Docentury pedagogiczno-naukowe Polaków na Słowacji

Na prośbę jednego z profesorów pedagogiki, który napisał wczoraj do mnie list tej treści:

"Sądzę, że warto w kolejnym blogu pokazać zagraniczne habilitacje polskich pedagogów, bo na ogół są one skrzętnie ukrywane, nawet w portalu Nauka Polska nie znajdziemy tej informacji, a szkoda..."

odpowiadam, że na podstawie danych, jakie upubliczniają słowackie uczelnie, toczą się lub zostały już zakończone w 2014 r. następujące przewody (o przewodach z lat wcześniejszych nie będę pisał, bo jest ich ponad 100):


1) ks. dr Robert Nęcek z Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie Otworzył 19.02.2014 r. na Wydziale Pedagogicznym Katolickiego Uniwersytetu w Rużomberoku na Słowacji przewód z "dydaktyki przedmiotowej - teoria kształcenia i wychowania religijnego". W 2004 r. uzyskał stopień doktora nauk teologicznych, specjalność: teologia moralna. Wydał książkę pt. "Geniusz  dr Ewy Kucharskiej. Kompetencja lekarska i komunikacyjna elementem budowania wizerunku społecznego Centrum Medycznego VADIMED". W dniu 23 kwietnia 2014 o godz. 10.00 ks. dr wygłosił wykład pt. "Úloha hovorcu v Cirkvi" oraz bronił rozprawy habilitacyjnej pt. "Didaktika katolíckej katechézy a jej percepcia v prostriedkoch masmediálnej komunikacie" (Dydaktyka katolickiej katechezy i jej percepcja w środkach masowego przekazu) w ramach kierunku kształcenia 1.1.10 Odborová didaktika-teória vzdelávania náboženskej výchovy. Recenzentem z Polski był w tym przewodzie ks. prof. dr hab. Adam Maj z KUL, zaś członkiem Komisji ks. prof. dr hab. Stefan Koperek z Uniwersytetu Jana Pawła II w Krakowie.

2) Ewa Kucharska - dr nauk medycznych, lekarz chorób wewnętrznych, specjalista reumatolog z Uniwersytetu Jagiellońskiego Collegium Medicum w Krakowie otworzyła na Wydziale Pedagogicznym Katolickiego Uniwersytetu w Rużomberoku na Słowacji przewód habilitacyjny na docenturę naukowo-pedagogiczną z pracy socjalnej\. Jej rozprawa doktorska nosiła tytuł: "Wartość trzypunktowego pomiaru densytometrycznego w ocenie osteodystrofii nerkowej u chorych leczonych powtarzanymi dializami" i została obroniona w 1998, w Uniwersytecie Jagiellońskim, w Collegium Medicum na Wydziale Lekarskim. W dn. 23. kwietnia 2014 o godz. 12.00 wygłosiła wykład habilitacyjny pt. "Multimorbidita seniorov ako spoločenský problem" oraz broniła rozprawy habilitacyjnej pt. "Hospicová a paliatívna starostlivosť v Poľskej republikę" (Opieka hospicyjna i paliatywna w RP). Recenzentem w tym postępowaniu z Polski był słowacki doc. dr Stanisław Lipiński z prywatnej Wyższej Szkoły Edukacji Zdrowotnej i Nauk Społecznych w Łodzi, zaś członkiem Komisji był z Polski prof. dr hab. Sławomir Mazur jako reprezentujący w tej komisji Uniwersytet Konstantyna w Nitrze.

3) Ks. dr Mariusz Śniadkowski z Katedry Metod i Technik Nauczania Politechniki Lubelskiej otworzył w powyższej samej jednostce w dn. 19.02.2014 r. przewód z "dydaktyki przedmiotowej - teoria kształcenia i wychowania religijnego". Jest wypromowanym w Katolickimi Uniwersytecie Lubelskim Jana Pawła II na Wydziale Nauk Społecznych doktorem nauk humanistycznych w zakresie pedagogiki, specjalność: pedagogika szkolna. Jego praca doktorska dotyczyła: "Uczestnictwo w Ruchu Światło-Życie a działalność animacyjna młodzieży w środowisku szkolnym" i została obroniona w 2004 r. W dniu 23 kwietnia 2014 o godz. 8.30 wygłosił wykład habilitacyjny pt. "Spoločensko-náboženská výzva pre katolícke hnutia" (Społeczno-religijne wyzwania dla ruchów katolickich) i obronił pracę habilitacyjną pt. "Integrálnosť náboženskej výchovy" (Integralność wychowania religijnego) w ramach kierunku kształcenia 1.1.10 "Odborová didaktika-teória vzdelávania náboženskej výchovy",czyli z dydaktyki przedmiotowej - teoria kształcenia i wychowania religijnego. W Polsce wydał jedną monografię w 2000 r. pt. "W trosce o człowieka. Wychowanie do życia w rodzinie" (Jedność 2000).


4) Barbara Kiereś – mgr psychologii, dr nauk humanistycznych w dyscyplinie pedagogika w Instytucie Pedagogiki KUL, otworzyła przewód na Wydziale Pedagogicznym Katolickiego Uniwersytetu w Rużomberoku na Słowacji w dn. 2.06.2014 zgłaszając jako rozprawę habilitacyjną książkę wydaną w 2009 r. pt. "O personalizm w pedagogice. Studia i szkice z teorii wychowania" (Wydawnictwo Instytut Edukacji Narodowej Radia Maryja, Lublin). Tytułu docenta nie może w tym Uniwersytecie uzyskać z pedagogiki, gdyż Wydział Pedagogiczny utracił takie uprawnienia w 2009 r. Pewnie dlatego wybrała habilitację z kierunku kształcenia jak w/w, czyli z dydaktyki przedmiotowej - teoria kształcenia i wychowania religijnego.

W ekspresowym tempie uzyskała pozytywną recenzję swojej pracy habilitacyjnej już w dwa tygodnie później, którą okazała się w/w książka z pedagogiki, a nie z teorii kształcenia i wychowania religijnego. Recenzentem tej rozprawy z Polski był ks. dr hab. Jan Zimny (także nominowany docentem w Katolickim Uniwersytecie w Rużomberoku). "Imponująca" jest treść recenzji słowackiego docenta.

5) Iwona Dąbrowska-Jabłońska z Uniwersytetu Opolskiego, Instytut Nauk Pedagogicznych otworzyła przewód na Wydziale Pedagogicznym Katolickiego Uniwersytetu w Rużomberoku na Słowacji z kierunku kształcenia "praca socjalna". Jest z wykształcenia pedagogiem. Wypromowała się z pedagogiki społecznej. Do oceny przedłożyła szereg publikacji, w tym wydany w Uniwersytecie Opolskim w 2012 r. skrypt pt. "Terapia pedagogiczna. Wybrane zagadnienia teoretyczne i praktyczne" i zapewne jako rozprawę habilitacyjną tę, która jest pracą podoktorską pt. "Sytuacja szkolna dziecka urodzonego w zamartwicy. Rodzaje zagrożeń i możliwości pomocy" (Wyd. UPO, Opole 2002).To właśnie ta praca była w 2000 r. przedmiotem obrony doktoratu (promotorem była prof. Józefa Brągiel).


6) Ewa M. Skorek z Uniwersytetu Zielonogórskiego zamknęła przewód na Wydziale Pedagogicznym Uniwersytetu Komeńskiego w Bratysławie uzyskując tytuł pedagogiczno-naukowy z kierunku kształcenia "logopedia". Wśród recenzentów nie było nikogo z Polski. Może dlatego, że temat jej pracy brzmiał: "Psychological and Social Problems of Stuttering Children. The Role of Speech Therapists in Complex Therapy." Wcześniej, pani dr Ewa M. Skorek uzyskała w 1998 r. stopień doktora nauk humanistycznych w zakresie pedagogiki, a temat doktoratu brzmiał: "Stosunki koleżeńskie dzieci z zaburzeniami mowy w klasach I-III". Zamieszczona w bazie OPI informacja jest niezgodna z prawdą, bowiem informuje, że w/w uzyskała stopień doktora habilitowanego nauk społecznych w zakresie pedagogiki, specjalność: pedagogika specjalna - logopedia. Otóż na Słowacji nie ma ten tytuł takiej nazwy. W słowackiej klasyfikacji jest to kierunek kształcenia "logopedia" w dziedzinie nauk społecznych i z niego można uzyskać docenturę. To, że przewód przebiegał na Wydziale Pedagogicznym nie ma związku z pedagogiką. W Polsce logopedia nie jest dyscypliną naukową. Jako kierunek kształcenia może być realizowana na wydziałach filologicznych a nawet medycznych.

7) Małgorzata Dobrowolska - psycholog z Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach; Wydział Pedagogiki i Psychologii; Instytut Psychologii otworzyła przewód na tytuł pedagogiczno-naukowy z pracy socjalnej w Uniwersytecie Konštantína Filozofa w Nitrze na Wydziale Filozoficznym. Postępowanie jest w toku. Jej recenzentem z Polski będzie - też po słowackiej docenturze - dr Wiesław Kowalski z prywatnej Wyższej Szkoły Ekonomii i Innowacji w Lublinie. Wśród słowackich recenzentów są: prof. PhDr. Jozef Matulník, PhD. (VŠZaSP Bratislava)i doc. PhDr. Miriam Slaná, PhD. (TU Trnava). W składzie Komisji habilitacyjnej jest z Polski, także po słowackich habilitacjach - doc. nauk teologicznych dr Paweł Czarnecki z Wyższej Szkoły Menedżerskiej w Warszawie. W 2006 r. kandydatka do docentury obroniła w swojej uczelni rozprawę doktorską z psychologii pt. "Analiza funkcjonowania człowieka w warunkach zatrudnienia tymczasowego. Satysfakcja z pracy i koszty psychologiczne". Tym razem - jak widać - postanowiła rozstać się ze swoją dyscypliną.

8) Piotr Tomasz Nowakowski z KUL w Lublinie, wypromowany doktor nauk humanistycznych w dyscyplinie pedagogika otworzył przewód na docenta z pracy socjalnej w prywatnej Wyższej Szkole Nauk o Zdrowiu i Pracy Socjalnej św. Elżbiety w Bratysławie. Przedłożył do oceny rozprawę habilitacyjną pt. SEKTY A OSTATNÍ KONTROVERZNÉ JAVY Z POHRANIČIA NÁBOŽENSTVA AKO PREDMET ZÁUJMU SOCIÁLNEJ PRÁCE (Sekty i inne kontrowersyjne zjawiska z pogranicza religii jako przedmiot zainteresowań pracy socjalnej). Jej recenzentem z Polski będzie - też po słowackiej docenturze - dr Wiesław Kowalski z prywatnej Wyższej Szkoły Ekonomii i Innowacji w Lublinie. Jako recenzent też uzyskał docenturę w tej słowackiej szkole. Wśród słowackich recenzentów byli: prof. PhDr. Daniel Dancák, PhD. ( VŠZaSP Bratislava) i doc. Mgr. Kamil Kardis, PhD. (PU Prešov).


9) Jadwiga Daszykowska z Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego im. Jana Pawła II podaje. OPI podaje nieprawdziwą informację, jakoby uzyskała stopień doktora habilitowanego nauk społecznych w zakresie pedagogiki. W istocie bowiem, jak podaje sama Uczelnia, a jest nią prywatna Wyższa Szkoła Nauk o Zdrowiu i Pracy Socjalnej św. Elżbiety w Bratysławie jej przewód był z kierunku kształcenia , który ma odrębną na Słowacji klasyfikację niż pedagogika: 3.1.14. "Sociálna praca", czyli jest docentem, pracy socjalnej, a nie pedagogiem. W 2005 r. obroniła rozprawę doktorską z pedagogiki pt. Czas wolny a jakość życia nauczycieli studiujących. (Studium porównawcze na przykładzie wybranych uczelni Krakowa i Rzeszowa) w Akademii Pedagogicznej im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie, na Wydziale Pedagogicznym. Docenturę na Słowacji z pracy socjalnej uzyskała 17 czerwca 2014 r. na podstawie rozprawy pt. "Profilaktyczny wymiar czasu wolnego w koncepcji chrześcijańskiego wychowania społecznego Karola Wojtyły – Jana Pawła II". Jej recenzentem z Polski był habilitowany także na Słowacji i w tej samej uczelni - doc. dr Wiesław Kowalski. Spośród słowackich recenzentów byli: doc. Mgr. Kamil Kardis, PhD. (PU Prešov) i Dr.h.c. prof. MUDr. Vladimír Krčméry, DrSc. predseda VR VŠZaSP sv. Alžbety.


W dniu dzisiejszym otrzymałem kolejne dane:

10) Ewa Elżbieta Piwowarska - Rada Wydziału Pedagogicznego w dn. 26 marca 2014 r. zatwierdziła dopuszczenie do obrony w przewodzie na docenta na Wydziale Pedagogicznym Uniwersytetu Preszowskiego w Preszowie w ramach kierunku kształcenia oznaczonego kodem 1.1.5. - pedagogika przedszkolna i elementarna. Recenzentami w tym przewodzie są: doc. Marta Uberman z Uniwersytetu Rzeszowskiego oraz dwóch słowackich docentów - Bożena Supsakova z Bratysławy i Michał Tokar z Uniwersytetu Preszowskiego. Rozprawa habilitacyjna nosi tytuł" "Modelowanie plastyczne u dzieci w wieku od 3 do 9 roku życia". Wykład habilitacyjny nosi tytuł: "Ilustracje książkowe jako wizualny i edukacyjny komunikat". Kandydatka do docentury uzyskała w 2000 r. na podstawie dysertacji pt. "Przemiany w edukacji plastycznej uczniów szkoły podstawowej XIX i XX wieku" w Uniwersytecie Opolskim, na Wydziale Historyczno-Pedagogicznym,stopień doktora nauk humanistycznych w dyscyplinie pedagogika. W OPI brak danych na temat wydanej w kraju monografii naukowej.

11) Eugenia Rostańska z Wyższej Szkoły Biznesu w Dąbrowie Górniczej, zatrudniona w Katedrze Pedagogiki wygłosiła w Uniwersytecie Preszowskim w dn. 25 marca 2014 wykład habilitacyjny i obroniła pracę habilitacyjną pt. Skúsenosť v komunikácii dieťaťa a učiteľa. Dyadický a relačný kontext (Doświadczenia komunikacyjne dzieci i nauczyciela. Dydaktyczny i relacyjny kontekst) w ramach kierunku kształcenia (kod 1.1.5) Pedagogika przedszkolna i elementarna. Członkiem Komisji z Polski była dr hab. Eleonora Sapia-Drewniak prof. Uniwersytetu Opolskiego, zaś recenzentami: prof. dr hab. Irena Adamek – z prywatnej Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Łodzi. Spośród słowackich recenzentów wybrano: prof. PhDr. Dana Slančová, CSc. z Wydziału Filozoficznego Uniwersytetu Preszowskiego i doc. PhDr. Oľga Zápotočná, PhD. – z Wydziału Pedagogicznego Uniwersytetu w Trnawie. W czasie tego posiedzenia Rada Naukowa UP jednogłośnie nadała w/w tytuł docentki. Nowa docent uzyskała na podstawie rozprawy doktorskiej pt. "Stymulacja składni w mowie dziecku sześcioletniego" stopień doktora nauk humanistycznych w dyscyplinie pedagogika na Uniwersytecie Śląskim w Katowicach w 1989 r.

12) Jolanta Sylwia Karbowniczek - prof. Wszechnicy Świętokrzyskiej w Kielcach (Wydział Humanistyczno-Pedagogiczny) oraz Akademii IGNATIANUM w Krakowie otworzyła w dn. 20. 6. 2013 r. na Uniwersytecie Preszowskim, na Wydziale Pedagogicznym przewód na tytuł profesora. Jej praca doktorska pt. Trudności w przyswojeniu treści programowych przez uczniów klas I-III oraz sposoby ich przezwyciężenia" została obroniona w WSP Tadeusza Kotarbińskiego w Zielonej Górze w 1997. Stopień doktora habilitowanego uzyskała w 2004 r. na Wydziale Pedagogicznym - renomowanego - Międzynarodowego Uniwersytetu Pedagogicznego im. A. Szołochowa w Moskwie na podstawie tam przedłożonej pracy pt. "Dynamika zmian w nauczaniu początkowym po wprowadzeniu reformy systemu oświaty w Polsce". Wówczas recenzentami jej habilitacji byli z Polski profesorowie: Wojciech Pomykało i Karol Poznański. Rada Naukowa Uniwersytetu Preszowskiego uruchomiła postępowanie na tytuł profesora w dn. 30. 10. 2013 r. Członkiem komisji w tym postępowaniu z Polski jest prof. dr hab. Kazimierz Żegnałek z Uniwersytetu Przyrodniczno-Humanistycznego w Siedlcach. Recenzentami są: z Polski prof. zw. dr hab. Marian Śnieżyński (Akademia Ignatianum w Krakowie), zaś ze Słowacji: prof. PhDr. Milan Portik, PhD. – PU v Prešove, Pedagogická fakulta i z Czech prof. PhDr. Helena Grecmanová, Ph.D. –UP v Olomouci, Pedagogická fakulta.



Wszystkim tym, którzy dokonali znaczącego wkładu w nauki społeczne gratuluję! Oczekującym na zamknięcie przewodu życzę powodzenia. To tyle - jak na dzień dzisiejszy - danych, jakimi dysponuje także nasze Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego.

I jeszcze jedna uwaga. Dziękuję za przekazywane uwagi, pozwalające na wprowadzenie korekt do danych. Okazuje się, że w różnych miejscach publicznej informacji nie zawsze są one ze sobą zgodne. Staram się reagować na bieżące prośby o takowe zmiany.

Proszę natomiast nie pisać, że nasi profesorowie nie mogliby dzisiaj otworzyć na Słowacji przewodu doktorskiego czy habilitacyjnego, gdyż nie są rejestrowani w WoS. Proszę nie liczyć na to, że w Polsce nie wiemy, jakie obowiązują kryteria otwierania przewodów doktorskich na Słowacji. Radzę zacząć od siebie, od indeksu Hirscha Polaków, którzy uzyskali docenturę na Słowacji, no i koniecznie zapoznajcie się z ich publikacjami, także po uzyskaniu słowackiego tytułu. Polecam wcześniejsze moje wpisy na temat słowackich awansów i skandali z plagiatami, także niektórych Polaków. Wstyd poza granicami wydaje im się mniejszy?

Strusiowa polityka oświatowa ministry edukacji

Wielokrotnie przekonaliśmy się, że kiedy wyniki egzaminów państwowych uczniów są niepokojąco coraz niższe lub po prostu niskie, i to niezależnie od tego, jaka formacja partyjna jest u władzy, minister edukacji zachowuje się jak struś, czyli chowa głowę w piasek i szuka kukułczych jaj (kazusy tych najzdolniejszych). Zdarza się, że usiłuje uprzedzić krytykę publiczną i rzuca na wiatr powody niskich wyników szkolnych naszych dzieci lokując je - a to po stronie nauczycieli, a to po stronie samorządów, a to po stronie rodziców czy samych uczniów, tylko nie dostrzega belki także we własnym oku.

Czytam wyniki egzaminu gimnazjalnego w województwie łódzkim. Po raz kolejny, bo tak jest od lat, pierwsze miejsca lub większość w pierwszej dziesiątce zajmują uczniowie szkół niepublicznych. Jedynie z języka polskiego ten sam wynik co uczniów Katolickiego Gimnazjum Jana Pawła II uzyskali absolwenci Publicznego Gimnazjum nr 1 im. Króla Bolesława Chrobrego. Ci z publicznego gimnazjum na egzaminie z historii i WOS zajęli 6 miejsce, z matematyki i z przedmiotów przyrodniczych 10 miejsce zaś z języka angielskiego są poza pierwszą dziesiątką.

Nie widzę wypowiedzi "dumnego" z tych osiągnięć w szkolnictwie publicznym kuratora oświaty. Ministra też szuka kukułczych jajek, byle podreperować kiepską reputację resortu. Społeczeństwo finansuje bowiem urząd i urzędujących ministrów dla ich dobra i dobra ich partii. Oby tylko do następnych wyborów. Ta młodzież - niestety - staje się pokoleniem wytrąconych w szkolnictwie publicznym szans, które wraz z nauczycielami nastawia swoje "radary" na moc perswazyjną władzy. Nauczycielstwo traci siłę profesjonalnego i suwerennego kształcenia polskiej młodzieży nie dlatego, że nie potrafi, tylko z powodu centralistycznego zakażenia pozoranctwem, indoktrynacją, nieustannym udowadnianiem swojej pracy w kolejnych formularzach sprawozdań, przeregulowaniem prawnym i dysfunkcjonalnością strukturalną.

Niestety, z polską edukacją nie będzie lepiej, nawet przy nasileniu działań osłonowych zatrudnionych w MEN specjalistów od propagandy politycznej, dopóki nie nastąpi radykalna zmiana zarządzania polskim systemem oświatowym. Ten niewiele różni się od socjalistycznego, centralistycznie sterowanego i nieustannie podporządkowywanego ideologicznym i ekonomicznym celom rządzących. Musi zatem przechodzić fazy kryzysów odbijając się od ściany hipokryzji rządzących do ściany nieodpowiedzialnego konsumowania środków budżetowych na doraźne, parcjalne, niewiele zmieniające w całości systemu modernizacje czy tzw. reformy.

Po ogłoszeniu wyników matur i wyników egzaminu gimnazjalnego ministra edukacji schowała głowę w piasek. Podobnie jest z kuratorami oświaty, którzy administrują pod centralne dyktando środowiskiem szkolnym bez własnej polityki, bez obrony lokalnych racji pedagogicznych. Top-down, to jedyna strategia w centralistycznym ustroju szkolnym, która niszczy możliwości lokalnego doskonalenia procesu kształcenia i wychowania, odpowiadania na potrzeby i możliwości rozwojowe dzieci tak, by je maksymalizować i sprzyjać ich szansom rozwojowym. Całe ministerstwo wraz z kuratoriami oświaty od 1993 r. systematycznie wzmacniało orientację radarową, by dyrektorzy przedszkoli i szkół posłusznie reagowali na sygnały nadchodzące z centrum władzy.

Nic dziwnego, że wraz z reformą ustrojową M. Handke i "czyszczącą" w kolejnych nowelizacjach ustawy o systemie oświaty oraz ustawy karta nauczyciela przez jego następców samorządność i autonomię nauczycielską, rodzicielską i uczniowską, coraz bardziej przykręcano jeden lub drugi "kurek" koniecznej w edukacji profesjonalizacji, by szczycić się "reformami" - trafnie określanymi przez prof. Z. Kwiecińskiego mianem - epidemii sterowanej. Wyćwiczono i utrwalono zwrotność nauczycieli na sygnały, by bezwzględnie podporządkowywali się ich mocy i treści. Wystarczyło to obudować systemem egzaminów zewnętrznych, pod kontrolą MEN, a więc manipulowalnych politycznie oraz procesami pseudoewaluacji placówek oświatowych, by móc nieustannie chwalić się troską o jakość polskiej edukacji.

Tyle tylko, że z każdym rokiem trwania centralistycznego systemu zarządzania, pozbawionego jakiejkolwiek już kontroli społecznej, bo nawet zmanipulowano roszczenia obywateli o referenda, skompromitowano (jako pozoranckie) ciała doradcze, które nie będą krytykować (kąsać) karmiącej je "ręki", utrwalania systemu klasowo-lekcyjnego, wysysania środków na projekty cyfryzacji przy głębokiej zapaści infrastrukturalnej szkół na wsi, w małych ośrodkach, brniemy ku edukacyjnej katastrofie.

Niestety, żaden rząd nie chce rzeczywistej reformy systemu szkolnego, bo musiałby zacząć od swoich, a więc od uwolnienia edukacji od partyjniackich interesów. To właśnie ze względu na nie utrzymuje się polską oświatę pod butem partyjnych struktur, by móc rozdawać miejsca pracy dla swoich a zasłużonych w kolejnych kampaniach wyborczych. Polska edukacja nie jest dobrem ogólnonarodowym, nie podlega kontroli merytokracji tylko partiokracji, a zatem każdy mierny, ale wierny będzie odgrywał w niej istotną rolę.

Społeczeństwo ludzi uczących się - jak pisze w jednym ze swoich studiów Steward Ranson - powinien wspierać silny system zreformowanej demokracji lokalnej, w której edukacja będzie stanowić lokalny system demokratyczny. Tylko wówczas może ona służyć interesom publicznym społeczności i odpowiadać przed nią jako całością. Kiedy rodzice, uczniowie i nauczyciele jako lokalni mieszkańcy mogą wyrażać swoje poglądy na temat edukacji w szkole publicznej i będą traktowani przez zarządzających placówkami jak partnerzy a nie problem, to sami aktywnie włączą się do współpracy na rzecz lepszych efektów kształcenia i wychowywania młodych pokoleń.

Pokoleniowa zmiana w polskiej pedagogice

Co kilkanaście lat ma miejsce pokoleniowa zmiana w naukowym środowisku pedagogów, którzy przeprowadzili pozytywnie przewody habilitacyjne w krajowych uniwersytetach, akademiach czy jedynej z takimi uprawnieniami, niepublicznej - DSW we Wrocławiu. To bardzo dobrze świadczy o rozwoju szkół naukowych, trosce profesorów, ale i kierowników instytutów, katedr czy dziekanów wydziałów o rozwój i awans młodych naukowców.

Habilitacja jest upełnomocnieniem samodzielności naukowej na podstawie osiągnięć naukowych, organizacyjnych i dydaktycznych naszych naukowców. W 99% miały miejsce w 2014 roku jeszcze kolokwia i wykłady habilitacyjne kandydatów do zaszczytnego awansu, bowiem wymienieni poniżej doktorzy habilitowani mieli otwarte przewody jeszcze według tzw. starej procedury. Tylko dwoje naukowców uzyskało w tym roku stopień doktora habilitowanego na podstawie osiągnięć w dyscyplinie pedagogika według już nowego i powszechnie obowiązującego prawa (a więc bez kolokwium i bez wykładu, ale na podstawie równie wysokich wymogów nowej ustawy z 2011 r.).

Przedstawiam poniżej nowe elity polskiej pedagogiki. Od dn. 1 stycznia do dn. 6 lipca 2014 r. stopień doktora habilitowanego uzyskali następujący naukowcy (w nawiasie podaję tytuł rozprawy habilitacyjnej):



I. Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych Uniwersytetu Wrocławskiego:

1) Piotr Gołdyn (Pogarda dla zawodu, litość dla człowieka. Społeczno-edukacyjne formy działalności wobec kobiet zagrożonych prostytucją w Polsce (1918-1939));

2) Edyta Zierkiewicz (Prasa jako medium edukacyjne. Kulturowe reprezentacje raka piersi w czasopismach kobiecych);

3) Joanna Florczykiewicz (Terapia przez kreację plastyczną w resocjalizacji recydywistów penitencjarnych);


II. Wydział Studiów Edukacyjnych Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu:

1) Sławomir Futyma (Edukacja wobec zmysłowej natury człowieka. Od unilateralności do komplementarności);

2) Aleksandra Boroń (Pedagogika (p)o Holocauście. Pamięć, tożsamość, edukacja);

3) Jolanta Baran (Problemy i konteksty wychowania dzieci z uszkodzonym słuchem w przekazach ich słyszących matek);

4) Renata Michalak (Dziecko u progu edukacji przedmiotowej. Studium teoretyczno-empiryczne).

5) Paweł Topol (Funkcjonalność edukacyjna światów wirtualnych)

6) Waldemar Segiet (O związku edukacji z rodziną. Społeczne konteksty i jednostkowe biografie).


III. Wydział Pedagogiczny Uniwersytetu Warszawskiego:

1) Jan Rutkowski (Wybrane implikacje pedagogiczne filozofii Leo Straussa i Erica Voegelina)



IV. Wydział Pedagogiki i Psychologii Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach:

1) Barbara Grabowska (Poczucie tożsamości młodzieży uczącej się w szkołach z polskim językiem nauczania na Białorusi, Ukrainie i w Republice Czeskiej – studium porównawcze);

2) Beata Ecler-Nocoń (Wychowanie a płciowość osób w relacjach międzyludzkich z perspektywy pedagogiki personalistycznej);

3) Krzysztof Maliszewski (Ciemne iskry. Problem aktualizacji pedagogiki kultury);

4) Ewa Bielska (Koncepcje oporu we współczesnych naukach społecznych. Główne problemy, pojęcia, rozstrzygnięcia).



V. Wydział Pedagogiki i Psychologii Uniwersytetu Marii Curie Skłodowskiej w Lublinie:


1) Iwona Jazukiewicz (Pedeutologiczna teoria cnoty);

2) Anna Dudak (Radzenie sobie ojców ubiegających się o prawo do dziecka a ich zasoby osobiste);

3) Anna Boguszewska (Projekty graficzne pozapodręcznikowego wyboru książek zalecanych do edukacji elementarnej w Polsce w latach 1918-1945);

4) Marta Czechowska-Bieluga (Poczucie zadowolenia z życia pracowników socjalnych w socjopedagogicznej perspektywie uwarunkowań pełnionej roli zawodowej;

5) Ewa Domagała-Zyśk (Wielojęzyczni. Studenci niesłyszący i słabosłyszący w procesie uczenia się i nauczania języków obcych);

6) Joanna Majchrzyk-Mikuła (Higiena szkolna na Lubelszczyźnie w latach 1918-1939 na tle całego kraju);

7) Teresa Zubrzycka-Maciąg (Psychospołeczne uwarunkowania stresu nauczycielek szkół podstawowych i gimnazjów);

8) Izabella Łukasik (Poczucie własnej skuteczności we współpracy z grupą. Eksperyment pedagogiczny w przestrzeni akademickiej);

9) Ewa Sarzyńska-Mazurek (Perspektywa przypadkowych zdarzeń w karierach doradców zawodowych);

10) Jolanta Andrzejewska (Zróżnicowanie modeli edukacyjnych w przedszkolu a funkcjonowanie psychospołeczne dzieci);

11) Anna Wojnarska (Kompetencje komunikacyjne nieletnich);

12) Monika Parchomiuk (Postawy pedagogów specjalnych wobec seksualności osób z niepełnosprawnością intelektualną)

13) Katarzyna Klimkowska (Orientacja na sukces zawodowy studentów kończących studia translatorskie);

14) Danuta Wosik-Kawala (Rozwijanie kompetencji emocjonalnych uczniów szkół ponadgimnazjalnych).

15) Krzysztof Przybycień (Praca w epoce informacji. Personalistyczne (i nie tylko) spojrzenie na przemiany pracy) - wg nowej procedury.

16) Dorota Misiejuk (Dziedzictwo i dziedziczenie w kontekście procesów socjalizacji).

VI. Wydział Nauk Pedagogicznych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu:

1) s. Maria Opiela (Integralna pedagogika przedszkolna w systemie wychowania Edmunda Bojanowskiego);

2) Eunika Baron-Polańczyk (Chmura czy silos? Nauczyciele wobec nowych trendów ICT);

3) Lidia Marszałek (Duchowość dziecka. Znaczenia – Perspektywy – Konteksty w pedagogice przedszkolnej).

VII. Wydział Nauk Społecznych Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie:

1) Janina Świrko-Pilipczuk (cykl publikacji: Samodzielność uczestników procesów edukacji);

2) Marcin Wlazło (Proste myśli, trudne słowa. Z perspektywy socjopedagogicznej o wizerunku osób z niepełnosprawnością intelektualną w literaturze pięknej).


VIII. Wydział Nauk Społecznych Uniwersytetu Gdańskiego:

1) Iwona Grzegorzewska (Odporność psychiczna dzieci alkoholików);

2) Alicja Jurgiel-Aleksander (Doświadczenie edukacyjne w perspektywie andragogicznej. Studium biograficzno-fenomenograficzne).

3) Justyna Nowotniak ( Etnografia wizualna w badaniach i praktyce pedagogicznej - wg nowej procedury).

4) Moniki Wiśniewskiej-Kin (Dominacja a wyzwolenie. Wczesnoszkolny dyskurs podręcznikowy i dziecięcy).

IX. Wydział Filozoficzny Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie:

1) Anna Sajdak (Paradygmaty kształcenia studentów i wspierania rozwoju nauczycieli akademickich. Teoretyczne podstawy dydaktyki akademickiej).

X. Wydział Pedagogiki i Psychologii Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy

1) Halina Guzy-Steinke (Relacja wzajemności w perspektywie pedagogiki społecznej).

XI. Wydział Nauk Pedagogicznych Akademii Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej w Warszawie:

1) Barbara Marcinkowska (Model kompetencji komunikacyjnych osób z głębszą niepełnosprawnością intelektualną – w poszukiwaniu wzajemności i współpracy);

2) Edyta Wolter (Edukacja ekologiczne w Drugiej Rzeczypospolitej);

3) Barbara Galas (Anomia – Lęk – Pragmatyzm vs Patriotyzm. Młoda generacja wobec zmian).


XII. Wydział Nauk Pedagogicznych Dolnośląskiej Szkoły Wyższej we Wrocławiu:


1) Agata Wiza (Uczenie się z podróży w narracjach turystów indywidualnych (backpackersów);

2) Dorota Podgórska-Jachnik (Głusi. Emancypacje);

3) Barbara Skałbania (Instytucjonalne poradnictwo pedagogiczne okresu przemian. Kontynuacja i zmiany).


Proszę o informację, jeśli pominąłem kogoś spośród tegorocznych doktorów habilitowanych. Dane te uzupełnię. Centralna Komisja otrzymuje znacznie później dane na ten temat, gdyż przewody habilitacyjne są zatwierdzane przez jednostki mające ku temu stosowne uprawnienia. Pragnę zarazem nadmienić, że doktorzy, którzy przeprowadzali swoje przewody w powyższych jednostkach, niekoniecznie są w nich zatrudnieni. Nie wszystkie uniwersytety i akademie posiadają uprawnienia do przeprowadzania postępowań naukowych w tym zakresie. Z niepokojem mogę jedynie odnotować, że dziekani niektórych wydziałów pedagogicznych w uniwersytetach czy akademiach nie są w stanie od 25 lat doprowadzić do takiego poziomu rozwoju jednostki, by uzyskała ona stosowne uprawnienia. Brakuje profesorów. Może młode pokolenie przyczyni się do zmiany.

Wszystkim habilitowanym doktorom serdecznie gratuluję i życzę dalszych sukcesów w realizowaniu własnych projektów badawczych, międzynarodowych i kształceniu młodych kadr akademickich.