300 zł za godzinę korepetycji!

Przed nami wzrastająca fala ciężkich zachorowań na koronawirusa, szkoły są zamknięte, duża część uczniów jest odcięta od jakiejkolwiek, a nie tylko od dobrej edukacji, chociaż ta także w warunkach normalnie funkcjonującej szkoły bywa beznadziejna. W sytuacji tak dramatycznej absolwent UAM reklamuje się ze swoim biznesem tak, jakby nie było w tym nic nieprzyzwoitego.

Mam świadomość tego, że na epidemii, podobnie jak na wojnie, dorobią się na ludzkim nieszczęściu różne osoby. Jednak wydawało mi się, że sfera troski o dzieci i młodzież, o ich kulturowe przeżycie nie stanie się okazją do nicnierobienia, pozorowania pracy lub cynicznego wykorzystania tego do własnych zysków. Pewnie pozostanę już do końca naiwnym "harcerzem", który uważa, że czymś naturalnym, niemalże odruchowym, powinna być altruistyczna pomoc innym, tak lekarzom, jak i młodemu pokoleniu skazanemu na domową kwarantannę, stąd mój dzisiejszy wpis.

Poruszyła mnie bowiem eksponowana w mediach społecznościowych oferta osoby, która wykorzystuje szyld szacownego uniwersytetu do powiększania własnych dochodów, mimo iż nie jest już z nim związana, a czyni to pisząc: "Jak dobrze zarabiać na korepetycjach bez względu na przedmiot, którego uczysz nawet bez wychodzenia z domu.

To, że korepetytorzy są jak jedna z najstarszych profesji tego świata, obecni w strefie szarej i jawnej (płacącej podatki), wcale mnie nie dziwi. Jestem jedynie zdegustowany faktem wykorzystywania sytuacji, w jakiej znalazła się młodzież przed egzaminami maturalnymi i dla ósmoklasistów, a rzeczywiście skazana na edukację domową, w tym raczej na samokształcenie.

Korepetytor pisze wprost, bez ogródek: "W obecnej sytuacji zaś niezwykłą popularnością cieszą się korepetycje online – możesz więc zarabiać nie wychodząc z domu! Kup mój poradnik, a dzięki niemu będziesz mógł "ZWIĘKSZYĆ CENĘ ZA GODZINĘ KORKÓW NAWET DO 300 ZŁ! SPRAWIĆ BY UCZNIOWIE POLECALI TWOJE KOREPETYCJE SWOIM ZNAJOMYM".

Nie jest to anonimowa osoba. Pisze o sobie reklamując się:

Nazywam się Kamil Zawadzki i mam ponad 9 lat doświadczenia w udzielaniu korepetycji z języka polskiego. Jestem absolwentem UAM Poznań i zacząłem dawać korepetycje na 3 roku studiów (stanowczo za późno – śmiało można zacząć już na pierwszym roku). Szybko korepetycje stały się moją jedyną pracą na wiele lat. Z czasem miałem więcej chętnych uczniów niż mogłem przyjąć, więc zacząłem podnosić ceny, aby ograniczyć liczbę chętnych. Okazało się, że chętnych wcale nie ubywa, a dzięki wyższym cenom i lepszej organizacji mogłem zwyczajnie pracować mniej a zarabiać więcej. Teraz chciałbym się podzielić z Tobą moimi doświadczeniami.

Nic mi do tego, żeby p. Kamil Zawadzki zarabiał miesięcznie nawet milion złotych płacąc podatki do budżetu państwa. W końcu, to rynek dyktuje mu okazyjne warunki do takiego zarobkowania, a podmiotami tego rynku są także uczniowie, skazani na edukacyjny obciach, kicz, buble, szkolne pozoranctwo lub niemożność, bezradność nawet tych nauczycieli, którym bardzo by się chciało chcieć.

Absolwent UAM tak uzasadnia swoją aktywność biznesową:

"Dlaczego korepetycje to dobry biznes? Jak duży jest rynek i ile można zarobić dając korepetycje? W tej chwili korepetycje są bardzo popularną formą dokształcania się uczniów szkół. Badania ankietowe podają, że około 70% uczniów korzysta z korepetycji. Przerodziło się to oczywiście na sporą konkurencję wśród korepetytorów – nadal najczęściej uczącymi innych są studenci, ale powstaje też coraz więcej firm specjalizujących się w korepetycjach, które czerpią z korepetycji ogromne zyski.

Jak duży jest zatem ten rynek? 1. W roku szkolnym 2019/2020 mamy ponad 4,5 MILIONA wszystkich uczniów szkół (podstawowe + szkoły średnie). 2. 70% z nich jest zainteresowanych korepetycjami. TO PONAD 3 000 000 potencjalnych klientów. Co więcej mamy ponad 250 000 maturzystów i ponad 200 000 ósmoklasistów, którzy zdają egzaminy. Z tej grupy szacunkowo aż 84% uczniów pobiera korepetycje.

Menażeria wytwórców uczonej bzdury

Przywołałem w jednym ze swoich postów cytaty z wciąż niespożytkowanej przez uczelnie rozprawy filozofa nauki Mariana Grabowskiego p.t. "Istotne i nieistotne w nauce" (Toruń 2000). Upłynęły już dwie dekady od ukazania się tej książki na akademickim rynku, a osobiście pamiętam spotkanie Komitetu Nauk Pedagogicznych PAN z autorem książki w roku jej wydania. To było fascynujące spotkanie z uczonym, któremu naprawdę zależało na tym, by polska nauka nie generowała banalnych rozpraw na podstawie miernych, a nauczyciele akademiccy nie podejmowali oczywistych problemów badawczych.

To, że w nauce muszą powstawać także mierne prace nie jest możliwe do zahamowania, jeśli młodzi uczeni nie potrafią odróżniać "ziaren od plew". Jak jednak mają to umieć, skoro niektórzy z ich nauczycieli akademickich też tego nie potrafią, albo celowo przymykają na to oczy, bo i sami są producentami lub jako recenzenci promotorami banałów. Książki Mariana Grabowskiego - doktora habilitowanego fizyki teoretycznej, profesora filozofii nie znajdziemy już w bieżącej sprzedaży. Kto by ją wznawiał po latach, skoro "karawana banału i pseudonaukowej menażerii" jedzie dalej?

W ostatnim czasie otrzymałem z dwóch różnych uczelni i środowisk zapytanie, czy jednak nie warto byłoby napisać takiej książki, jak wydana w 2018 r. "Turystyka habilitacyjna Polaków na Słowację w latach 2005-2016" (Wydawnictwo UŁ)?

Pisze do mnie jeden z pedagogów: "Powinno powstać opracowanie badawcze o plagiatach i plagiatorach. Tak jak Pana Profesora "Turystyka habilitacyjne...". Plagiatorzy ze świecznika nie powinni być zatrudnieni w sąsiednim uniwersytecie, akademii czy w PWSZ-etkach, Powinni dostawać wilczy bilet do państwowego szkolnictwa wyższego. Renomowane prywatne wyższe szkoły również powinny zamykać przed nimi drzwi. Wiemy, że tak nie jest. W Polsce panuje fałszywa zmowa milczenia .... i przyzwolenia dla oszustw i oszustów, zwłaszcza z tzw. "świecznika".

Łatwiej nam wyrażać oburzenie z tytułu ujawnionych przez recenzentów czy sygnalistów naukowych oszustów/plagiatorów (co czyni skutecznie od lat prof. Marek Wroński na łamach "Forum Akademickiego"). Dla mnie nie ma to znaczenia, czy doktor habilitowany - plagiator pracy magisterskiej lub czyjejś książki jest członkiem oraz ekspertem PiS-u czy innej formacji politycznej, albo że jest bezpartyjny. Złodziej, to złodziej, co za różnica, jakie preferuje barwy partyjne. Nie ma też powodu, by przyzwalać na zatrudnianie takich osób także w niszowych wyższych szkołach prywatnych. Plagiatorzy mieli się szczególnie dobrze w tych renomowanych, kiedy obowiązywały tzw. minima kadrowe dla kierunków kształcenia. Liczyła się sztuka z dyplomem.

Wracając jednak do nieobecnej w przestrzeni krytyki pseudonauki książki prof. UMK Mariana G. Grabowskiego, przywołam za nim ciekawą, bo ujętą metaforycznie typologię pseudonaukowców. Są to:

1. Ćma - osoba daremnie powracająca i krążąca wokół tego, co ją fascynuje, przyciąga do nauki, ale z racji braku koniecznych kwalifikacji, wiedzy i umiejętności błysk światła nauki ją oślepia, a nawet parzy i niszczy."To przyciąganie i uleganie mu pozostaje w rażącej dysproporcji do samoświadomości własnej "nieprzystawalności" do uwodzącej wartości. Tej świadomości może nie być nawet wcale (...) Ćma gubi się w hierarchizacji kwestii naukowych, a przecież jest nimi zauroczona. Podziwia kompilację, której nie pojmuje, zawiłości, których nie jest w stanie przejrzeć. Uporczywie pcha się w obszary poszukiwań naukowych, gdzie mogłaby być najwyżej admiratorem, ale nie wartościowym badaczem, twórcą(s. 60-61).

2. Kret- to badacz drążący jałowy poznawczo temat, który wydaje mu się interesujący, ale że sam zachwycił się przedmiotem własnych dociekań, nie jest w stanie zdystansować się do nich. "Kret kręci się w kółko. Drąży swoje korytarze nie wiedzieć dla kogo ani po co. "Polubił" swoją ideę, która budzi uśmiechy politowania, gdy po raz n-ty referuje ją na kolejnych konferencjach naukowych. Ma "przeczucie" wagi pomysłu, przekonany jest o jego znaczeniu. Cóż z tego, gdy nikt jej nie kontynuuje, gdy jest pomijana" (s. 65). Profesor Maria Dudzikowa określała takich kretów mianem badaczy "wąsko tunelowych", którzy nie są w stanie spojrzeć szerzej i są bezkrytyczni wobec ujawnianych im słabości czy błędów metodologicznych. Przecież tyle się na drążyli... ;

3. Sapiens vulgaris - to osoba postrzegająca naukę i jej środowisko w kategoriach osobistych korzyści, która nie ma nic wspólnego z umiłowaniem przedmiotu badań, pasją czy fascynacją badawczą. Najczęściej trafia do szkolnictwa wyższego przypadkowo lub w wyniku pozanaukowych interesów, toteż panicznie boi się naukowców z pasją, gdyż sam jej ni e posiada. Taka osoba musi "Zrobić" doktorat, habilitację pod pretekstem pracy naukowej, za wszelką cenę, także utraty własnej godności. To pospolity uczony, który "(...) cynicznie i "na zimno" potrafi deklarować swoją pogoń za naukowa modą po to, by być zapraszanym za granicę do współpracy, na konferencje naukowe, by być "na top[ie". Mało zdolny homo vulgaris będzie rad z pokonania kolejnego szczebla akademickiej kariery i w tym będzie widział swój nadzwyczajny sukces życiowy" (s. 69)

4. Rajski ptak - to osoba inteligentna o ruchliwej umysłowości, pełna fantazji, spekulacji, podejmująca problem badawczy bez głębokiego namysłu, rzetelnej pracy nad jego rozwiązaniem, bardzo powierzchowna w swoich działaniach, najczęściej publikująca w czasopismach popularno-naukowych, by wyrokować o tym, na czym w istocie się nie zna. Nie przeszkadza jej niezobowiązująca i bezpłodna poznawczo działalność, tworząca wiedzę-bezwiedzę, z której nic dla nauki nie wynika. "U uczonego fantasty podziwia się talent, bystrość i żywość umysłu, zdolność szybkiego przyswojenia i "obrabiania" niepewnej naukowej nowinki. Natomiast wynik ich naukowych wysiłków jest zwykle pozbawiony poznawczego znaczenia. Są jak rajskie ptaki (...) nieme. Są piękne, barwnie upierzone, ale bez głosu"(s. 73).

5. Kot - to osoba uporczywie przeceniająca swoje kompetencje, przesadnie podkreślająca własne dokonania, nieznosząca krytyki, narcystyczna, skrajnie egocentryczna i przeświadczona o wadze podejmowanej problematyki. "niejeden uczony jest jak kotek, który lubi swoją skórę, własne futerko. Zabiega o nie. Ono zdobi, ono o nim stanowi. Lasy na karesy żyje tym, co w nim najbardziej zewnętrzne(...). Pragnie pochwał, wyróżnień, uznania. Nie znosi krytyki, jak kot wody. Tę jego "skórę" tworzy mieszanina egotyzmu, zarozumialstwa, próżności. Typ "kotka" to chyba najłagodniejszy przypadek pychy, z jakim można się zetknąć w nauce". (s. 75-76).

Młodzi adepci nauki mają pecha, kiedy zetkną się z jedną z takich postaci, jako swoim zwierzchnikiem. Wówczas zostaną pozostawieni samym sobie, gdyż ten, który powinien być dla nich mistrzem, okazuje się, że sam niewiele wie, nie wie, co jest ważne i istotne, nie posiada wiedzy i umiejętności do projektowania i prowadzenia badań naukowych. "Nic nie odmieni faktu, że wspólnota uczonych jest wspólnotą, która w aspekcie poznawczym, a nie użytecznościowym nauki, jedynie sama siebie może oceniać. Nikt z zewnątrz nie ma wystarczających kompetencji. Trzeba lat studiów, pracy, ba, całego życia, by nauczyć się tego, co do formułowania takich ocen jest niezbędne." (s. 133).

Mirosława Zalewska-Pawlak z Wydziału Nauk o Wychowaniu Uniwersytetu Łódzkiego - otrzymała tytuł naukowy profesora

Profesor Mirosława Zalewska-Pawlak jest pedagogiem prowadzącym badania naukowe z teorii wychowania estetycznego, historii współczesnej myśli pedagogicznej i pedagogiki kultury. Ukończyła studia magisterskie na kierunku pedagogika na Wydziale Filozoficzno-Historycznym Uniwersytetu Łódzkiego w 1974 r. na podstawie rozprawy z historii wychowania, którą przygotowała pod kierunkiem prof. Eugenii Podgórskiej. W tym samym roku została zatrudniona na stanowisku asystentki-stażystki w Katedrze Historii Wychowania i Oświaty podejmując się badań w zakresie historii wychowania i prowadząc z tego przedmiotu zajęcia ze studentami.

W Uniwersytecie Łódzkim pracuje nieprzerwanie do dnia dzisiejszego, zdobywając pierwszy stopień awansu naukowego pod kierunkiem prof. dr Eugenii Podgórskiej na podstawie rozprawy doktorskiej p.t. Wychowanie estetyczne dziecka w wieku przedszkolnym. Geneza i rozwój problematyki w polskiej teorii pedagogicznej, którą obroniła w 1983 r. na tym samym Wydziale.

Będąc adiunktem przygotowała do druku podoktorską monografię, która po ukazaniu się w uniwersyteckiej serii Acta Universitatis Lodziensis Folia Paedagogica et Psychologica w 1988 r. została wyróżniona nagrodą indywidualną I stopnia Rektora UŁ.

Jeszcze będąc asystentką, w pierwszych latach swojej pracy naukowo-badawczej zainicjowała stałą współpracę z włoskimi profesorami z Uniwersytetu Rzymskiego La Sapienza, która zaowocowała szeroko zakrojoną międzynarodową współpracą naukową, w tym wymianą nauczycieli akademickich i organizacją cyklicznych sesji naukowych na temat roli sztuki w europejskiej integracji kulturalnej.

Znana i ceniona jest w środowisku pedagogicznym jako niezwykle kompetentna specjalistka w zakresie współczesnych teorii wychowania estetycznego, w tym także badań porównawczych nad rozwojem tej dyscypliny w Europie. Prowadziła wykłady gościnne w różnych ośrodkach akademickich w kraju, ale także we Włoszech. Warto przy tym zwrócić uwagę na niezwykłą konsekwencję i logikę dokonań naukowych, które są skoncentrowane na problematyce szeroko rozumianej edukacji estetycznej, w tym wychowaniu przez sztukę dziecka w wieku przedszkolnym czy uwarunkowaniach i ewolucji europejskiej myśli pedagogicznej w tym zakresie.

Dzięki wysokim kompetencjom naukowo-badawczym i językowym, wieloletniej współpracy z najwybitniejszymi przedstawicielami tego nurtu we Włoszech oraz niezwykle rzetelnie prowadzonym badaniom własnym M. Zalewska-Pawlak stała się ambasadorką tej dziedziny wiedzy we współczesnych naukach o wychowaniu poza granicami kraju. Publikowała bowiem swoje studia w pracach zbiorowych pod redakcją wybitnego profesora pedagogiki Giulio Sforza oraz w czasopismach tego kraju.

Znakomicie rekonstruuje metodą historyczną ewolucję istoty, zakresu, struktury i programu kształcenia estetycznego w naszym kraju, ze szczególnym zwróceniem uwagi na edukację literacką, teatralno-filmową, muzyczną i plastyczną. Niezwykle interesujące są jej porównania zachodzących w toku dziejów rodzimych przemian w edukacji estetycznej, potwierdzające europejskie korzenie polskiej myśli pedagogicznej w tym zakresie.

Podejmowała też w swoich pracach wątek oświatowy a dotyczący kwestii wychowania do kultury życia ekologicznego od przełomu lat 60. do lat 90.XX w. zwracając uwagę na jakże często pomijany w krajach Europy Zachodniej problem wychowania do świata wartości etycznych i estetycznych, które kreują pożądany stosunek młodego pokolenia m.in. do otaczającej je przyrody. Swoje badania uzasadnia historycznymi źródłami edukacji kulturalnej w tradycji europejskiej, przybliżając jej współczesnym badaczom na Zachodzie dorobek polskiej myśli i fascynacji wartościami estetycznymi w sztuce i przyrodzie.

Swoistego rodzaju naukowe zobowiązanie wobec włoskich partnerów z tytułu wieloletniej współpracy odwzajemnia prof. M. Zalewska-Pawlak artykułami, które przybliżają polskim czytelnikom genezę pedagogicznej koncepcji sztuki we Włoszech. Myśl bowiem włoskich pedagogów jest wciąż u nas zaliczana do nieobecnych - a przy tym jakże cennych - dyskursów wokół genezy funkcji estetycznych sztuki w wieku XVIII. Ogromnie ważne jest zatem ukazanie przez M. Zalewską-Pawlak roli określonych teorii filozoficznych i estetycznych w powstawaniu koncepcji wychowania i kształcenia w Polsce w tym okresie.

Pani Profesor jest poświęciła swoje analizy współczesnym problemom włoskiej teorii pedagogicznej przybliżając najbardziej nurtujące włoskich naukowców prądy i kierunki pedagogiczne w zderzeniu z orientacjami politycznymi i aksjologicznymi pod koniec XX w. Można je odnaleźć w rozprawach Ireny Wojnar oraz śladowo w przekładzie artykułu Roberto Massy czy wydanej przez UŁ książce z andragogiki włoskiej prof. Olgi Czerniawskiej.

M. Zalewska-Pawlak należy do nielicznej grupy znaczących w naszym kraju nauczycieli akademickich, którzy systematycznie, od kilkunastu lat prowadzą rozległe badania metateoretyczne w zakresie wychowania estetycznego oraz szeroko pojmowanej pedagogiki kultury, wypełniając zaniedbany z powodu niedostatecznej bazy teoretycznej w polskich naukach o wychowaniu dyskurs komparatystyczny. Pryncypialne założenia dla metateoretycznego kontekstu badań historycznych i porównawczych współczesnych prądów i kierunków, ze szczególnym uwzględnieniem idei wychowania estetycznego, pozwalają na konstruowanie w miarę jednolitej metodologicznie strategii badań z zachowaniem prymatu analizy historycznej.

Habilitowała się w 2002 r. na Wydziale Pedagogicznym Uniwersytetu Warszawskiego na podstawie m.in. dysertacji pt. Rola sztuki w wychowaniu. Polska tradycja pedagogiczna. Jej książka mieści się w obszarze badań współczesnej pedagogiki porównawczej, stanowiąc równorzędną część wiedzy profesjonalnej w zakresie syntezy historii myśli pedagogicznej, pedagogiki ogólnej i organizacji szkolnictwa. Skupia się w niej m.in. na szeroko pojmowanej kulturze narodów i ich pedagogicznych osiągnięciach w tej dziedzinie, porównując je z minioną przeszłością oraz odpowiadając na podstawowe problemy i prawidłowości w tej dziedzinie naszego życia. Nawiązuje przy tym do wyróżnionego przez Bogdana Nawroczyńskiego jednego z najważniejszych w świecie, a występujących także w Polsce - prądu myśli pedagogicznej, który został zapoczątkowany na przełomie XIX i XX w. - jaki jest „pedagogika wychowania przez sztukę”.

Dzięki swoim badaniom prof. M. Zalewska-Pawlak kontynuuje zapoczątkowany przez tego wybitnego pedagoga polski, a przy tym jakże odmienny od systematyki niemieckiej czy nawet włoskiej, nurt badań we współczesnej humanistyce. Tak wybitni komparatyści ewolucji współczesnej myśli pedagogicznej, jak: Stefan Wołoszyn, Heinz–Hermann Krüger – profesor Uniwersytetu Marcina Lutra w Halle-Wittenbergu , Herbert Gudjons - profesor Uniwersytetu w Hamburgu czy G. Flores D’Arcais lokują źródła wychowania estetycznego właśnie w pedagogice kultury.

Sięgnięcie przez prof. M. Zalewską – Pawlak do estetyzmu pedagogicznego zwraca uwagę na prąd o obiegu międzynarodowym, zachowujący zarazem wyraźne piętno narodu i państwa, w którym powstał. Wzbogacenie badań o perspektywę historyczną ułatwia zrozumienie współczesnej roli wychowania przez sztukę. Staje się zarazem doskonałym źródłem wiedzy o tym nurcie w sytuacji, gdy wprowadzony do zreformowanej szkoły polskiej pod koniec lat 90. XX w. nowy przedmiot - „sztuka”, potrzebuje do przygotowywania nauczycieli pogłębionej teorii do jego prowadzenia.

To właśnie Bogdan Nawroczyński wskazywał, że chcąc zrozumieć myśli pedagogiczne w początkach wieku XX, trzeba nieustannie sięgać głęboko w wiek poprzedni. Podjęcie zatem badań nad polską tradycją pedagogiczną w obszarze pedagogiki filozoficznej, jest wyraźnym wkładem łódzkiej Profesor w przywrócenie studiom pedagogicznym uniwersyteckiego charakteru, odnajdywaniu zakorzenienia treściowego i formalnego pedagogiki wychowania przez sztukę w szeroko rozumianej humanistyce, czy – jak ujmował to także Florian Znaniecki – w naukach o kulturze. Nie da się spełnić tego warunku bez ujawnienia związków treściowej łączności wiedzy o tej dziedzinie wychowania z wiedzą humanistyczną o charakterze podstawowym.

Profesor M. Zalewska-Pawlak nie pomija przy tym związków formalnych w tym nurcie wychowania troszcząc się zarazem o to, by ukazać pokrewieństwo teorii wychowania estetycznego z dziedziną wiedzy humanistycznej poprzez właściwy sposób jej uprawiania. Umożliwia zrozumienie toczących się w niej sporów włączając się do nich z pytaniami o tożsamość zmieniającej się na przestrzeni dwóch wieków pedagogiki kultury.

Nominowana Profesor wprowadza nas w perspektywę myślową wytwarzaną przez pytania pedagogiczne interesującego ją prądu, a mianowicie:

* Na którym ze środowisk wychowawczych powinien spoczywać szczególny ciężar powszechnej edukacji estetycznej?

* Jeśli miałaby nim być szkoła, to w jakim stopniu kultura estetyczna może być niezbędnym składnikiem powszechnej edukacji?

* Jakie znaczenie odgrywa szkoła w rozwijaniu poczucia piękna?

* Jak powinny przenikać treści i formy wychowania estetycznego do szkół?

* Czy zreformowana estetycznie szkoła może rekompensować braki wyniesione z środowiska rodzinnego?

* Co powinno być źródłem rozwijania wrażliwości na piękno?

* W jakim stopniu ten rodzaj wychowania sprzyja kolejnym reformom edukacji? Jak kształcić dzieci, by nie naruszyć ich podmiotowości, ich prawa do swobodnej aktywności twórczej?

* Kto może być nauczycielem kultury estetycznej? itd.

Od początku istnienia Wydziału Nauk o Wychowaniu UŁ kształci studentów w zakresie edukacji artystycznej, przygotowując ich do pracy w szkole i w środowiskach pozaszkolnych, w rożnych placówkach oświatowo-wychowawczych. Jestem przekonany, że jej absolwenci czynią ze szkoły instytucję pogodną, „radosnego upojenia”, w której dziecko bez przemęczenia, z radością i ochotą garnie się do pracy i nauki (s.90). Ten typ orientacji rozwijany jest głównie w szkolnictwie progresywnym, alternatywnym, „nowego wychowania”.

Wysoce profesjonalne i duchowe przygotowanie nauczycieli do kształcenia estetycznego i wychowania przez sztukę sprawia, że jest twórczy, ale też ma potrzebę ustawicznego kształcenia się. W jej przekonaniu pedagog musi być artystą chwili, aktorem, poetą, swobodnie wykorzystywać do tego celu słowo, gest, a także zdolność rysowania. Jeśli nauczyciel sam nie może być artystą, to niech przynajmniej będzie wrażliwy na piękno. Niechże sam ubiera się czysto, choć ubogo, niech unika rubaszności w ruchach i słowach, niech unika przezwisk.

W swoich publikacjach prof. M. Zalewska-Pawlak przechodzi od fascynacji nowymi ruchami estetyczno–pedagogicznymi w Europie, poprzez ich upowszechnienie i aplikacje w praktyce polskiej szkoły do nowych wyzwań edukacyjnych w demokracji i otwartości na pluralistyczny świat wartości. Ma świadomość sytuacji narastającej w świecie agresji politycznej czy egoizmu prymitywnych postaw konsumpcyjnych.

Potrzeba sztuki w wychowaniu wobec zagrożenia kultem przemocy, ciała i pop-tożsamości, o której pisze w swoich pracach Zbyszko Melosik, jest szczególna właśnie teraz, kiedy doświadczamy braku mocy duchowej, o którą tak silnie dopominał się w swoich dziełach B. Nawroczyński. Dlatego też z dużą satysfakcją duchową czyta się książki i tekstry pomniejsze tej Autorki.

Książkę profesorską można pozyskać w Wydawnictwie UŁ.