, które mają status uczelni badawczych w ramach realizowanej inicjatywy doskonałości od innych jednostek,

1.2.          Wydłużyć okres oceny ewaluacyjnej jednostek z 4 do 6 lat, co zapewni większą stabilizację pracy naukowej,

1.3.          Podnieść wartość punktacji autorskich monografii naukowych adekwatnie do włożonego wysiłku włożonego w ich przygotowanie,

1.4.          Rozważyć możliwość wprowadzenia ewentualnych zmian w punktacji czasopism naukowych po okresie 2 lat ( nie dotyczy ten postulat wprowadzania nowych tytułów, które uzyskały IF) co zapewniałoby stabilizację w tej sferze,

1.5.          Rozważyć wprowadzenie dodatkowych kryteriów oceny parametrycznej ( np. stanu kadry naukowej, reprezentacji  kadry (z wyboru) w gremiach naukowych), tak aby kategoria naukowa była jednym z, a nie jedynym kryterium uznania uprawnień do nadawania stopni naukowych doktora i doktora habilitowanego,

1.6.          Ponownie określić wartość/znaczenie III kryterium w parametrycznej ocenie jednostki, które wnosi zaledwie 10%. Wartość ta, w ogólnej ocenie, nie jest znacząca co nie jest adekwatne do wniesionego wysiłku w jego opracowanie.  

 

2.     Spraw naukowych, w których proponujemy:

2.1.          Znieść limit wiekowy ograniczający możliwość aktywnego (głosowanie) uczestniczenia profesora w Radzie Dyscypliny co stanowi rażący przykład dyskryminacji ze względu na wiek i (niekiedy) eliminowania z pracy Rady profesorów znajdujących się często w rozkwicie swojej aktywności naukowej.

2.2.          Wprowadzić ograniczenia uprawnień do głosowania w sprawach o nadanie stopnia naukowego doktora i stopnia naukowego doktora habilitowanego osobom ze stopniem doktora, a zatrudnionych na stanowiskach profesorów uczelni. Zdarza się bowiem, że osoby nie posiadające stopnia doktora habilitowanego głosują w postępowaniach awansowych.

2.3.          Umożliwić Promotorowi oraz  Recenzentom  głosowanie w postępowaniu o nadanie stopnia doktora. Wyłączenie Recenzentów z głosowania podważa sens ich uczestnictwa w publicznej obronie pracy doktorskiej.

2.4.          Wydać jednakowe rozporządzenie określające szczegółowy tryb i warunki przeprowadzania czynności w postępowaniach w sprawie nadania stopnia doktora oraz w sprawie nadania stopnia doktora habilitowanego.  Aktualnie to senaty uczelni oraz rady naukowe dyscyplin określają szczegółowy tryb przeprowadzania tych postępowań, co skutkuje ich istotnym zróżnicowaniem,

2.5.          Znieść przepisy umożliwiające Doktorantom wybór innej jednostki naukowej celem przeprowadzenia obrony  po zakończeniu  studiów doktoranckich. Wybór szkoły doktorskiej, wiążący się z licznymi przywilejami dla Doktoranta, powinien być zakończony obroną pracy doktorskiej w uczelni prowadzącej szkołę doktorską w danej dziedzinie i dyscyplinie jako zwieńczenie wspólnej pracy włożonej w rozwój naukowy Doktoranta. Aktualne przepisy umożliwiają Doktorantowi wybór dowolnej jednostki naukowej (Rady Naukowej posiadającej uprawnienia w danej dyscyplinie) cele obrony pracy bez jakiejkolwiek zgody szkoły doktorskiej, w której się kształcił, rozwijał się naukowo w kontakcie z wybranym promotorem i pobierał określone świadczenia. 

 

 

3.     Spraw jakości kształcenia:

3.1.          Wprowadzić możliwości kształcenia na dowolnych kierunkach bez konieczności przypisania do dyscypliny naukowej w ramach interdyscyplinarności jednak z obowiązkiem wykazania stanu kadry naukowej oraz dorobku naukowego uzasadniającego prowadzone kształcenie,

3.2.          Ograniczyć możliwość kształcenia w ramach  studiów podyplomowych. Uprawnienia pozostawić jedynie tym uczelniom wyższym, które prowadzą studia magisterskie w danej dyscyplinie i legitymują się dorobkiem naukowym z zakresu problematyki studiów podyplomowych. Wprowadzić obowiązek oceny PKA na studiach podyplomowych  nadających kwalifikacje,

3.3.          Wprowadzić zapisy regulujące w ramach każdego kursu ilość zajęć w bezpośrednim kontakcie ze studentem. W wielu uczelniach po doświadczeniach pracy on-line praktycznie zrezygnowano z prowadzenia wykładów w kontakcie bezpośrednim. Zarejestrowany zapis wykładu nigdy nie zastąpi interakcji na żywo, zwłaszcza w sytuacji poważnego kryzysu tradycyjnej formy życia akademickiego jaką są konsultacje".