Coś za coś czy coś dla czegoś?

"Przedsiębiorczość - biznes - edukacja. Studium filozoficzno-pedagogiczne" profesora Uniwersytetu Śląskiego, filozofa edukacji otwiera myśl V. Krishnamoorthy'ego

Przedsiębiorczość jest po prostu pewnym stanem umysłu. To wyzwanie rzucone konwencji bycia bezpiecznym, wyzwanie rzucone niezmienności życia, wyzwanie rzucone pogodnemu słońcu i uśmiechniętym twarzom. To pełen zaciekawienia stan umysłu, który pragnie odkryć to, co się stanie, gdy podejmę jakieś działanie pomimo tego, że wielu ludzi mówi, iż poniosę porażkę. Ryzyko to wrodzona cecha przedsiębiorczości.


Amerykańskie szkoły już od dawna edukują młodzież do szeroko pojmowanej przedsiębiorczości. U nas zaś o tej aktywności rozmawiają we własnym gronie ekonomiści lub przedstawiciele nauk o zarządzaniu, ale jakże rzadko edukacja dla biznesu jest przedmiotem badań interdyscyplinarnych, także dla nauk pedagogicznych. Cieszyński pedagog z charakterystyczną dla swojej twórczości erudycją, ale i troską o wysoką jakość badanych źródeł wiedzy czyni wspólnym mianownikiem swojego studium niewidzialne instytucje, jakimi są zasady etyki i moralności w edukacji i biznesie.

Jak pisze we Wstępie do swojej rozprawy:

W trakcie systematycznych badań zauważono, że jedna z zasadniczych różnic między przedsiębiorcą a menedżerem polega na tym, iż ten pierwszy postrzega problemy gospodarki bardziej holistycznie niż ten drugi. Menedżerowie patrzą na różne problemy głównie w kategoriach funkcjonalności. [...]

Zamiast tradycyjnego modelu zarządzania biznesem, który zdaniem badaczy dawno stracił swoją aktualność, proponuje się nowe podejście. Co więcej, nie chodzi tutaj tylko o biznes, lecz o wszystkie dziedziny działalności ludzkiej. Rozwijająca się tzw. gig economy, w której normą staje się praca oparta na projektach krótkoterminowych, wymusza inne spojrzenie na szeroko pojęte życie społeczne.

Dla pedagoga istotne jest przede wszystkim to, że u podstaw zarządzania współczesnym biznesem – jak twierdzą osoby uważane za profesjonalistów w tej dziedzinie – leży przekonanie, że kształtowanie ekonomicznej rzeczywistości jest jednocześnie kształtowaniem szeroko pojmowanego świata społecznego. Oznacza to, że trzeba uwzględnić możliwie jak najwięcej zmiennych, z których wiele nie poddaje się zwykłej kalkulacji.

Powraca więc zasada, o której pisał John Dewey i która – jak sądzę – nigdy nie była traktowana na tyle poważnie, aby stała się głównym motorem ekonomicznej działalności człowieka. Chodzi o postrzeganie ekonomii jako dziedziny, której w żadnym razie nie wolno wyrywać z etyczno-społecznego kontekstu życia człowieka.


Współczesne myślenie o biznesie konfrontuje A. Murzyn z ideą biznesu z ludzką twarzą, chociaż to kreślenie samo w sobie nie najlepiej kojarzy się mojemu pokoleniu. Mieliśmy bowiem okres budowania rzekomo socjalizmu rzekomo "z ludzką twarzą", która w istocie okazała się bolszewicką, a reprodukowaną po dzień dzisiejszy w niektórych działaniach władz kolejnych opcji politycznych.

Autor tej monografii poszukuje kreatywnego spojrzenia na przedsiębiorczość i jej liderów, które wyeliminuje - a przynajmniej osłabi - myślenie w kategoriach maksymalizacji zysku i kreowania wartości akcjonariuszy na rzecz maksymalizacji wspólnego dobra i zmniejszania niesprawiedliwości społecznej. Postrzega przedsiębiorczość w edukacji jako czynnik kreujący kulturę innowacji. Ta jednak potrzebuje liderów, odważnych, dzielnych moralnie nauczycieli, przewodników,którzy będą łamać logikę predykcji, koncentracji na przeszłości.

Słusznie pisze A. Murzyn, że kreatywność i działania innowacyjne, jeśli są nośnikiem wartości moralnych, nie powinny być postrzegane jako destrukcyjne, anarchizujące środowiska publicznej edukacji, ale wprost odwrotnie, uruchamiające twórcze postawy nauczycieli. Przedsiębiorczość jest wprawdzie przedmiotem kształcenia w szkołach średnich, ale - jak się okazuje - niewiele ma on wspólnego z innowacyjnością, elastycznością myślenia i działania, przede wszystkim prowadzących te zajęcia nauczycieli.

Brakuje w naszych szkołach różnorodności, eksperymentalnego kształcenia dzieci i młodzieży, gdyż od pierwszej reformy ustrojowej szkolnictwa w 1999 r. sukcesywnie niszczono kulturę oddolnych innowacji, nauczycielskiej twórczości. Centralistyczna władza nie znosi bowiem różnic, niepokorności, elastyczności, oddolnych innowacji. Powszechny konformizm, adaptacja i zaradność zaprzeczają instynktom i gotowości do tworzenia czegoś nowego.

Rozprawa Andrzeja Murzyna nie ma charakteru syntezy, gdyż jest zachętą do dyskusji, analiz i badań empirycznych w społecznościach i instytucjach skoncentrowanych w swoich wyborach i działaniach na krótkowzrocznych, jednowymiarowych i o wątpliwej etyczności celach działania. Zachęca nas do poszerzenia kontekstu dotychczasowych rozważań o przedsiębiorczości i biznesie o model biznesowego ekosystemu, dla którego prawdziwy sukces nie wiąże się z osiąganiem wyłącznie korzyści natury materialnej, ekonomicznej.

Ufam, że przebije się autor tej publikacji ze swoją pedagogią udzielania głosu wartościom, nowym narracjom, by dobro czynić nie tylko od czasu do czasu, okazjonalnie, ale wpisywać je w styl własnego życia i profesjonalizm. Przed obywatelami społeczeństw otwartych i zamkniętych jawi się etyczne pytanie: Coś za coś czy coś dla czegoś? Filozoficzno-pedagogiczne studium o przedsiębiorczości jest także "dla kogoś".

Kto chce poznać KULTURĘ SZKOŁY?

Komitet Nauk Pedagogicznych PAN wraz z Współorganizatorem tegorocznej XXXII Letniej Szkoły Młodych Pedagogów - Wydziałem Pedagogiki, Psychologii i Socjologii Uniwersytetu Zielonogórskiego intensywnie przygotowuje się do wyjątkowego wydarzenia w nauce, jakim jest Letni Uniwersytet uruchomiony w dniach 17 – 22 września 2018 roku przez panią "Rektor" - prof. dr hab. Marią Dudzikową i "Prorektora" - dr. hab. Marka Furmanka prof. UZ.

Tegoroczne sesje naukowe, warsztaty, spotkania z Mistrzami, konsultacje i prezentacje własnych projektów badawczych będą miały miejsce w Łagowie Lubuskim. Dla wszystkich zainteresowanych tematem tegorocznej Letniej Szkoły Młodych Pedagogów jest:

„Kultura szkoły: Czym ona jest? Jak ją badać i o niej pisać?"

W ostatnich dwóch latach wydane zostały pod patronatem Komitetu Nauk Pedagogicznych PAN trzy monografie z serii "Kultura szkoły". Są to:

1. Twierdza. Szkoła w metaforze militarnej Co w zamian? redakcja naukowa Maria Dudzikowa, Sylwia Jaskulska, Warszawa: 2016.


2. Bogusław Śliwerski, Meblowanie szkolnej demokracji, Warszawa: 2017.



3. Maria Czerepaniak-Walczak, Proces emancypacji kultury szkoły , Warszawa: 2018.

Serię wydawniczą Wolters Kluwer - "Kultura szkoły" pod naukową redakcją prof. zw. dr hab. Marii Dudzikowej i dr hab. prof. UZ Ewy Bochno - tworzą akademicy z czołowych polskich uniwersytetów, członkowie Zespołu Badania Kultury Szkoły przy tymże Komitecie. Jak piszą twórcy tej serii:

Jakkolwiek głównym adresatem Serii jest kadra pedagogiczna szkół (dyrektorzy, nauczyciele, pedagodzy, psycholodzy szkolni), może być przydatna także władzom oświatowym różnego szczebla oraz publicystom wypowiadającym się kwestiach edukacji w Polsce. Może stać się również inspiracją krytycznej refleksji nad własnym oglądem kultury szkoły dla badaczy z kręgów akademickich. Brak publikacji z tego zakresu jest dotkliwy, zarówno dla teorii jak i dla praktyki.

Seria Kultura szkoły jest ważna z wielu powodów. Na szkołę coraz częściej patrzy się jak na firmę i organizację usługową. Perspektywa marketingowa zdominowała zarówno kursy, szkolenia dla dyrektorów placówek edukacyjnych, jak i literaturę adresowaną do środowisk szkolnych. Do szkół wkracza niebezpieczeństwo tak zwanego „korporacyjnego kulturyzmu". Szkołę (organizację) jako kulturę sprowadza się często do kultury organizacyjnej osadzonej w teorii i praktyce zarządzania instytucją, które mają czynić „świat szkolny” jak najbardziej efektywny i wydajny, podporządkowany różnego rodzaju standardom i technologii kwantyfikacji. Kolejne debaty nad szkołą i reformą gubią jej wymiar antropologiczny. Edukacja, dekretowana przez rozporządzenia kolejnych ministrów, staje się elementem systemu politycznego, ekonomicznego i jego narzędziem.

Zapomina się (i wielu się na to godzi), że szkoła jest środowiskiem kulturowym. Jej kulturę stanowi zespół idei, poglądów, zasad i praktyk, które w jawny i ukryty sposób oddziałują na rozwój osoby i zmianę społeczną, zarówno w czasoprzestrzeni szkoły jak i w jej bezpośrednim i pośrednim otoczeniu. Na tak pojmowaną kulturę szkoły składają się kultury jej podmiotów powiązanych interakcyjnie: nauczycieli, uczniów, „niepedagogicznych” pracowników szkoły oraz rodziców interpretujących swoje doświadczenia i nadających im sens. Swój niewątpliwy udział mają tu także zjawiska i procesy o zasięgu lokalnym, regionalnym i globalnym. Jeśli przyjmiemy popularną definicję głoszącą, że „ [Kultura organizacji to] sposób, w jaki my to tutaj robimy” , to nasuwa się pytanie o szerokość, głębokość, aktualność refleksji nad szkołą i praktykami dnia codziennego stanowiących ją podmiotów; pytanie o to, co się kryje pod powierzchnią zjawisk, zdarzeń, procesów interpretowanych w kategoriach przypisanych im znaczeń.

Chodzi bowiem o problematyzowanie tego, co wydaje się proste oraz postrzeganie rzeczywistości szkoły w jej rozmaitych segmentach w sposób bardziej całościowy. Autorzy serii wydawniczej Kultura szkoły rozwijając w niej tezę, że "kultura wiecznie się staje, zmienia i odradza w nieustannym procesie nadawania faktom znaczeń i ich interpretowania", pragną pogłębić świadomość pedagogiczną praktyków edukacji, ułatwić kreowanie kultury szkoły składającej się z materialnych, niematerialnych i symbolicznych elementów.


Interesuje nas szkoła jako instytucja umiejscowiona w określonej kulturze i jednocześnie stanowiąca swoistą kulturę, w której jest zanurzona i którą tworzy wspólnota szkolna. Chodzi o interdyscyplinarną diagnozę szkoły jako organizacji, w której odzwierciedla się to, co niesie jej otoczenie, a więc zjawiska i procesy pochodzące z
zewnątrz, ale też organizacji, która stanowi określony zespół wartości, tradycji, dążeń, przekonań, postaw, które są jej istotą i jednocześnie decydują o jej społecznym klimacie, a co za tym idzie – warunkach i relacjach w niej doświadczanych, a więc tym, co jest wewnątrz.

Problematykę tę będziemy uszczegóławiać wokół następujących, podstawowych zagadnień:

1) Dwie opcje teoretyczne badania kultury szkoły (jako zasób i jako proces) i co z nich wynika dla epistemologii i metodologii oglądu codzienności szkolnej?

2) Jak opisywać, analizować, interpretować sceny i zdarzenia z życia szkolnej codzienności?

Zajęcia odbywać się będą w kilku, wypróbowanych już formach, a więc poprzez wykłady, dyskusje panelowe, warsztaty i prezentacje naukowe zaproszonych gości – autorytetów w dziedzinie nauk humanistycznych i społecznych, rozmowy i konsultacje z nimi, problemowe seminaria w małych grupach, wizyty studyjne w szkołach, wystąpienia i prezentacje dorobku młodej kadry pedagogicznej. Wykaz osób referujących - profesorów wraz z tytułami ich wystąpień znajduje się na stronie internetowej Uczelni.

Organizatorzy przypominają:

1. do dnia 11 czerwca 2018 r. należy przesłać wypełniony formularz zgłoszeniowy dostępny na stronie internetowej;

2. Tytuł wystąpienia na LSMP powinien mieścić się w obszarze tematycznym XXXII Szkoły, tj. Kultura szkoły: Czym ona jest? Jak ją badać i o niej pisać?. Konsultacji w tej sprawie udziela Kierownik Naukowa Szkoły prof. Maria Dudzikowa (maria.dudzikowa@wp.pl). Akceptacja tytułu jest podstawą przygotowania wystąpienia.

3. Przygotowanie wystąpienia obejmuje dwa etapy.

a) Pierwszy to sporządzenie do 31 lipca 2018 abstraktu wystąpienia (od 0,5 do 1 strony). Dotyczy to osób, które uzyskały akceptację tytułu. Abstrakt powinien zawierać tytuł, cel, tezę główną bądź problematykę wystąpienia, a także jego strukturę. Stanie się on przedmiotem dalszej kwalifikacji i podstawą wystąpienia w czasie LSMP.

b) Drugi etap to przysłanie do 31 sierpnia 2018 tekstu wystąpienia. Akceptacja tekstu referatu będzie podstawą przyjęcia go do wygłoszenia w czasie LSMP. Proszę pamiętać, że nie może ono przekraczać 10 min! (objętość 4-5 stron, 32 wersy na stronie).


W ocenie tekstów bierzemy pod uwagę:

* poziom merytoryczny,

* strukturę wystąpienia,

* poprawność językową.

Teksty nadesłane w późniejszym terminie nie będą przyjmowane ze względów organizacyjnych. Wymienione w punktach a i b teksty przysyłamy na adres z-cy Kierownik Naukowej
LSMP dr hab. Ewy Bochno, prof. UZ: E.Bochno@ips.uz.zgora.pl

4. Koszt związany z udziałem w tegorocznej Szkole wynosi 950 zł. Prosimy o uiszczenie opłaty do 15 czerwca na konto: Bank Millennium S.A.
PL 85 1160 2202 0000 0002 8474 4132 (W tytule dowodu wpłaty prosimy wpisać: „XXXII LSMP, imię i nazwisko uczestnika”).

Reforma szkolnictwa wyższego i nauki bez wysłuchania publicznego

W dniu dzisiejszym spotka się po raz drugi Podkomisja Sejmowa Edukacji, Nauki i Młodzieży, by podjąć "prace" nad projektem Ustawy 2.0. Niestety,m w związku z wyjazdem na Erasmusa nie mogę śledzić obrad. Odnotowuję zatem kolejne opinie w sprawie projektu ustawy.

Otrzymałem pismo będące pokłosiem spotkania związków zawodowych Politechniki Białostockiej i Uniwersytetu w Białymstoku, które zostało rozesłane do wszystkich posłów Podlasia z prośbą o publiczne wysłuchanie środowiska akademickiego. Pismo zostało wysłane przed pierwszą debatą w komisji sejmowej i miało być przedstawione w trakcie posiedzenia.

Zapewne było, albo nie, ale jak wiemy, nie miało to żadnego znaczenia, skoro posłowie PiS mający arytmetyczną większość przegłosowali wraz ze swoim przewodniczącym (rzekomo od dawna przeciwnym tej Ustawie) odrzucenie wysłuchania publicznego. Dzisiaj zatem będzie dalszy ciąg mechanicznego już zatwierdzania zgłoszonych poprawek przez lojalnych wobec władzy i wspólnych z nią interesów postaci.

Załączam zatem treść tego apelu, bo skoro nie może mieć miejsca wysłuchanie publiczne, to niech chociaż publicznie będzie ono dostępne w innej formie. Po co były te ustawiane przez władzę rzekome debaty środowiskowe? Po co wydano na nie miliony złotych? Po co trzy zespoły eksperckie pracowały za kolejne setki tysięcy złotych nad diagnozą i prognozami rozwoju szkolnictwa i nauki w naszym kraju, skoro i tak w resorcie nauki i szkolnictwa wyższego zapadły decyzje o niewyobrażalnych startach dla polskiej nauki? Wiadomo. A jak nie wiadomo o co chodziło, to tez wiadomo.

Obudziła się w "Solidarności" Krajowa Sekcja Nauki! Oto jej Stanowisko w sprawie projektów ustaw „Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce” (druk 2446) oraz „Przepisy wprowadzające ustawę - Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce” (druk 2447)

Krajowa Sekcja Nauki NSZZ „Solidarność”, uważa, że niezbędne są zasadnicze zmiany w projekcie ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, złożonym w Sejmie 5 kwietnia 2018 roku. (warto zwrócić uwagę na to, że ministerstwo ustawicznie przytacza na swoim portalu nieaktualną już wersję z marca 2018 r.- dop. BŚ)

Uwagi ogólne

Projekt, podważając dotychczasowe zapisy stabilizujące ustawowo powoływane uczelnie akademickie, zagraża wolności nauki i konstytucyjnie zapewnionemu powszechnemu i równemu dostępowi do wykształcenia wyższego. Uczelniom akademickim, które nie będą uczelniami badawczymi, grozi obniżenie ich statusu, a nawet likwidacja, i jest to sprzeczne z programem zrównoważonego rozwoju całego kraju.

Konieczne jest przywrócenie konstytucyjnie zagwarantowanego nam prawa do zawierania ponadzakładowego układu zbiorowego pracy przez związki zawodowe pracowników uczelni publicznych. Domagamy się przyjęcia zasady uzgadniania wszystkich spraw pracowniczych ze związkami zawodowymi.

Żądamy realizacji programu wzrostu wynagrodzeń pracowników publicznych szkół wyższych oraz powrotu do przyjętej w 2001 roku koncepcji ładu płacowego w szkolnictwie wyższym, poprzez ustawowe gwarancje poziomu średnich płac w grupach profesorów, adiunktów wraz z starszymi wykładowcami, asystentów wraz z lektorami i pracowników niebędących nauczycielami akademickimi co najmniej w relacjach 3:2:1,25:1,25 w stosunku do średniej płacy krajowej w gospodarce narodowej.

Stanowczo protestujemy przeciwko proponowanym uprawnieniom rad uczelni.

Protestujemy przeciwko projektom obniżenia rangi rad naukowych oraz nadawaniu rektorowi uczelni daleko idących uprawnień. Konieczne jest skrócenie formalnej drogi awansu zawodowego nauczycieli akademickich poprzez zniesienie habilitacji, wielokrotnie krytykowanej przez OECD w raportach z lat 1994, 2007 i 2017.

W sprawach pracowniczych zapisy ustawy należy dostosować do Zalecenia Komisji Europejskiej w sprawie Europejskiej Karty Naukowca i Kodeksu postępowania przy rekrutacji pracowników naukowych z 2005 roku oraz Rekomendacji UNESCO w sprawie statusu nauczycieli akademickich z 1997 roku.

Domagamy się zapewnienia nauczycielom akademickim stabilizacji zawodowej i ekonomicznej, zatrudniania ich na czas nieokreślony w pełnym wymiarze czasu w podstawowym miejscu pracy.

Postulujemy przywrócenie wyborów członków Rady Głównej Nauki i Szkolnictwa Wyższego przez kolegia elektorskie w części składu reprezentującej uczelnie, co zapewni rzeczywiste przedstawicielstwo społeczności akademickiej.

Domagamy się zwiększenia finansowania szkolnictwa wyższego i nauki z budżetu państwa do poziomu 2% PKB.

Konieczny jest wzrost nakładów na naukę ze środków publicznych i wprowadzenie różnorakich mechanizmów systemowych stymulujących finansowanie pozabudżetowe i umożliwiających osiągnięcie w obszarze badań i rozwoju nakładów poziomu przyjętego w Strategii Europa 2020, tj. blisko 2% PKB.

Uważamy, że konieczne jest oprócz środków przydzielanych w postępowaniu konkursowym - utrzymanie odpowiednio wysokich funduszy na badania statutowe. System oparty wyłącznie na grantach nie zapewnia ciągłości finansowania badań naukowych, a tym samym ich stabilności. Realizowane ograniczanie finansowania działalności statutowej, jest szczególnie dotkliwe dla instytutów Polskiej Akademii Nauk.

Uważamy, że dłużej nie stać nas na oszczędzanie na nauce i edukacji. Szkolnictwo wyższe i nauka powinny być traktowane - ponad politycznymi podziałami - nie jako obciążenie budżetu, ale jako atut rozwojowy, wymagający wsparcia i ochrony ze strony instytucji państwa polskiego. Badania naukowe i edukacja są najlepszą i najbardziej opłacalną inwestycją w przyszłość narodu, w materialny, kulturowy i cywilizacyjny rozwój Polski.

Czeka nas zatem gorący okres, bo manipulacje władzy nie mają żadnych szans nawet po przyjęciu ustawy przez Sejm wbrew środowisku, które jej nie zaakceptuje. Politycy powinni wiedzieć, że środowisko nauki nie jest tak bierne i uległe jak oświaty. Potrafi upomnieć się o PRAWDĘ. Nie wystarczy żądać zmian rzucając pod stół ogryzione przez władzę kości.

Ranking (najbogatszych) uniwersytetów na świecie wobec polskiej mizerii finansowej

W 14. edycji rankingu najlepszych uczelni na świecie przygotowanego przez Times Higher Education polskie uniwersytety znalazły się baaaardzo daleko. Dziennikarze ekonomiczni i społeczno-polityczni nareszcie będą mogli wywieszać przysłowiowe "psy" na naszym szkolnictwie wyższym, zamiast na sprawujących władzę politykach, którzy potrafią jedynie operować sloganami, zakłamywać rzeczywistość i publicznie krytykować akademików za rzekomo niską pozycję polskiej nauki na świecie.

Times Higher Education jest rankingiem ustanawiania listy 1000 najlepszych uczelni z 77 krajów na świecie. Kryteria oceny są uwzględniane przez ekspertów z tych krajów, przy czym nie wolno im wypowiadać się na temat własnych uczelni, a dotyczą takich kwestii, jak: jakość kształcenia, stosunek liczby studentów na pracownika uczelni, poziom badań naukowych realizowanych w danej szkole wyższej oraz wskaźnik cytowań.

Wśród 1000 uczelni na świecie polskie znalazły się na następujących pozycjach:

501-600 Uniwersytet Warszawski
601-800 Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie
601-800 Uniwersytet Jagielloński
601-800 Politechnika Warszawska
601-800 Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
801-1000 Politechnika Gdańska
801-1000 Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu
801-1000 Uniwersytet Śląski w Katowicach
801-1000 Uniwersytet Wrocławski

Muszę przyznać, że to i tak jest niezły wynik, skoro środki finansowe na naukę i szkolnictwo wyższe są w opłakanym i kompromitującym elity polityczne stanie. Od czternastu lat jesteśmy porównywani z gigantami nauki najbogatszych państw i instytucji z naszą nędzą budżetową, a nie twórczą, badawczą. To tak, jakby porównywać pracowite "mrówki" z aktywnymi "słoniami" w USA, Szwajcarii, Wielkiej Brytanii czy w Niemczech.

Spośród uniwersytetów państw postsocjalistycznych przed nami jest tylko Uniwersytet Karola w Pradze, który znajduje się na pozycji 401-500. Równoważną pozycję z naszym UW ma w tym kraju tylko Uniwersytet Masaryka w Brnie, zaś na pozycji 601-800 są u południowych sąsiadów jeszcze Politechnika Czeska w Pradze, Uniwersytet Technologii Chemicznych w Pradze oraz Uniwersytet Palackiego w Ołomuńcu.

Nie ma w tym rankingu ani jednej uczelni z Bułgarii, Węgier i Rumunii.

Na jeszcze niższych pozycjach są uczelnie słowackie: Uniwersytet J.A. Komeńskiego w Bratysławie jest na pozycji 601-800, zaś Słowacki Uniwersytet Technologiczny w Bratysławie oraz Politechnika w Koszycach są na pozycji 801-1000. To już jest koniec. Nie ma w tym wykazie uniwersytetów Preszowie, Bańskiej Bystrzycy, Rużomberoku, Nitrze, Trnawie czy Żilinie.

Z kim chcemy się równać? Z jakim budżetem w skali całego kraju chcemy rywalizować w świecie nauki, skoro budżet jednego amerykańskiego czy brytyjskiego uniwersytetu jest większy od sumy dotacji, jaką przeznacza MNiSW na szkolnictwo wyższe w Polsce? Niech czasami minister J. Gowin nie wykorzystuje wraz ze swoimi "Misiewiczami" wyników tego rankingu do uzasadniania potrzeby wprowadzenia reformy, skoro nie ma na to środków finansowych!

Nie odwołujcie minister Anny Zalewskiej!

Nie odwołujcie minister edukacji Anny Zalewskiej! Co strzeliło do głowy Związkowi Nauczycielstwa Polskiego?! Toż to jest absurd. Nie wolno tak wspaniałej ministry edukacji teraz odwoływać.

ZNP ogłosiło 10 powodów zdymisjonowania ministry edukacji:

Żądamy odwołania Anny Zalewskiej z funkcji Ministra Edukacji Narodowej z powodu:

1) wdrożenia wbrew opinii ekspertów i większości opinii publicznej nieprzemyślanej, źle przygotowanej i niezwykle kosztownej reformy ustrojowej i programowej polskiej szkoły;

2) zniszczenia 18-letniego dorobku gimnazjów poprzez ich stopniową likwidację;

3) spowodowania chaosu organizacyjnego i kadrowego w szkołach;

4) pozorowania dialogu oraz posługiwania się nieprawdą i manipulacją;

5) składania deklaracji bez pokrycia, między innymi w zakresie przywrócenia pragmatyki nauczycielskiej pracownikom domów dziecka i pogotowi opiekuńczych czy przywrócenia uprawnień nauczycielskich w zakresie przechodzenia na emeryturę bez względu na wiek (art. 88 Karty Nauczyciela);

6) przyzwolenia na pracę nauczycieli w formie wolontariatu;

7) nowelizacji Karty Nauczyciela prowadzącej do likwidacji niektórych dodatków i uprawnień socjalnych, ograniczenia dostępu do urlopów zdrowotnych, a także wydłużenia ścieżki awansu zawodowego i wprowadzenia permanentnej oceny pracy nauczycieli;

8) przeforsowania w Parlamencie, wbrew logice i zdrowemu rozsądkowi, zapisu w ustawie Karta Nauczyciela obowiązku tworzenia w każdej szkole i placówce regulaminów wskaźników oceny pracy nauczyciela, a w każdym samorządzie regulaminów wskaźników oceny pracy dyrektorów;

9) wprowadzania podziałów w radach pedagogicznych poprzez ustanowienie dodatku za wyróżniającą pracę tylko dla nauczycieli dyplomowanych;

10) dalszej pauperyzacji środowiska pracowników oświaty.



Jestem zwolennikiem naturalnych sankcji. Skoro wyliczono, że rekrutacja do szkół ponadpodstawowych (ponadgimnazjalnych) będzie w 2019 roku katastrofą i dramatem dla dzieci, bowiem mamy podwójny rocznik, a szkoły nie są z gumy, to dobrze. Pani minister wyjaśni przed przed kamerami TVP1-2 i TV TRWAM, że to jest dla dobra dzieci. Przecież jest cudownie, wspaniale, wszyscy uczniowie dostaną się do wymarzonych przez siebie szkół średnich, ale ... wirtualnie.

Po takim wystąpieniu przyjdzie czas na reakcję społeczną, bo rodzice polskiej młodzieży nie są już tak głupi, jak sądzi jakiś redaktorzyna czy urzędnik MEN wraz z kierownictwem tego resortu, żeby ich to uspokoiło. Niech minister Anna Zalewska sama przekona się na własne oczy, doświadczy skutków nadchodzącego kryzysu, rodzinnych dramatów, sfrustrowanej młodzieży i odczuje psychicznie, co to znaczy manipulacja, cyniczne kłamstwo i pozbawianie młodzieży szans na zaspokojenie przez nią własnych aspiracji edukacyjnych.

Jak ktoś jest nieodpowiedzialnym politykiem, któremu wydaje się, że można podejmować decyzje uciekając od odpowiedzialności moralnej, społecznej i politycznej, to jest w błędzie. Przypomnę tylko, jak to arogancka w Platformie Obywatelskiej ministrzyca edukacji Krystyna Szumilas zapłaciła cenę za swoją ignorancję w czasie wyborów do Parlamentu Europejskiego. Obywatele-rodzice zapamiętali jej postawę antyobywatelską, antyedukacyjną, toksyczną i głosem wyborczym pozbawili ją szans na ucieczkę do Brukseli.

Czyżby pani Anna Zalewska liczyła na to, że jej decyzje nie spotkają się z adekwatną do ich skutków reakcją??? Czy może też szykuje się do Brukseli?

Turystyka habilitacyjna Polaków na Słowację w latach 2005-2016

Zgodnie z polityką przyzwolenia ministrów nauki i szkolnictwa wyższego - Barbary Kudryckiej i Leny Kolarskiej-Bobińskiej oraz w podziękowaniu za odpowiedzialną decyzję ministra Jarosława Gowina a dotyczącą przerwania patologicznej ścieżki awansów naukowych niektórych Polaków w słowackich uniwersytetach i niepublicznych szkołach wyższych, mógł się wreszcie ukazać raport z badań naukowych nad tym procederem.

Nie jest bowiem prawdą, że sprawa została zamknięta. Zmiana międzynarodowej umowy bilateralnej wprawdzie powstrzymała kolejne dziesiątki amatorów pseudonaukowego awansu i kupczenia stopniami naukowymi, ale skutki opisanej dekady są niezwykle poważne dla wszystkich dziedzin nauk, chociaż w największym stopniu dotykają one nauk humanistycznych i społecznych.

Dziękuję ministerstwu za podejmowane próby minimalizowania toksycznych skutków tego procederu, którego także doświadczyły ośrodki akademickie w Republice Czeskiej. Czesi jednak załatwili sprawę szybciej niż Polacy i zerwali umowę ze Słowacją, by powstrzymać reprodukcję nędzy naukowej we własnych uniwersytetach.

Niniejsza monografia naukowa jest wynikiem dziewięcioletnich badań na terenie Słowacji i w kraju, a dotyczących zjawiska turystyki habilitacyjnej Polaków, którzy zabiegali o stopień doktora habilitowanego na uczelniach w Republice Słowacji. Te zaś były uznawane na mocy dwustronnego porozumienia międzyrządowego jako równoważne polskiemu stopniowi naukowemu doktora habilitowanego.

Nie byłoby w tym nic niepokojącego, gdyby nie fakt, że odmienne wymogi akademickie oraz naruszanie przez część nauczycieli norm prawa i dobrych obyczajów przetarło drogę do narastającej nieuczciwości i nierzetelności po obu stronach granicy. Przełamuję tabu, stereotypy i mity na temat tych awansów naukowych oraz ich skutków dla młodych pokoleń badaczy i dydaktyków akademickich.

Zwracam uwagę na etykę naukową oraz naruszanie niektórych jej norm tak przez Polaków, jak i Słowaków. Społeczność akademicka w kraju musi poznać źródła, przejawy i skutki ubiegania się o awans naukowy na Słowacji jako skutkujący patologiami, których efekty będą widoczne z każdym rokiem w kształceniu kadr naukowych we wszystkich niemalże dziedzinach nauk.

Rozprawa jest zatem nie tylko diagnozą, ale i uwrażliwieniem środowiska naukowego na procesy rzekomej współpracy międzynarodowej, której ofiarami stali się także uczciwie uzyskujący u południowych sąsiadów stopnie naukowe. Mam nadzieję, że będzie kluczowa dla zrozumienia meandrów najnowszych dziejów rozwoju szkolnictwa wyższego w Polsce oraz ich negatywnych następstw dla nauki.

Co kryje się za reformą szkolnictwa wyższego 2.0?

W dn. 24 maja 2018 r. miało miejsce w Cieszynie na Wydziale Etnologii i Nauk o Edukacji posiedzenie Komitetu Nauk Pedagogicznych PAN. Jeden z naszych członków - prof. Tadeusz Pilch wnioskował o to, by zając stanowisko sprawie reformy szkolnictwa wyższego i nauki. Przywołał w tym celu wypowiedź - raport mgr. Aleksandra Temkina - Doktoranta Uniwersytetu Warszawskiego (cytuję za wPolityce.pl):

Co kryje się za reformą szkolnictwa wyższego 2.0? Środowisko akademickie zaniepokojone!

1. Reforma szkolnictwa wyższego pod hasłami zrównoważonego rozwoju ukrywa rozwiązania trwale niszczące uczelnie regionalne i ich regiony.

Projekt reformy wiąże podstawowe uprawnienia uczelni z jej oceną naukową. Uprawnienia habilitacyjne, do doktoryzowania oraz prowadzenia studiów magisterskich o profilu ogólnoakademickim odbierane zostaną jednostkom tzw. kategorii B (dzisiaj ok. 60 % jednostek naukowych, w przyszłości mniej).

Odebranie podstawowych uprawnień uniemożliwia rozwój kadry naukowej, realizowanie kariery naukowej w zdegradowanych ośrodkach i konkurencję uczelni z większymi, starszymi i bogatszymi podmiotami. W konsekwencji to konkurencyjne ośrodki będą decydować o awansach i rozwoju mniejszych, ale prężnych uczelni. To jakby o awansach w Orlenie miała decydować rada nadzorcza Gazpromu.

Należy zwrócić uwagę na antykonkurencyjny charakter proponowanych zmian, wzmacniający dominującą pozycję wąskiego oligopolu największych metropolitalnych uczelni. Hasłom o podwyższaniu wartości wykształcenia należy przeciwstawić dokonaną już przez min. Gowina deregulację (2016) w zakresie uprawnień do prowadzenia studiów podyplomowych. Umożliwiający już dziś np. uczelniom technicznym prowadzenie studiów podyplomowych z medycyny plastycznej.

Konsekwencją degradacji uczelni będzie odpływ specjalistów z regionu, utrata prestiżu, rezygnacja z podejmowania studiów w zdegradowanym ośrodku z odchudzoną kadrą naukową oraz ograniczoną ofertą dydaktyczną.

Brak dostępu do wykwalifikowanych kadr oraz procesy demograficzne są wymieniane jako podstawowa przyczyna degradacji miast niemetropolitalnych. Brak wglądu w społeczne konsekwencje ustawy doprowadzi do przyspieszenia tych procesów w miastach wojewódzkich, dotychczas przez problemy te omijanych. Tymczasem większość studentów ze względów finansowych studiuje w ośrodkach najbliższych miejsca zamieszkania, racjonalny byłby więc model, w którym państwo dba o to, by wszystkie ośrodki, w tym regionalne, reprezentowały równy, wysoki poziom.

Przykłady:

Znikną zupełnie publiczne uczelnie województwa opolskiego. Politechnika Opolska 6 wydziałów + 8 wydziałów Uniwersytetu Opolskiego - żadne z nich nie ma kategorii A.

Województwo zachodniopomorskie zachowa na tę chwilę 15 % stanu naukowego.

Województwo świętokrzyskie: jeden wydział kategorii A na 8 wydziałów UJK, 0 na 5 wydziałach Politechniki.

Ocena parametryczna nie ocenia tak naprawdę jakości badań, tylko odległość od lidera. W ten sposób młoda, ale prężnie rozwijająca się uczelnia może mieć znacznie niższą kategorię, niż taka, która opiera się na reputacji i dawnych przewagach.

2. Oddanie władzy nad uczelniami oligarchicznym grupom pod hasłami wzmocnienia autonomii uczelni.

Projekt ustawy przewiduje likwidacje wydziałów jako osobnych podmiotów prawnych i centralizację władzy w uczelni, która ma zostać skupiona w rękach administracji rektorskiej i Rad Uczelni, kosztem Senatu, dziekanów i rad wydziałów.

Rektorzy będą:

a) mianować dziekanów, dotąd wybieranych;

b) ustalać i zmieniać strukturę organizacyjną (co pozwala na wielkie przesunięcia kadrowe);

c) samodzielnie ustalać reguły oceny pracowników (od oceny nie będzie się można odwołać);

d) prowadzić politykę finansową uczelni bez kontroli żadnych ciał uczelnianych

Projekt przewiduje powołanie Rad Uczelni, składających się w ponad 50 % z osób spoza uczelni. Rada Uczelni przedstawia kandydatów na rektora, monitoruje politykę finansową oraz ustala strategię uczelni.

Członków Rady Uczelni wybiera Senat, projekt nie wyjaśnia, kto przedstawia Senatowi kandydatów. Istnieje ryzyko, że rady będą proponować rektorów i zarządzać uczelnią kierując się poglądami politycznymi, a nie racjonalnością. Może to prowadzić np. do ograniczania swobody badań, bo te nie podobają się członkom rady czy usuwania z uczelni pracowników których poglądy nie odpowiadają radzie.

Zagrożenia:

Budowa systemu kooptacyjno-oligarchicznego. W Radach Uczelni zasiądą byli rektorzy, miejscowi politycy samorządowi i biznesmeni. Jako jedyni będą mieć kontrolę nad rektorami + namaszczać ich następców.

Pełna pacyfikacja środowiska uczelnianego. Centralizacja władzy, stworzenie pionowej struktury zarządzania, dodatkowe narzędzia dyscyplinujące oznaczają zabetonowanie układów uczelnianych wokół wąskiego establiszmentu rektorskiego.

Pod hasłami modernizacyjnymi wdrażane są rozwiązania korupcjogenne (brak kontroli nad polityką finansową) oraz zwiększające konformizm i strach wewnątrz środowiska naukowego.

3. Paradoks: formacja konserwatywna doprowadzi do zapaści kultury narodowej.

Zapisy projektu ustawy godzą w przyszłość humanistyki i nauk społecznych. Towarzyszy temu werbalna „pozytywna kampania” wicepremiera na rzecz humanistyki (którą należy docenić).

Elementy stawiające przyszłość humanistyki pod znakiem zapytania:

* zapowiedź poważnego ograniczenia listy punktowanych czasopism wpływających na ocenę dorobku naukowca oraz oparcia oceny na publikacjach w międzynarodowych bazach czasopism. Polskie periodyki są w nich w zasadzie niereprezentowane.

* przyjęcie ideologicznej wersji umiędzynarodowienia nauki, wg której nie warto pisać publikacji w języku polskim dla polskiego czytelnika, lecz trzeba skupić się na obiegu międzynarodowym. Oznacza to zepchnięcie nauki uprawianej w polszczyźnie do pozycji kosztownego hobby, w służbie polskiego społeczeństwa.

* powierzenie tworzenia strategii uczelni przedstawicielom biznesu i samorządów, tradycyjnie nieufnych wobec kierunków postrzeganych krótkowzrocznie jako „niepraktyczne”.

Grozi to oszczędnościowymi cięciami kierunków humanistycznych i społecznych (do jakich dochodzi w krajach zachodniej Europy).
utrzymanie przewagi grantowego systemu finansowania badań, wymuszającego podporządkowanie modom i układom środowiskowym.

Aleksander Temkin

W trakcie obrad dowiedzieliśmy się, że Podkomisja ds. nauki i szkolnictwa wyższego debatowała tego dnia nad projektem Konstytucji dla Nauki. Nie zamknięto dyskusji przekładając szczegółowe prace nad projektem ustawy 2.0 na najbliższy wtorek- 29 maja 2018 r. Podkomisja większością głosów posłów PiS odrzuciła wniosek o wysłuchanie publiczne. Tym samym uruchomiono skróconą ścieżkę mająca doprowadzić do błyskawicznego przyjęcie uchwały i przedłożenia Sejmowi ustawy do przegłosowania. Jak zareaguje na proponowane zmiany ustawowe środowisko akademickie, które - wbrew temu, co mówi minister - wcale nie jest wobec nich bezkrytyczne.

Edukacja dla rozwoju – edukacja w rozwoju – teoria i praktyka. Osiągnięcia – ważne perspektywy

Tak szeroki tytuł ogólnopolskiej konferencji naukowej, która odbywa się w dn. 24-25 maja 2018 r. w Cieszynie na Wydziale Etnologii i Nauk o Edukacji Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach wynika z szczególnego jej charakteru. Uniwersytet Śląski obchodzi bowiem swój Jubileusz - 50 lecie istnienia i rozwoju tej Uczelni.

Cieszyńska sesja naukową będzie poświęcona zagadnieniom edukacji dla rozwoju i edukacji w rozwoju nawiązując do rozważań podjętych na wielu różnych konferencjach odbywających się w kraju i poza jego granicami. Sprawa przyszłości edukacji, tworzenia warunków do wszechstronnego rozwoju indywidualnego, społecznego i kulturalnego jest nadal aktualna i wymaga szerokiej debaty z udziałem przedstawicieli akademickich ośrodków pedagogicznych z całej Polski.

Od edukacji oczekuje się bowiem, że wydobędzie z młodych pokoleń indywidualne zdolności, zachęci do innowacyjności, pomoże w rozwoju własnego stylu życia i działania wspólnego oraz da narzędzia do zmierzenia się z wyzwaniami przyszłego świata. W realizacji tych celów kluczowa rola przypada instytucjom oświatowym, które powinny być środowiskami uczącymi się, ale i edukacji równoległej.

Głównym obszarem dyskusji Organizatorzy czynią konteksty teoretyczne i praktyczne edukacji dla rozwoju. Odpowiada to holistycznemu podejściu do rozwoju, w którym uwzględniają zarówno szeroko rozumianą kulturę, ramy instytucjonalno-prawne, jak i politykę. Jak piszą w założeniach debaty:

Uniwersalna logika rozwoju kryje się w wartościach takich jak prawda, dobro, mądrość, uczciwość, lojalność, odpowiedzialność, możliwych do zrekonstruowania wzorcach strukturalnych, pojawiających się w określonym czasie pewnych zadań. Zależy nam przede wszystkim na ukazaniu dobrych (pozytywnych) przykładów działań edukacyjnych w zakresie wspierania rozwoju indywidualnego, społecznego i kulturalnego jednostek, grup, zbiorowości i to zarówno w placówkach edukacyjnych, kulturalnych, jak i ośrodkach
sportowo-rekreacyjnych, lokalnych instytucjach i stowarzyszeniach itd.

Rolą środowiska naukowego jest wspieranie działań instytucji, organizacji i osób fizycznych zajmujących się działalnością związaną z edukacją w myśl idei „wspólnie dla edukacji”. Pragniemy skoncentrować się na kilku obszarach tematycznych, co pozwoli na wielostronne i wielowymiarowe ujęcie problematyki edukacji dla rozwoju i edukacji w rozwoju. Mamy nadzieję, że debaty konferencyjne stworzą forum współpracy pomiędzy przedstawicielami różnych środowisk akademickich, także pokoleń, którym troska o dobrą edukację jest bliska i zbliżą nas do znalezienia odpowiedzi na pytanie: Czy mamy szanse na kształtowanie liderów zmian społecznych i kulturowych, nowych wzorów zachowań, na kształtowanie wspólnoty uczących się, jak żyć razem, na kształtowanie jednostek kierujących się nie tylko dobrem własnym, ale i dobrem wspólnym?

Nad programem i przebiegiem konferencji czuwają panie profesor: Ewa Ogrodzka-Mazur i Alicja Szczurek-Boruta wraz z adiunktami - Urszulą Klajmon-Lech i Katarzyną Jas.

Wydział Etnologii i Nauk o Edukacji w Cieszynie należy do najmłodszych beneficjentów rozwoju naukowego uzyskując w tym roku pełne uprawnienia akademickie, a więc prawo do nadawania stopnia naukowego doktora habilitowanego w dziedzinie nauk społecznych, w dyscyplinie naukowej- pedagogika. Do sukcesu doprowadził cały zespół uczonych dziekan - prof. dr hab. Zenon Gajdzica, który pełni tę funkcję już drugą kadencję.

W powołanym na Wydziale Instytucie Nauk o Edukacji są zakłady naukowe, których kadry odpowiadają nie tylko za jakość kształcenia na kierunku pedagogika, ale rozwijają własne pola badawcze ubiegając się o granty naukowe, prowadząc współpracę międzynarodową oraz wydając liczne publikacje, w tym nie tylko monografie naukowe, ale także liczące się w Polsce i poza granicami kraju periodyki.

Zakładem Historii i Teorii Wychowania kieruje prof. UŚl dr hab. Andrzej Murzyn, który właśnie wydał w tym tygodniu kolejną swoją rozprawę naukową pt. "Przedsiębiorczość. Biznes. Edukacja. Studium filozoficzno-pedagogiczne" (Kraków: Oficyna Wydawnicza "Impuls" 2018).

Zakład Edukacji Kulturalnej, któremu przewodniczy prof. dr hab. Katarzyna Olbrycht prowadzi badania podstawowe w zakresie współczesnej pedagogiki kultury i antropologii pedagogicznej.

Zakład Edukacji Humanistycznej i Nauk Pomocniczych Pedagogiki - jest kierowany przez dr hab. Eugenię Smyrnova-Trybulską, która specjalizuje się w zagadnieniach edukacji medialnej i kształcenia zawodowego. Zespół naukowców organizuje każdego roku międzynarodowe konferencje z tego zakresu.

Zakład Edukacji Filozoficzno-Społecznej, którym kieruje dyrektor Instytutu - dr hab. prof. UŚ Krzysztof Śleziński odpowiada za kształcenie i badania z filozofii edukacji , zaś Zakład Pedagogiki Ogólnej i Metodologii Badań kierowany przez prof. dr hab. Ewę Ogrodzką - Mazur prowadzi badania podstawowe w naukach pedagogicznych oraz z naukoznawstwa.

Zakładem Pedagogiki Społecznej i Edukacji Międzykulturowej kieruje prof. dr hab. Alina Szczurek-Boruta kontynuując szkołę międzykulturowych badań prof. Tadeusza Lewowickiego oraz prowadząc badania pogranicza kulturowego i edukacyjnego na Śląsku Cieszyńskim.

Zakład Pedagogiki Specjalnej, którym kieruje dr hab. Elżbieta Górnikowska-Zwolak odpowiada za badania w subdyscyplinie nauk pedagogicznych, która jest kluczowa dla procesów inkluzji osób niepełnosprawnych czy o specjalnych potrzebach edukacyjnych w naszym społeczeństwie.

Wreszcie, Zakład Dydaktyki i Pedagogiki Wczesnoszkolnej i Przedszkolnej kierowany przez dr hab. Urszulę Szuścik odpowiada za kształcenie na nauczycielskim kierunku pedagogicznym oraz prowadzi badania naukowe w świecie dziecka i wspomagających jego rozwój środowisk oraz instytucji wychowawczych i edukacyjnych.

Wydział Etnologii i Nauk o Edukacji w Cieszynie ma młodą kadrę naukową, z wieloletnią perspektywą rozwoju naukowego jego pracowników oraz dyscyplin nauk pedagogicznych. W ramach pedagogiki wydaje cztery periodyki:

- International Journal of Research in E-learning oraz

- Edukacja międzykulturowa.


- Problemy Edukacji, Rehabilitacji i Socjalizacji Osób Niepełnosprawnych (PERSON) i

- Cieszyński Almanach Pedagogiczny.

Znakomite osiągnięcia naukowe cieszyńskich uczonych, rozwój fundamentalnych dla pedagogiki dyscyplin naukowych i zasługi w kształceniu kadr akademickich sprawiły, że Uniwersytet Śląski ma już drugi Wydział - obok Wydziału Pedagogiki i Psychologii, na którym można promować doktorów oraz doktorów habilitowanych w dziedzinie nauk społecznych, w dyscyplinie pedagogika. Jest to najlepszy wskaźnik zasłużonego dla całego środowiska jubileuszu półwiecza w nauce i dla nauki.

Konferencja Rektorów Akademickich Szkół Polskich kieruje protest do premiera a ministrowie przepraszają naukowców

Konferencja Rektorów Akademickich Szkół Polskich skierowała do premiera Mateusza Morawieckiego list sprzeciwu wobec interwencji policji w ośrodku konferencyjnym Uniwersytetu Szczecińskiego, gdzie miała miejsce konferencja naukowa z cyklu „Filozoficzne źródła nowoczesnej Europy” pod tytułem - „Karl Marx 1818-2018, urodziny Karola Marksa”.

Warto na Stanowisko KRASP spojrzeć w kontekście preambuły do projektu Ustawy 2.0 zamieszczonej w druku sejmowym nr 2446:

„Uznając, że dążenie do poznania prawdy i przekazywanie wiedzy z pokolenia na pokolenie jest szczególnie szlachetną działalnością człowieka oraz dostrzegając fundamentalną rolę nauki w tworzeniu cywilizacji, określa się zasady funkcjonowania szkolnictwa wyższego oraz prowadzenia działalności naukowej w oparciu o następujące pryncypia:

– obowiązkiem władzy publicznej jest tworzenie optymalnych warunków dla wolności badań naukowych i twórczości artystycznej, wolności nauczania oraz autonomii społeczności akademickiej.

Minister Jarosław Gowin wyraził żal, że doszło do tak zdumiewającej akcji policji. Za zaistniałą sytuację przeprosił organizatorów konferencji także minister spraw wewnętrznych i administracji. Wydaje się zatem, że sprawa może już być zamknięta, ale nie powinna być tej władzy zapomniana, bo coś zbyt wiele jest w środowisku rządzących i podległych mu służb takich osób, co to "chcą być bardziej święte od Papieża".

Miałem nadzieję, że nigdy więcej nie powtórzy się tego typu akcja aparatu władzy bez względu na to, który ośrodek naukowy i na jaki temat prowadzi naukową debatę, ale jak przeczytałem stanowisko Prokuratury Rejonowej Szczecin-Zachód w Szczecinie, to zacząłem wątpić. Jutro zaczyna się w Cieszynie konferencja naukowa i nie wiem, czy przypadkiem kolejny bubek nie zgłosi zawiadomienia do tamtejszej prokuratury, iż istnieje podejrzenie, że... .

Kto się wstrzymał?

Takie pytanie musi paść, kiedy określone gremium podejmuje w sprawie uchwałę lub wydaje opinię. Otóż, otrzymałem informację, że w powoływanych przez jednostki akademickie komisjach do spraw przeprowadzenia obrony pracy doktorskiej czy komisjach habilitacyjnych niektórzy członkowie nie zwracają uwagi na rangę jednej z kategorii głosowań, a mianowicie, kiedy pada pytanie: KTO SIĘ WSTRZYMAŁ?

Otóż, kiedy ktoś wstrzymuje się w takiej komisji od głosu, to tak, jakby go w ogóle nie wyrażał, bo jego głos w ogóle się nie liczy. Błędnie traktuje się w takich komisjach jako głosy NEGATYWNE ich liczbę jako wstrzymujących się, dodając ją zarazem do liczby głosów PRZECIWNYCH, a więc jednoznacznie opowiadających się za odmową nadania stopnia naukowego. W takich komisjach liczy się tylko i wyłącznie głosy ZA i PRZECIW. Nie bierzemy pod uwagę do sformułowania opinii głosów osób WSTRZYMUJĄCYCH SIĘ.

Powołane przez rady wydziałów czy rady instytutów komisje doktorskie czy powoływane przez Centralną Komisję Do Spraw Stopni i Tytułu komisje habilitacyjne mają do spełnienia tylko i wyłącznie funkcję opiniodawczą dla właściwego organu, który podejmie umocowaną prawnie uchwałę w sprawie nadania stopnia doktora czy doktora habilitowanego albo w sprawie odmowy nadania stopnia naukowego doktora czy doktora habilitowanego.

W komisjach opiniodawczych liczy się tylko i wyłącznie większość zwykła, to znaczy taka, gdy więcej osób biorących udział w głosowaniu opowiada się ZA wnioskiem niż PRZECIW. Głosy wstrzymujące nie są wliczane do wyniku. Przykładowo, jeżeli w komisji habilitacyjnej liczącej 7 osób, 3 osoby są ZA a 4 osoby się WSTRZYMAŁY, to wynik jest jednoznacznie pozytywny! Głosy wstrzymujące się nie mogą być liczone jako głosy PRZECIW, gdyż komisja habilitacyjna nie jest podmiotem podejmującym uchwałę w sprawie nadania lub odmowy nadania stopnia naukowego.

Co innego, kiedy głosowanie w sprawie nadania stopnia doktora habilitowanego poddane jest głosowaniu w jednostce, która ma do tego uprawnienie, a więc w radzie wydziału czy radzie naukowej instytutu. Wówczas głosy "WSTRZYMUJĄCE SIĘ" dodawane są do głosów PRZECIW jako stanowisko NEGATYWNE w danej sprawie. Uchwały tych rad naukowych zapadają bezwzględną większością głosów, a więc musi być więcej niż połowa głosów oddanych (50 PROC. + plus jeden głos więcej), by można było stwierdzić, czy rada jest ZA nadaniem stopnia naukowego czy PRZECIW (a więc za odmową nadania stopnia naukowego).

Ustawodawca wprowadził nieprzejrzystość tej procedury zobowiązując stanowiące w sprawie rady naukowe do tego, by ich pierwsze głosowanie w sprawie było albo ZA nadaniem stopnia albo ZA ODMOWĄ NADANIA STOPNIA w zależności od tego, jaki był wynik głosowania nad opinią powołanej przez tę radę komisji (doktorskiej) czy powołanej przez Centralną Komisję - komisji habilitacyjnej. Tym samym członkowie komisji sądzą, że mogą podobnie, jak ma to miejsce w radzie jednostki, traktować głosy wstrzymujące się jako głosy negatywne.

Zwracajmy także uwagę na to, że już nie głosujemy, kto jest przeciwko nadaniu stopnia naukowego, tylko kto jest ZA ODMOWĄ NADANIA stopnia naukowego oraz bierzmy pod uwagę to, że komisja skrutacyjna w komisjach doktorskich lub komisja habilitacyjna uwzględnia tylko głosy ZA i PRZECIW, a nie WSTRZYMUJĄCE SIĘ.

Niektórzy członkowie rad wydziałów (instytutów naukowych) nie zdają sobie sprawy z tego, że oddając w czasie posiedzenia rady naukowej jednostki akademickiej głos WSTRZYMUJĄCY SIĘ w sprawie o nadanie lub odmowę nadania stopnia naukowego - w istocie głosują PRZECIW, czyli ZA ODMOWĄ NADANIA STOPNIA NAUKOWEGO.

Bądźmy zatem świadomi i odpowiedzialni za skutki własnych decyzji. Nie mylmy się w głosowaniach, które z racji innego upełnomocnienia prawnego inaczej rozstrzygają o losach człowieka.

Czy te oczy mogą kłamać? Chyba nie?

Niepokoi mnie fakt postprawdy, jaką posługuje się ministra edukacji Anna Zalewska. Rozumiem mechanizm walki o władzę i chęć utrzymania jej za wszelką cenę, ale żeby tak tracić przy tym twarz i mówić, "że to deszcz pada", to chyba nie wypada minister edukacji. Niechby kłamał już każdy inny minister - może jeszcze z wyjątkiem ministra nauki i szkolnictwa wyższego - to pewnie jakoś bym to zniósł, ale w propagandowe edukacji kłamstwo zemści się prędzej czy później, bo ono "ma krótkie nogi".

Kogo obchodzi to, że obecna skala podwyżek płac nauczycieli wynosi od 5 do 35 proc., skoro nauczyciele mają wydruki z księgowości i wiedzą, jakiej wysokości jest ich podstawowa płaca. Obywatele tego wiedzieć nie muszą, bo nie widzą owych dokumentów, natomiast wielokrotnie słyszą powtarzane klisze postprawdy minister Anny Zalewskiej, która posługuje się napoleońską maksymą: "kłamstwo wielokrotnie powtarzane - jest postrzegane jako prawda".

W tym tygodniu ministra edukacji przekazała prasie z charakterystycznym dla siebie poczuciem samozachwytu: "Mamy twarde dane. Średnie wynagrodzenie w gospodarce to nieco ponad 4400 zł, a w edukacji 4600 zł". Jak mają odczytać obywatele ten komunikat? Oczywiście, wprost, że płaca nauczycielska wynosi średnio 4600, - zł. a inżyniera zaledwie 4400,-zł." No to, jakim prawem nauczyciele śmią jeszcze się buntować i dopominać o cokolwiek więcej?!!!

Jeden z nauczycieli- czytelników powyższej rewelacji płacowej pisze: "Czyje dane są twardsze? Pani minister czy nauczyciela z wyciągiem bankowym w ręku? Niech lepiej poda medianę i dominantę wynagrodzeń w oświacie."

Nie czekajcie na medianę i dominantę wynagrodzeń w oświacie. Raport firmy Sedlak&Sedlak wykazuje za 2017 r., że miesięczne wynagrodzenie całkowite (mediana) nauczycieli wynosi 3251 zł brutto. Co drugi nauczyciel otrzymuje pensję w wysokości od 2574 zł do 4 051 zł.Warto też odnotować, że co czwarty nauczyciel jest najgorzej opłacanym pracownikiem służby publicznej, bowiem jego wynagrodzenie wynosi poniżej 2 574 zł. brutto.

Tymczasem pani minister powinna przeczytać, co sądzą o tym nauczyciele (memów na ten temat zaroiło się w sieci, że ho, ho ...). Spada jej popularność, bo modli się za Nią, abyśmy "mogli prowadzić życie ciche i spokojne z całą pobożnością i godnością " 332 Polaków.

- Pani Zalewska nie potrafi czytać ze zrozumieniem,jak na polonistę nie nadaje się do nauki w szkole.Przy jej wiedzy dzieci by się cofnęły w rozwoju. Dane GUS dotyczą określonego miesiąca lub okresu. Zarobki nauczycieli zaś podaje w skali roku wraz z elementami, których nigdy nie otrzyma. np.odprawy emerytalne. Zalewska w perfidny sposób fałszuje proste dane ekonomiczne. Gdzie ona pobierała nauki,w jakiej szkole.

- Pani minister jest całkowicie odizolowana od społeczeństwa nie wie co mówi. Wzrost płacy w lipcu nauczycieli 5,3%,wzrost płacy w Polsce 7,8%. Dynamika wzrostu ma wg.GUS rosnąć i osiągnie w skali roku około 7 %. Wzrost płac nauczycieli w skali roku wg. GUS to 3,75 %.

- Średnio policjant z psem mają po trzy nogi!

Nadchodzi czas trzech bilbordów?

Polskie Dni Montessori na WSE UAM w Poznaniu

Na Wydział Studiów Edukacyjnych UAM w Poznaniu przyjechało przeszło 200 nauczycieli wychowania przedszkolnego i (wczesno-)szkolnego, którzy pracują w placówkach oświaty publicznej i niepublicznej w duchu pedagogiki Marii Montessori. Spotykam się z tą wyjątkową grupą nauczycielską z ogromną satysfakcją, gdyż należy ona do najsilniej umotywowanej wewnętrznie i oddanej pracy z dziećmi społeczności profesjonalistów, którzy systematycznie kończą różnego rodzaju kursy, uczestniczą w szkoleniach i konferencjach pedagogicznych.

Po wejściu do budynku Wydziału każdy mógł zauważyć, jak tętnił on nieprawdopodobną energią, żarem pasji i niespożytej energii nauczycielek, które tworzą już swoistego rodzaju elitę kadr oświatowych. Dostać miejsce w publicznym przedszkolu montessoriańskim jest dzisiaj bardzo trudno, toteż wielu rodziców zdanych jest na powstające w aglomeracjach miejskich niepubliczne przedszkola odwołujące się do tej pedagogiki.

Nie ma się co dziwić, skoro nauczycielki - zamiast odpocząć po całotygodniowej pracy, być razem z własną rodziną - poświęcają niemalże trzy dni na to, by w Poznaniu uczyć się, uczyć się i jeszcze raz uczyć się w środowisku bogatym w wieloletnie doświadczenia. Tegoroczny weekend przebiegał pod hasłem: SZCZĘŚLIWE DZIECKO. PEDAGOGIKA MARII MONTESSORI POMOCĄ W WYCHOWANIU DO RADOŚCI ŻYCIA".

Celem konferencji pracującej przede wszystkim metodami aktywizującymi, warsztatowymi było skoncentrowanie refleksji na kategorii szczęścia i radości życia dzieci. Do czynnego udziału w obradach plenarnych i zajęciach laboratoryjnych, praktycznych zaproszono najlepszych ekspertów-wykładowców i naukowców z Polski, Niemiec, Holandii i Wielkiej Brytanii. To jest ten rodzaj debat oświatowych, w których uczestniczą też dzieci-wychowankowie z montessoriańskich placówek.

Przykładowo: Mirjam Stefels, Els Wasmann-Peters z Holandii poprowadziły warsztat pt. "Dobre dzieciństwo dla każdego dziecka. Co możesz zrobić jako przewodnik Montessori?. Carolina Abel z Niemiec poprowadziła zajęcia na temat tego, jak edukować dzieci bezpiecznie i bez negatywnego stresu. Polskie nauczycielki z Białego stoku: Beata Lorenc, Sylwia Murawska i Ewa Gutowska podzieliły się własnymi doświadczeniami z pracy z materiałami rozwojowymi Montessori, zaś Marzena Grudzińska Sylwia Skonieczna z Warszawy pokazały zajęcia- "Myślę, marzę, odkrywam i tworzę".

(Fot. Fb z warsztatu "Opowieść o ziarenku piasku")

Nie było takiej dziedziny dziecięcej aktywności, która nie zostałaby objęta nowatorskimi pomysłami, ofertami dydaktycznymi a nawet nowymi środkami i narzędziami pracy. Nauczycielki z Karkowa: Anna Malina, Estera Krzemień i Magdalena Utrata poprowadziły warsztat dotyczący terapii ręki, zaś Małgorzata Miksza poprowadziła grę dydaktyczną a aforyzmami o szczęściu.

Mogłoby się wydawać, że pedagogika Montessori jest adresowana tylko i wyłącznie do dzieci, tymczasem Izabela Olejniczak-Pachulska i Krystyna Urbańska zaproponowały warsztaty dla seniorów z afazją, by pokazać, w jaki sposób można budować więzi społeczne w późnej dorosłości. Niestety, warsztat nie odbył się z powodów losowych. Nie ma to jednak znaczenia, bowiem już z jego zapowiedzi wynika, że można wykorzystać pedagogikę montessoriańską do pracy klinicznej, jak i w ramach kształcenia geragogów specjalnych.

Ci rodzice, którzy muszą skorzystać z edukacji indywidualnej dla ich niepełnosprawnego dziecka lub dokonują wyboru edukacji domowej zamiast realizowania obowiązku szkolnego w placówkach publicznych lub niepublicznych, mogli uzyskać w czasie tej konferencji wiedzę na temat tego, w jaki sposób stworzyć dziecku w mieszkaniu tzw. "przygotowane otoczenie".

Są też w czasie tych Dni panele dyskusyjne dla dyrektorów czy nauczycieli montessorianskich placówek, ale i prezentacje własnych sztuk teatralnych czy innych form artystycznych, które wprowadzały uczestników w nastrój wyjątkowej radości. Doskonale bawiłem się w czasie występu Nauczycielskiego Teatru Ślimaczego z Przedszkola Miejskiego nr 220 w Łodzi, który zaprezentował nam przedstawienie pt. "Szczęśliwa stopa". Jak się okazuje, wśród rodziców podopiecznych znaleźli się artyści, którzy napisali tekst i skomponowali muzykę do zupełnie nowej wersji "Kopciuszka".

Pedagogika Marii Montessori znajduje w naszym kraju podatny grunt, gdyż tak, jak w praktycznej pedagogii Janusza Korczaka, postrzega się w niej dziecko jako istotę ludzką, której dzieciństwo jest darem dla pokolenia dorosłych. Jeśli bowiem ci ostatni potrafią pozyskać dzieci do własnej aktywności na rzecz osobistego rozwoju i inkulturacji, rozbudzić u nich ustawiczne pragnienie poznania, to i ich dorosłość oraz jesień życia będą nasycone poczuciem bezpieczeństwa, szczęścia i spokoju.

Jak napisała M. Montessori w ostatnim zdaniu swojej książki pt. "Sekret dzieciństwa": (...) dziecko jest wiecznym Mesjaszem, który bezustannie powraca między upadłych ludzi, aby doprowadzić ich do Królestwa Niebieskiego". (Warszawa 2018, s. 283)

Człowieczeństwo i kultura w czasach przemian cywilizacyjnych.

W dniach 15-16 maja 2018 r. odbyła się na Wydziale Nauk Historycznych i Społecznych Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie wyjątkowej wagi konferencja naukowa pogłębiona o wykłady mistrzowskie ( (Social Thought Master Courses) w ramach kolejnej edycji debat z udziałem wybitnej socjolog Margaret S. Archer pod wspólnym tytułem: "Człowieczeństwo i kultura w czasach przemian cywilizacyjnych". Pierwszej części obrad przewodniczył pedagog - prof. dr hab. Zenon Gajdzica.

Było to już czwarte spotkanie z autorką znakomitej monografii pt. "Człowieczeństwo. Problem sprawstwa" (Kraków 2013), profesor wykładającej na uniwersytetach w Hiszpanii, Norwegii, Szwajcarii, Wielkiej Brytanii i ... w Polsce, w UKSW w Warszawie. Warto odnotować przy tej okazji, że w ub. roku socjolog została uhonorowana najwyższą godnością akademicką - doktora honoris causa UKSW. (Poniżej jeden z uprzednich wykładów w UKSW)






Otwierający obrady prof. UKSW dr hab. Krzysztof Wielecki podkreślał, że człowiek, jego podmiotowość i kultura to fundamentalny przedmiot wszystkich nauk humanistycznych, ze społecznymi włącznie. Analiza i interpretacja tak zarysowanego zakresu refleksji ma długą tradycję, najpierw na gruncie filozofii, a potem także nauk szczegółowych. Warto i dzisiaj postawić pytanie o tę złożoną relację człowieczeństwa i kultury.

Celem konferencji było spojrzenie na powyższe kwestie z perspektywy realizmu krytycznego i morfogenetycznej „ramy wyjaśniającej”. Zadanie takie postawiliśmy sobie już rok wcześniej. Tym razem chcemy zawęzić przedmiot naszych dociekań. Szczególną uwagę pragniemy zwrócić na doprecyzowanie samego pojęcia podmiotowości i człowieczeństwa, ale szczególnie interesują nas trzy aspekty:
- pedagogiczny: systemu edukacji,
- ekonomiczny: przemian kapitalizmu,
- filozoficzno-socjologiczny: kultury w procesie przemian technologicznych.

Poszukiwano odpowiedzi na pytanie - Jakiego rodzaju szanse lub zagrożenia, wyzwania i napięcia możemy dostrzec lub przewidywać w tych trzech obszarach?

Wykład wprowadzający do debaty wygłosiła Margaret S. Archer wskazując w nim na dwa powody zajęcia także przez pedagogikę współczesną uwarunkowaniami rozwoju systemów edukacyjnych na świecie bez względu na to, czy są to systemy scentralizowane czy zdecentralizowane. Jak stwierdziła: "Wszystko co istnieje, powstaje przez ludzi, dla ludzi i z ludźmi.

Nasze działania jako sprawców zróżnicowanych zmian społecznych zawsze odbywają się kontekście kulturowym i struktur społecznych, w ramach którego wcielamy w życie określone cele i wartości, idee. Sprawca musi wiedzieć, co robi i do czego dąży, co chce osiągnąć swoimi działaniami."

Jak mówiła M.S. Archer: Za sprawą analitycznego dualizmu możemy oddzielić „strukturę” oraz „sprawstwo” i badać ich wzajemne oddziaływanie umożliwiając wyjaśnienie strukturyzowania i restrukturyzowania porządku społecznego. Jest to możliwe, bowiem „struktura” i „sprawstwo” są różnymi rodzajami emergentnych bytów, z odmiennymi własnościami i siłami, pomimo tego, że są one niezbędne dla wzajemnego formowania, podtrzymywania i rozwoju.

Po drugie, „struktura” i „sprawstwo” funkcjonują diachronicznie w różnych odcinkach czasu, ponieważ: struktura z konieczności jest uprzednia wobec działania czy działań, które prowadzą do jej przekształcenia i przepracowanie strukturalne z konieczności następuje po tych działaniach.

Socjologiczna analiza Margaret S. Archer sprawstwa indywidualnego i zbiorowego nie jest przedmiotem recepcji we współczesnej pedagogice, a szkoda, bo jej metoda została wpisana w znakomicie uzasadniony schemat teoretyczny, który pozwala na odczytanie także fenomenu kształcenia i wychowania oraz jego uwarunkowań. Teoria M.S. Archer ma do spełnienia misyjną, normatywną, bo humanizacyjną (emancypacyjną) funkcję, jakże typową dla badań ogólnych, metateoretycznych w socjologii humanistycznej, z której mogą skorzystać badacze-empiryści i praktycy (politycy, pedagodzy społeczni, pracownicy socjalni) chcący zastosować jej model w środowiskach społecznych, instytucjonalnych, w strukturach systemowych jakiegoś państwa lub społeczeństwa.

Jak sama pisze we wspomnianej powyżej monografii: (…) struktura i sprawstwo wyłaniają się, oddziałują na siebie wzajemnie i przyczyniają się do wzajemnej redefinicji, odgrywają one bowiem kluczową rolę w wypracowywanym przez nas ujęciu znaczących zmian społecznych. (…) Pozwala nam to również uchwycić zmianę sprawstwa, która pojawia się w toku podwójnej morfogenezy, kiedy to same podmioty działania przekształcają siebie transformując społeczeństwo – lub starając się powstrzymać zachodzące w jego obrębie zmiany" (s. LIX)

Prowadząc badania komparatystyczne w ujęciu historyczno-problemowym możemy zastosować metodę M.S. Archer analitycznego rozdzielenia struktur i kultury, by dostrzec, jaki sposób doszło do zmiany struktur, instytucji, środowisk społecznych w wyniku działań sprawców jako nośników kultury. Powiązania między różnymi elementami, ogniwami struktur społecznych mają różny charakter. To, co jest niezwykle ważne w odczytaniu systemów edukacyjnych, to dostrzeżenie kilku co najmniej kluczowych prawidłowości dla zachodzących w nim zmian, jak np.

- w tych krajach, w których tylko państwo odpowiada za edukację mamy do czynienia z zamkniętym systemem szkolnym (autorytarnym, totalitarnym, etatystycznym). W takim ustroju nauczyciele są lojalnymi sługami władzy;

- odejście od centralizmu w szkolnictwie ma miejsce w tych społeczeństwach, w których opozycja wobec systemu jest włączona do procesu jego przekształceń. W zdecentralizowanym systemie edukacyjnym pojawiają się procesy chaosu, ale i problemy nierówności w dostępie do edukacji.

Zdaniem prof. M.S. Archer struktury systemów edukacyjnych przekładają się na relacje nauczycieli z uczniami, ich rodzicami i środowiskiem społecznym. Najbardziej niezadowoloną, ale zarazem postępową, proinnowacyjną grupą zawodową są - ze względu na wykształcenie i wysoki poziom refleksyjności procesów społecznych w państwie - nauczyciele. Należą oni do tej profesji, która poddawana jest z różnych stron manipulacjom politycznym.

W tej sesji konferencji referaty wygłaszali prof. Bogusław Śliwerski, prof. Marek S. Szczepański, prof. UŚl Marek Rembierz i prof. Wojciech Kojs.

Odwołanie namiastki dziecięcej "demokracji"

Nareszcie mogę pochwalić Marszałka Sejmu, nie tyle za powód, co za skutek odwołania obrad Sejmu Dzieci i Młodzieży. Ponoć przyczyną decyzji są jakieś (czyjeś?) zagrożenia.

Dziwię się, że do tej pory uprawia się i podtrzymuje każdego roku pseudodemokratyczny spęd służący politykom do manipulacji. Od 1994 r. ma miejsce w dniu 1 czerwca, a więc z okazji Dnia Dziecka NAMIASTKA DEMOKRACJI. Przyznaje to w swoim Oświadczeniu pan Marek Michalak - Rzecznik Praw Dziecka pisząc:

Przez ponad 20 lat aktywnej obecności dzieci w Sejmie RP, po raz pierwszy w historii zdarzyła się rzecz kuriozalna, nieczytelna i niezrozumiała – odwołano posiedzenie Sejmu Dzieci i Młodzieży. Dzieci okazują się być zagrożeniem dla bezpieczeństwa. Decyzja ta niewątpliwie narusza prawa dziecka i godzi w podstawy demokratycznego państwa. Przez te wszystkie lata Sejm RP był otwarty dla dzieci, przygotowywał je do życia obywatelskiego, był szkołą demokracji. Dzisiaj młodym ludziom zabiera się szansę na uczestniczenie w ważnym dla nich wydarzeniu.

Takie działania - odebranie młodym ludziom prawa do głosu i uczestnictwa w namiastce demokracji, jaką są obrady Sejmu Dzieci i Młodzieży - uznaję za antypedagogiczne. Dorośli kolejny raz zawiedli młodych!


W tym przypadku nie jestem zgodny z opinią Rzecznika Praw Dziecka, którego szanuję i cenię za troskę o monitorowanie i egzekwowanie przestrzegania praw dzieci w naszym kraju. Nic bardziej nie demoralizuje dzieci i młodzieży, jak namiastka czegoś, co nie jest tym, czego powinno się doświadczać. Sejm Dzieci i Młodzieży jest od samego początku pozorem, iluzją, eventem, który został zainicjowany w 1994 r., a więc w okresie rządów SLD i PSL po powrocie postkomuny do władzy na skutek tzw. solidarnościowej wojny "na górze".

Od ponad dwudziestu lat piszę o tym, by przestać manipulować młodym pokoleniem - jak miało to miejsce za Edwarda Gierka - wmawiając uczniom, że jak raz w roku przyjadą do Sejmu, to doświadczą demokracji. Równie dobrze mogliby udać się na Stare Miasto w stolicy albo na Wawel w Krakowie czy na rynek w Poznaniu i tam odczytać sprawdzone przez ich nauczycieli i/lub skrywających się za ich plecami partyjnie zaangażowanych rodziców wypowiedzi na temat tego, jak jest pięknie, albo fatalnie, jak są wzruszeni albo przerażeni, bo cały ten antypedagogiczny właśnie "teatr" niczego w życiu ich przedstawicieli poprzednich edycji nie zmienił oraz nie nauczył.

Ani ministrom edukacji, ani marszałkom Sejmu czy Senatu, ani premierom czy wicepremierom nie zależało na tym, by szkolni "wycieczkowicze" referowali i uchwalali cokolwiek w "teatrze jednego dnia pseudodemokracji". Demokracja nie polega na tym, że przyjedzie się raz w roku do Warszawy na koszt podatników, odsiedzi cały dzień w Sejmie, coś wygłosi, czego i tak nikt z polityków partii władzy nie uwzględni ani w prawie oświatowym, ani w sterowanej odgórnie przez resort jedynie słusznej praktyce edukacyjnej, i powróci do domu z gadżetami oraz różnymi wrażeniami.

Niech młodzi Polacy-uczniowie wszystkich typów szkół będą gospodarni, empatyczni i prospołeczni. Niech zaoszczędzone pieniądze z odwołanego teatrzyku "namiastki demokracji" zostaną przekazane strajkującym w Sejmie rodzicom niepełnosprawnych dorosłych. Opinia uczniów nie ma żadnego znaczenia dla tej władzy, jak i dla jej poprzedników, natomiast młodych skutecznie demoralizuje, bowiem odsłania grę fikcji i pozorów. Politycy różnych ugrupowań partyjnych wykorzystają wypowiedzi niektórych z nich do propagandowych celów.

Czy widział ktoś, z jakich szkół rekrutują się nieletni "posłowie"? Ciekawe, jakie było kryterium ich doboru, a raczej wskazań przez kuratorów oświaty? Czyżby PiS nie uderzał tą decyzją w swój elektorat? Dorośli kolejny raz by zawiedli młodych, gdyby ten SDiM przeprowadzili!


A jednak... Dzień Dziecka będzie we wrześniu :)

---
(zdjęcie - Kancelaria Sejmu)

Wychowanie do wartości europejskich

Wydział Nauk Pedagogicznych Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie obchodzi 10-lecie swojego istnienia. Bogatym w dzieje i tradycje własnej uczelni może się wydawać to mało istotną okolicznością do jej świętowania, ale ta jednostka akademicka zasługuje na szczególne docenienie. W tak krótkim okresie czasu kolejno sprawujące władzę dziekańską kadry profesorskie zatroszczyły się nie tylko o młodych uczonych, promując ich rozprawy doktorskie oraz przygotowując do postępowań habilitacyjnych, ale uzyskały w 2011 r. uprawnienie do nadawania stopnia naukowego doktora w dziedzinie nauk społecznych, w dyscyplinie naukowej - pedagogika.

Jest to zatem znakomite świadectwo dynamicznego i autentycznego zaangażowania wszystkich grup pokoleniowych Wydziału w rozwój naukowy, badawcze osiągnięcia i znaczącą ofertę kształcenia studentów. Jest to jeden z tych Wydziałów w kraju, w którym dominuje orientacja pedagogiki chrześcijańskiego personalizmu, a wydawane czasopismo naukowe "Forum Pedagogiczne" zostało objęte patronatem Komitetu Nauk Pedagogicznych PAN jako jedno z najbardziej znaczących periodyków naukowych naszej dyscypliny.

Historia Wydziału nie jest jednak tak krótka, bowiem jego tradycja sięga Salezjańskiego Instytutu Wychowania Chrześcijańskiego (SIWCh), działającego w latach 1988-2002 jako samodzielna jednostka Papieskiego Wydziału Teologicznego - sekcja "Bobolanum". Wydział Nauk Pedagogicznych UKSW został powołany w wyniku usamodzielnienia się Instytutu Pedagogiki im. św. Jana Bosko, który od 2002 roku tworzył wspólnie z Instytutem Filologii Polskiej Wydział Nauk Humanistycznych UKSW.

Jubileusz zapoczątkowała zgodnie z akademicką tradycją w dn. 16-17 maja 2018 r. w Warszawie Międzynarodowa Konferencja Naukowa, której temat brzmiał: "Wartości w europejskich systemach edukacyjnych". Uroczystego otwarcia dokonał JM Rektor UKSW ks. prof. dr hab. Stanisław Dziekoński, który niezależnie od powitania wszystkich uczestników debaty, wygłosił własny referat o wychowaniu w i do wartości w świetle nauczania Jana Pawła II. Jak wskazał w swojej analizie myśli św. Jana Pawła II przyczyną niepowodzeń jest deprecjacja wartości w naszym codziennym życiu. Subiektywiści lokują źródła wartości tylko w podmiocie, stąd mogą one być postrzegane jako zmienne, relatywne.

Wielkiego znaczenia nabiera pytanie, co stanowi wartość? W tym zakresie odwołał się ks. Rektor do katalogu istotnych wartości w życiu każdego człowieka jak godność osoby, solidarność, poświęcenie dla wspólnego dobra i pokoju, patriotyzm i prawość, uczciwość i wychowanie do prawdy i wolności. wychowanie powinno zatem prowadzić do do wzrastania dziecka w wolności wobec dóbr materialnych, poczucia prawdziwej sprawiedliwości, miłości i kształtowania troski oraz bezinteresownej służby wobec innych.

To, co - zdaniem ks. prof. S. Dziekońskiego - rozwija człowieka, to m.in. życie w prawdzie i miłości. Wolność jest darem Boga, ale i zadaniem, przy czym wolność jest nierozerwalnie związana z odpowiedzialnością. Bez prawdy wolność jest zakłamana, toteż należy jej używać dla dobra kierując się prawym sumieniem. Wartość wiary ma ogromne znaczenie dla egzystencji człowieka, bowiem pozwala odkrywać sens świata i naszej egzystencji. Odwołanie się do Boga pozwala wybierać wartości moralne, zaś prawe sumienie uwalnia osobę od egoizmu, pychy.

W swoim referacie JM zwrócił uwagę także na kwestie komunikowania wartości. W tym procesie niezwykle ważne jest świadectwo wartości w postawie i czynach każdego wychowawcy, bycie wzorem dla dzieci. Dzisiaj świat bardziej potrzebuje świadków wartości moralnych, aniżeli nauczycieli mówiących o wartościach. W wychowaniu chodzi o to by człowiek stawał się bardziej człowiekiem, by umiał być z innymi i dla drugich. Nie bez znaczenia jest tu potencjalność rozwoju osoby i jej zdolność transcendowania. Warto czynić wszystko, co w naszej mocy, by uczeń umiał żyć z innym i umiał żyć dla innych. W tym celu skuteczne jest aktywizowanie wychowanków jako aktywnych podmiotów wychowania.

Przekaz wartości odbywa się w bezpośrednim kontakcie osobowym pomiędzy wychowawcą a wychowaniem. Trzeba towarzyszyć wychowankowi w tym procesie, być z nim opierając wzajemną komunikację na dialogu otwartym na prawdę, a prowadzonym w duchu życzliwości i zaufania. Wzmacniajmy zatem wolę dziecka, by potrafiło być odporne na przeszkody, niepowodzenia, ale i by potrafiło wymagać od siebie nawet wówczas, gdyby inni od od niego niczego nie wymagali.


Założenia merytoryczne konferencji, której spiritus movens był ks. prof. dr hab. Jarosław Michalski zostały przedstawione w obszernym wprowadzeniu, z którego zacytuję w tym miejscu tylko fragment odsyłając do źródła:

Celem konferencji jest interdyscyplinarna analiza porównawcza aksjologicznych podstaw systemów edukacyjnych w Europie i Polsce, zawierająca się w kulturoznawczym podejściu perspektywy humanistycznej, odnoszącej się do tego, jakie wartości preferują różne kultury oraz jak te wartości wpływają na ich (kultur) rozwój i procesy edukacyjne. Podejmowana w ramach konferencji analiza modeli kształcenia aksjologicznego plasuje się w perspektywie epistemologicznej, czyli sposobach w jakich poznajemy wartości, przeżywamy, uzasadniamy ich istnienie, porządkujemy dokonując ich hierarchizacji.

Żyjemy w świecie wartości. W oparciu o nie codziennie podejmujemy niejednokrotnie bardzo istotne decyzje. Wybór konkretnej hierarchii wartości określa nas jako osoby, wyraża naszą moralność i duchowość. Wpływa też na kształt więzi społecznych, kultury osobistej, narodowej i globalnej. Skłania do poszukiwania wartości najwyższych i absolutnych. Znaczenie wartości w życiu i rozwoju każdej osoby, a także w kształtowaniu się społeczeństwa i jego kultury, wskazuje na potrzebę pogłębionej refleksji
i odważnego zaangażowania wychowawczego.

(fot. ks. prof. dr hab. Jarosław Michalski)

Dla nauk pedagogicznych, zajmujących się przede wszystkim wychowaniem i jego realizacją, kluczowym problemem staje się pytanie: jakie wartości powinno preferować się w życiu najbardziej i dlaczego? Pytanie to posiada głęboki sens wychowawczy i dotyczy problemu o charakterze egzystencjalnym. Zawiera się w nim bowiem implicite także pytanie o to, jak żyć godnie i ku czemu zmierzać w życiu, co jest w nim najważniejsze, a co drugorzędne czy wręcz niepożądane i szkodliwe. Przytoczone pytania nie znalazły – jak dotąd – zadowalającej odpowiedzi na gruncie nauk o wychowaniu. W dyskursie dotyczącym aksjologicznych podstaw wychowania znajdujemy się ciągle w sytuacji, którą można określić jako: między ufnością a ryzykiem.

Sytuację tę pogłębia fakt, iż wszyscy jesteśmy świadkami głębokich przeobrażeń społeczno-politycznych, dzięki którym można w sposób jawny i jednoznaczny opowiadać się za wartościami, głoszonymi i uznawanymi przez różne orientacje czy koncepcje filozoficzne oraz wyznania religijne. Owe przemiany cywilizacyjne domagają się ponadto nowego,
integralnego spojrzenia na człowieka i świat wartości przez niego uznawany. Chodzi o to, aby w procesie wychowania nadać wszelkim, godnym uznania wymogom społecznym, normom, zasadom czy wzorom postępowania rangę wartości nie tylko pożądanych, lecz także rangę wartości, którym człowiek dobrowolnie ulega i z którymi się identyfikuje,
a z czasem uważa je w wyniku procesu internalizacji za część składową swych zachowań i postaw w życiu codziennym.

Punkty, punkciki - pun(Kto)za?

Nie mogę pominąć po lekturze projektu rozporządzenia ministra nauki i szkolnictwa wyższego tego, za co naukowcy będą otrzymywać dla swojej dyscypliny punkty lub punkciki. Jak wiadomo, cudze chwalą, swego nie doceniają, toteż punkty będą za publikacje w czasopismach zagranicznych, a punkciki za te w periodykach krajowych. Ba, punkty będą za artykułu w czasopismach z wykazu ustalonego przez Ministra, a punkciki będą przyznawane "ryczałtem" - 5 pkt. za teksty w czasopiśmie nie indeksowanym w bazie Scopus.

Co ciekawe, artykuł "(...) musi spełnić wymogi formalne: min. 4 strony, bibliografia załącznikowa, odpowiedni aparat metodyczny uznany w danej dyscyplinie naukowej". Rozumiem, że ustalający to minimum nie są w stanie napisać więcej niż 4 strony, albo zostali już wyćwiczeni w testach na egzaminach państwowych (gimnazjalnym i maturalnym). Mnie się to bardzo podoba, bo na 4 stronach, chyba z bibliografią, to doprawdy da się odsączyć artykuły od zbytecznej treści.

Ryczałtowo zostaną też potraktowane monografie (20 pkt.), monografie pod redakcją (10 pkt.) i rozdziały w monografiach (5 pkt.) wydanych przez wydawcę nieuwzględnionego w wykazie wydawców. Odpowiednio będą za to przysługiwać jednostce punkty.

Niewątpliwie nastąpi wzrost zatrudnienia w wydawnictwach uczelni państwowych, bo ktoś jednak będzie musiał obrobić składane w nich do druku teksty. Z "przecieków", bo przecież nadal nie ma w tym procesie żadnej transparentności, a więc CBA będzie miało co czynić, mają być w powyższym wykazie wszystkie oficyny uczelniane. Które z tych pozauczelnianych zostaną uwzględnione, tego jeszcze nie wiemy.

Natomiast w projekcie rozporządzenia określono, jaką liczbę punktów przyzna się podmiotom za rodzaj publikacji i miejsce jej wydania:

Artykuł opublikowany w czasopismach oraz materiałach konferencyjnych indeksowanych w bazie Scopus lub Web of Science, a zarejestrowanych w wykazie ustalonym przez Ministra, punktacja będzie następująca:

20 pkt - czasopismo z najniższego kwartyla wykazu,

40 pkt - czasopismo z górnych 75% wykazu,

70 pkt. - czasopismo z górnych 50% wykazu,

100 pkt. - czasopismo z najwyższego kwartyla wykazu,

140 pkt. - czasopismo z najwyższego decyla wykazu,

200 pkt. - czasopismo z najwyższego centyla wykazu.

MONOGRAFIE także będą punktowane w oparciu o listę wydawnictw - na wzór skandynawski - na dwóch poziomach:

monografia poziomu 1 otrzyma 80 lub 250 pkt.

monografia pod redakcją (redakcja) - 40 lub 125 pkt.

rozdział w monografii - 20 lub 70 pkt.

Ranking na poziomie 1 będzie ustalony we współpracy z Biblioteką Narodową obejmując uznane krajowe wydawnictwo o zasięgu krajowym i zagraniczne;

Ranking na poziomie 2 - będzie przygotowany w oparciu o istniejące i używane w wielu krajach międzynarodowe zestawienia najbardziej prestiżowych wydawców międzynarodowych.

W tej sytuacji, będę zachęcał moich współpracowników do tego, by przygotowywali prace zbiorowe, pod redakcją, skoro jednak będą doceniane w tych rankingach. Dotychczas za artykuł w rozprawie zbiorowej w naukach społecznych jednostka otrzymywała 0 pkt. Teraz może to być min. 20 pkt., czyli jak artykuł w indeksowanym w bazie Scopus czasopiśmie. Fajnie.

Za dwie monografie zbiorowe pod redakcją a wydane poza wykazem ustalonym przez Ministra też otrzyma podmiot 20 pkt. Inna kwestia, to czy znajdzie się autorów za pięć punkcików? W ten sposób zacznie się niszcząca naukę choroba, którą od lat określamy mianem PUNKTOZY. Nie będzie ważne, co i po co publikujesz, ale za ile i gdzie oraz jak to można "załatwić", bo Polacy potrafią wiele.

W dziedzinie nauk humanistycznych i społecznych, a zatem i w pedagogice, liczba uwzględnianych w ewaluacji monografii, rozdziałów w monografiach i redakcji naukowych nie może być większa niż 40%.

Powodzenia! Naukowcy do piór, a politycy do ... Parlamentu Europejskiego.

Polecam felieton prof. Aleksandra Nalaskowskiego