W okresie wakacyjnym ukazała się znakomita
rozprawa z pedagogiki porównawczej prof. Uniwersytetu Zielonogórskiego Inetty Nowosad, która wpisuje się w najlepsze tradycje polskiej myśli
pedagogicznej i współczesnej metodologii badań komparatystycznych na świecie. Ma
to ogromne znaczenie dla dostrzeżenia tak przez badaczy nauk społecznych, jak i
humanistycznych w naszym kraju, że nie wolno lekceważyć pedagogiki jako nauki.
Wykorzystanie międzynarodowych badań pedagogicznych, których ponadczasowe oraz
ponadpaństwowe możliwości implementowania niektórych prawidłowości znakomicie
sprawdziły się w reformowaniu systemu szkolnego przez odpowiedzialnych i
świetnie wykształconych polityków najwyżej rozwiniętych na świecie państw,
sprzyja zarazem nieprawdopodobnemu skokowi rozwojowemu
społeczeństwa.
Książka Inetty Nowosad została
napisana dzięki niezwykle precyzyjnemu planowi badań, ich logicznej
konceptualizacji i strukturze oraz bogactwu źródeł naukowych, oświatowych i
administracyjno-politycznych małego państwa, które stało się liderem
edukacyjnych zmian na świecie. Nie jest to popularnonaukowa rejestracja i
interpretacja dokumentów oświatowych, ani też powierzchowna charakterystyka
ustroju szkolnego.
Profesor Uniwersytetu Zielonogórskiego poznając osobiście edukację kraju własnych dociekań badawczych, jakim jest Singapur, udostępnia polskiemu czytelnikowi to, co jest najczęściej
lekceważone, pomijane lub traktowane bardzo powierzchownie, a zdarza się, że towarzyszy temu arogancja polityków unikających wiedzy na temat reform szkolnych w
krajach Azji. Tymczasem I. Nowosad perfekcyjnie odkrywa makropolityczne,
ekonomiczne, strategiczne gospodarczo i kulturowo mechanizmy oraz procesy
uczynienia własnego, wielokulturowego i wielowyznaniowego społeczeństwa jednym
z najlepiej wykształconych na świecie, a zarazem spójnego aksjonormatywnie i
społecznie.
Tę książkę czyta się z wielką satysfakcją, gdyż wiele zawartych w niej treści przywołuje pamięć o wybitnych
polskich pedagogach, którzy myśleli i głosili podobnie, jak mądrzy politycy
Singapuru, ale nie byli ani czytani, ani słuchani, a tym bardziej szanowani w
swoich wizjach koniecznych zmian w polskim szkolnictwie. Po tę książkę powinni
sięgnąć samorządowcy, mądrzy politycy, którym zależy na rozwoju naszego
społeczeństwa. Nie po to, by reprodukować singapurskie rozwiązania czy
projekty zmian, ale by zrozumieć, że nie wolno reformować szkolnictwa w tak
lekceważący naukę sposób, jak ma to miejsce w naszym kraju.
Oparcie rozwiązań systemowych na
merytokratycznym do nich podejściu nie ma wiele wspólnego z neoliberalizmem,
skoro można zachować równowagę między interesem krajowej gospodarki a procesami
społeczno-kulturowymi. W Singapurze każdy obywatel, każde dziecko, każdy
dorosły możed czuć się jak u siebie „w domowej wspólnocie”. W takim
podejściu każdy nauczyciel może identyfikować się ze swoją profesją, z
nauczycielską bracią, mając poczucie dumy i sensu działań dla dobra wspólnego,
niezależnie od różnic kapitału ekonomicznego, materialnego, religijnego,
społecznego itp.
Rozprawa dotyczy makropolityki oświatowej,
a więc jest odsłoną zarządzania szkolnictwem przez władze Singapuru. Mało jest
takich studiów na świecie. Warto przeczytać tę rozprawę, by zrozumieć, że
w XXI wieku można kreować zmiany w edukacji zachowując tradycję, ale nie
niszcząc zarazem szans młodych pokoleń na życie w zupełnie innym, dynamicznie zmieniającym się świecie. Singapurczycy są świadomi tego, że konieczne są zupełnie nowe
kompetencje, nie tylko intelektualne, sprawnościowe, społeczne („miękkie”) ale
– co uzasadnia w tej książce autorka – także kompetencje głębokie,
egzystencjalnie, które są istotne dla jakości życia każdego członka
wspólnoty.
To jest rozprawa o fenomenalnej synergii w makropolityce oświatowej mądrości i mistrzostwa elit z kulturową duchowością i koniecznym dla rozwoju gospodarczego kraju podejściem do edukacji. Podziwiam pracowitość, pieczołowitość, rzetelność i erudycję Autorki, która poświęciła lata swojego życia, by w tak syntetycznie skonstruowanym tomie kompetentnie przekazać nam mądrość azjatyckiej kultury zarządzania.
Inetta Nowosad wprowadziła polskiego czytelnika w XXI
wiek zachodzących już zmian geopolitycznych, w których liderami stają się właśnie
Chiny, Singapur, Tajwan, Korea Południowa i Indie. Dla nas wybrała to, co jest
w tym regionie świata najlepsze, a zapewne niepowtarzalne, a co wzbudzi zachwyt i
pozytywną zazdrość, że u nas wciąż nie można tak odpowiedzialnie prowadzić polityki oświatowej. Bogactwo treści i realnych rozwiązań jest dla obecnej formacji rządzącej zwierciadłem nieudolności, destrukcji, ignorancji i strat, które pogłębiają kryzys rozwojowy polskiej edukacji, jej uczniów i nauczycieli.