System edukacji na Ukrainie jest nieco
odmienny od polskiego. W 2017 roku rozpoczęto wdrażanie reformy oświatowej,
której ostatni etap miał nastąpić w 2027 roku. Głęboka reforma ustrojowa
została oparta na edukacji progresywnej, zbliżonej do szkolnictwa w krajach
anglo-amerykańskich.
Dzieci rozpoczynają tam obowiązkową
edukację w szóstym roku życia, a zatem do matury przystępują
osiemnastolatkowie.
Ustrój szkoły
powszechnej, obowiązkowej jest trzystopniowy:
4 letnia edukacja początkowa w szkole
podstawowej I stopnia
i pięcioletnia edukacja systematyczna w
szkole podstawowej II stopnia.
Tak więc szkoła podstawowa w tym kraju
jest dziewięcioletnia. Jej absolwenci mogą wybrać dalszą ścieżkę
edukacyjną, która ma albo proakademicki charakter, a więc ogólnokształcącą na poziomie
trzyletniej szkoły wyższej I stopnia (odpowiednik naszego b. liceum
ogólnokształcącego lub technikum), albo charakter prozawodowy, robotniczy,
rzemieślniczy, artystyczny itp.
Kształcenie ogólne realizowane jest zatem
na wszystkich trzech poziomach edukacji powszechnej, podobnie jak
edukacja ogólnokształcąca specjalistyczna, poszerzająca wiedzę z
niektórych przedmiotów. Są zatem w tym systemie szkolnym już od klasy
piątej:
- gimnazja – jako szkoły profilowane drugiego i trzeciego poziomu;
- licea jako szkoły tylko trzeciego poziomu o wyspecjalizowanym profilu lub
specjalności zawodowej;
- kolegia - także szkoły tylko trzeciego poziomu, a specjalizujące się w
filologii, filozofii, medycynie lub o profilu ogólnokulturowym;
- inne szkoły, np. trzyletnie szkoły zawodowe, do których można uczęszczać po
zakończeniu drugiego szczebla edukacji (po IX klasie) kończące się z tytułem
wykwalifikowanego robotnika.
W materiale informacyjnym na temat
szkolnictwa na Ukrainie, który został wydany w ramach programu NAVA, jest
informacja wskazująca na jedną z istotnych różnic:
Na Ukrainie średnie
szkoły zawodowe (technika, ucziliszcza,
koledże) zostały włączone do systemu szkolnictwa wyższego i w związku z tym
wydawane przez nie dyplomy młodszego bakaławra lub młodszego specjalisty są tam
uważane za dokumenty poświadczające ukończenie edukacji na poziomie wyższym. Z
tego też powodu nie mogą być one traktowane w Polsce jako świadectwa szkolne
uzyskane za granicą, o których mowa w art. 93 ustawy o systemie oświaty.
Studia krótkie na
Ukrainie trwają 3-4 lata na podbudowie 9-letniej szkoły albo 2-3 lata na bazie
11-letniej pełnej szkoły średniej i kończą się uzyskaniem dyplomu młodszego specjalisty (Молодший
спеціаліст). Dyplom ten – zgodnie z nową ukraińską ustawą o wykształceniu,
która weszła w życie z dniem 1 marca 2018 r. – został zastąpiony dyplomem
młodszego bakaławra (Молодший бакалавр), przy czym ostatni nabór na kształcenie
prowadzące do uzyskania dyplomu młodszego specjalisty nastąpił w 2019 r.
W Polsce szkoły ponadpodstawowe nie są usytuowane jako pierwsze ogniwo szkolnictwa wyższego. Tak więc rozwiązania ukraińskie są bliższe amerykańskim
aniżeli naszym.
Obecni w naszym kraju uczniowie
szkolnictwa podstawowego i średniego (w ich rozumieniu - wyższego I stopnia)
mają inną skalę ocen od polskiej, bo od 1 do
12.
O ciekawostkach edukacyjnych z tego kraju możecie posłuchać w zamieszczonym materiale na YouTube, jednak trzeba pamiętać o ich subiektywnym aspekcie: