Kiedy zgłosił się do mnie dziennikarz TVN z zapytaniem, czy udzielę wypowiedzi na temat tego, co wydarzyło się 10 lat temu w Uniwersytecie Łódzkim po złożeniu przez część nieprzyjętych na studia psychologiczne kandydatów skargi do komisji rekrutacyjnej na błędy w II części testu, stwierdziłem, że nie ma sensu do tego wracać, skoro wnioski z mających wówczas błędów, nie są dzisiaj nikomu i do niczego potrzebne. Wywiadu jednak udzieliłem, skoro stanąłem w 2001 r. po stronie pokrzywdzonych. Ten sam test obowiązywał bowiem dla kandydatów na pedagogikę. Bezpośrednio obserwowałem ich konsternację na treść niektórych poleceń, która nie wynikała z braku ich wiedzy, tylko zdziwienia, że oczekiwano wybrania "ich zdaniem najlepszej odpowiedzi". W przypadku niektórych z 50 sytuacji wychowawczych ubiegający się o indeks mieli wybrać jedną z pięciu odpowiedzi, która w świetle ich opinii jest najbardziej prawdopodobna. Tym samym, dokonując subiektywnego wyboru w odniesieniu do sytuacji hipotetycznej, mieli prawo kierować się własnym doświadczeniem, osobistym sposobem postrzegania relacji szkolnych, aniżeli obiektywną wiedzą na dany temat. Wspomniana część testów miała ponoć badać przydatność wypełniających je osób do zawodu pedagoga/psychologa.
Błąd konstruktora niektórych zadań tego testu był oczywisty. Sądy przypuszczające nie mogą być oceniane w kategoriach prawdy lub fałszu. Wybitny autorytet w psychologii prof. Jan Strelau zwraca uwagę na to, że psycholog powinien zadbać o szczególnie poprawne przeprowadzenie procedury ustalania trafności treściowej testu. Szczególnie starannie muszą być pod tym względem sprawdzone testy przydatności zawodowej. Jak na ironię losu, akurat ta część testów tych wymogów nie spełniła. Błędów w tym teście było kilka. Władze uczelni zostały zatem postawione przed niezwykle trudną sytuacją. Przyznanie racji odwołującym się musiałoby spowodować przyjęcie co najmniej kilkudziesięciu (jeśli nie kilkuset) osób więcej, niż przewidywał limit. Niektórzy kandydaci "grozili" skierowaniem pozwu do Sądu Administracyjnego. Co gorsza, o ocenę poprawności tych testów władze poprosiły tych, którzy je skonstruowali i dopuścili do użytku na okoliczność egzaminów wstępnych. Tak więc sprawcy tego zamieszania byli ich sędziami.
Po co wracać do tego dzisiaj? Dziennikarze analizują sprawy bulwersujące przed laty opinię publiczną, dociekając ich następstw. Sprawców tego błędu nie ma już w UŁ i nie dlatego, że było to skutkiem poważnych zawirowań w uczelni. Bez przesady. Trzeba było wyciągnąć z tego wydarzenia wnioski na przyszłość. Pewnie z programu dowiem się, jaki był bieg wydarzeń, o których nie mogłem wówczas wiedzieć. W następnym roku pedagodzy nie zgodzili się już na II część testu, poprzestając jedynie na I części, która bardzo dobrze sprawdzała wiedzę o świecie i społeczeństwie kolejnych kandydatów na studia. Zamiast fatalnego i feralnego w II części testu, mającego diagnozować przydatność do zawodu pedagoga, wprowadziliśmy rozmowy z kandydatami na podstawie ich analizy i interpretacji wybranej lektury pedagogicznej.
Reporterów ciekawi jednak to, czy ci, którzy wówczas odwoływali się od negatywnej decyzji komisji rekrutacyjnej, zostali przyjęci na studia i je ukończyli? Dzisiaj powinni już wykonywać swój upragniony zawód.
Od kilku już lat, wraz z wprowadzeniem w Polsce egzaminów zewnętrznych, a w tym przypadku państwowej matury, nie ma już egzaminów wstępnych na większość kierunków studiów. Uczelnie publiczne i niepubliczne (prywatne) przyjmują każdego, kto ma zdaną maturę z przedmiotów dodatkowych, wskazanych przez komisje rekrutacyjne jako konieczne dla kandydatów na dany kierunek studiów. Czy dzisiaj oceniamy to pozytywnie?