Komitet Nauk
Pedagogicznych i Jego Komisja ds. polityki naukowej i szkolnictwa wyższego KNP
PAN sformułowała stanowisko w sprawie projektu Rozporządzenia Ministra Nauki w sprawie sporządzania wykazów wydawnictw
monografii naukowych oraz czasopism naukowych i recenzowanych materiałów z
konferencji międzynarodowych.
"Procedura łącząca dwa
etapy ewaluacji (ocena na podstawie wartości wskaźników wpływu oraz ocena
ekspercka), choć długotrwała, jest naszym zdaniem właściwa. Nasze wątpliwości
budzą szczegółowe rozwiązania i zapisy:
1) chociaż w przesłanym
dokumencie OSR – ROZP_MN w punkcie 2. znajduje się zapis mówiący o tym, że cele
polityki naukowej państwa obejmują „w szczególności poprawę jakości
prowadzonych badań naukowych i ich widoczności dla środowiska naukowego”, to
jednak tekst projektu Rozporządzenia nie precyzuje celów polityki naukowej
państwa, których realizacja ma być głównym kryterium uwzględnianym w ocenie
wydawnictw i czasopism naukowych;
2) zgadzamy się ze
stwierdzeniem, że „Wykaz wydawnictw oraz wykaz czasopism są jednymi z
ważniejszych instrumentów polityki naukowej państwa, gdyż wpływają na
kształtowanie wzorów publikacyjnych (…)” (OSR – ROZP_MN, pkt. 2), jednak pozostawienie
dotychczasowych skal punktowych dla wydawnictw (80 lub 200 punktów) i czasopism
(od 20 do 200 punktów) utrzymuje dysproporcję w punktacji przyznawanej publikacjom
w postaci monografii lub artykułu naukowego. Proponowane w Rozporządzeniu
rozwiązanie będzie promowało, jak dotychczas, stopniowe odchodzenie od publikowania
w formie monografii na rzecz publikowania większej liczby tekstów w formach krótszych
(tj. artykułów naukowych). Taki kierunek polityki naukowej państwa nie sprzyja
zapowiadanej poprawie „jakości prowadzonych badań naukowych i ich widoczności
dla środowiska naukowego”, zwłaszcza w naukach społecznych i humanistycznych, w
których to dziedzinach szczególnie cenione są i nadal powinny być monografie
naukowe;
3) jednoznacznie (wysoko)
określone warunki wejścia do puli ocenianych czasopism - obecność w
międzynarodowych bazach lub/i udział w programie „Wsparcie dla czasopism"
przedłużają okres publikowania artykułów w nowo powstałych czasopismach za 5
punktów, co w rezultacie utrudnia lub wręcz uniemożliwia ich rozwój. Program
„Wsparcie dla czasopism” nie jest bowiem ogłaszany co roku, a spełnienie
kryteriów indeksowania w międzynarodowych bazach, nawet z tej poszerzonej
listy, zajmie dużo więcej czasu niż wcześniej określone dwa lata, po których
można było poddać nowo powstałe czasopismo ocenie. Warto wobec tego stanu
rzeczy zwrócić uwagę na uwzględnienie innych kryteriów, które umożliwią
poddanie ocenie takie właśnie czasopisma;
4) Rozporządzenie
poszerza listę baz, jednak z naszego punktu widzenia warto również dodać do
niej następujące: CEJSH - The Central European Journal of Social Sciences and
Humanities i CEEOL - Central and Eastern European Online Library;
5) w § 15. 1. określono
kryteria oraz skale oceny czasopism przez zespół ekspercki. Jednak zupełnie nie
jest jasne, dlaczego dla poszczególnych kryteriów przewiduje się tak różne i
tak rozpięte skale (0-25, 0-20, 0-15, 0-5);
6) nasze wątpliwości
budzi warunek posiadania przez czasopismo międzynarodowej renomy, który ogranicza
możliwości rozwoju tych czasopism, które z wielu względów (np. merytorycznych)
nie mają szans na uzyskanie takiej renomy, a mają szczególne znaczenie dla
rozwoju danej dyscypliny i uznanie wśród badaczy danej dyscypliny;
7) zwracamy uwagę, że w
Rozporządzeniu nie przewidziano procedury odwoławczej od oceny KEN; nie przewidziano
także procedury w przypadku konieczności/potrzeby zmiany w zakresie przypisania
czasopisma do dyscypliny naukowej".