Projekty rozporządzeń MEN nie są czymś nowym, a jednak niektóre budzą niepokój

Na stronie Rządowego Centrum Legislacji pojawiło się z końcem grudnia 2018 r. aż 11 dokumentów, będących projektami wszystkich przekazanych do opiniowania rozporządzeń ministry edukacji narodowej. Komitet Nauk Pedagogicznych jest społecznym konsultantem tych projektów.

Są to następujące dokumenty:

1. Projekt rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej w sprawie kształcenia ustawicznego w formach pozaszkolnych

2. Projekt rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej zmieniającego rozporządzenie w sprawie szczegółowych warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy w szkołach publicznych

3. Projekt rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej w sprawie zawodów szkolnictwa branżowego

4. Projekt rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej w sprawie oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy w szkołach publicznych

5. Projekt rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej zmieniającego rozporządzenie w sprawie zasad organizacji i udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach

6. Projekt rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej w sprawie szczegółowej organizacji publicznych szkół i publicznych przedszkoli

7. Projekt rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej zmieniającego rozporządzenie w sprawie organizacji roku szkolnego

8. Projekt rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej zmieniającego rozporządzenie w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych szkołach i placówkach

9. Projekt rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej zmieniającego rozporządzenie w sprawie typów szkół i placówek, w których nie tworzy się samorządu uczniowskiego

10. Projekt rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej zmieniającego rozporządzenie w sprawie rodzajów szkół i placówek, w których nie tworzy się rad rodziców

11. Projekt rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej zmieniające rozporządzenie w sprawie organizacji roku szkolnego
*****************************************

Są tu projekty rozporządzeń, które uszczegóławiają rozwiązania wewnątrzszkolne na zasadzie naczyń połączonych. Jak ruszy się ścianę nośną, to wali się dom. W styczniu pojawił się projekt kolejnego rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej, tym razem zmieniającego rozporządzenie w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli. Czytać? Nie czytać? Opiniować warto.

Komitet Nauk Pedagogicznych PAN uwzględniając krytykę w debacie publicznej zapisu § 4 w/w rozporządzenia, które podtrzymuje możliwość organizacji procesu kształcenia w szkole publicznej przez sześć dni w tygodniu, wnosi o usunięcie takiego rozwiązania.

Obywatele, a szczególnie rodzice których dzieci realizują powszechny obowiązek szkolny, nie rozumieją, dlaczego dyrektor szkoły może realizować kształcenie ich dzieci przez 6 dni w tygodniu.

Taki zapis pojawił się już w 2017 r. , na co wówczas nikt nie zwracał uwagi, bowiem nie kojarzono jego przesłanek z próbą rozwiązania przyszłorocznego problemu dwóch roczników absolwenckich – szkół podstawowych i gimnazjów poszukujących miejsca w szkołach ponadpodstawowych.

W dotychczas obowiązującym od dnia 1 września 2017 rozporządzeniu MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ z dnia 11 sierpnia 2017 r. w sprawie organizacji roku szkolnego (Dz. U. poz. 1603) , który został ogłoszony 28 sierpnia 2017 r. już rok temu, wprowadzono taką możliwość:

§ 4. 1. W zależności od warunków pracy szkoły zajęcia dydaktyczno-wychowawcze mogą być realizowane przez pięć lub sześć dni w tygodniu, z uwzględnieniem ust. 2 i 3.

2. Szkoły podstawowe, w których współczynnik zmianowości, oznaczający stosunek liczby oddziałów do liczby pomieszczeń, w których odbywają się zajęcia dydaktyczno-wychowawcze, wynosi co najmniej 2, mogą prowadzić zajęcia przez pięć lub sześć dni w tygodniu przez cały rok szkolny albo stosować - w zależności od pory roku - przemienny system organizacji tygodnia pracy. Decyzje w tych sprawach podejmują dyrektorzy szkół po zasięgnięciu opinii rady szkoły i rady pedagogicznej.

3. Dyrektorzy szkół niewymienionych w ust. 2 decydują o organizacji tygodnia pracy we własnym zakresie, po zasięgnięciu opinii rady szkoły i rady pedagogicznej, natomiast w szkołach prowadzących kształcenie zawodowe, organizujących praktyczną naukę zawodu na podstawie umowy z innymi podmiotami - także w porozumieniu z tymi podmiotami. Dyrektorzy szkół powiadamiają, przed rozpoczęciem ferii letnich, organ prowadzący szkołę, uczniów i ich rodziców o organizacji tygodnia pracy.

Od tego czasu nic się nie zmieniło. Minister edukacji podtrzymuje ten zapis, który przy obecnym stanie świadomości społecznej i prawnej może mieć zupełnie inne konsekwencje w przyszłym roku szkolnym. Jak wskazuje w obecnej nowelizacji minister Anna Zalewska ma ono ponoć służyć prawidłowej realizacji „(…) celów i zadań szkół i przedszkoli, w tym m.in. organizacji tygodnia pracy szkoły, z uwzględnieniem kształcenia w formie dziennej, stacjonarnej lub zaocznej, w tym przypadki, w których kształcenie w formie dziennej może odbywać się przez 6 dni w tygodniu."

Uważamy, że świadomi zagrożeń rodzice mają słuszne prawo do wyrażania sprzeciwu wobec takiej możliwości organizacji zajęć w roku szkolnym. W ten sposób nie należy przerzucać odpowiedzialności na samorządy, a de facto na dyrektorów szkół ponadpodstawowych za rozwiązanie problemu podwójnych roczników absolwentów szkół podstawowych i gimnazjów.

Samorządy nie zostały wyposażone przez MEN w odpowiednie środki, by wybudować szkoły ponadpodstawowe, zatrudnić w nich konieczne kadry wykwalifikowanych nauczycieli, żeby możliwe było zaspokojenie potrzeb i aspiracji edukacyjnych do wykształcenia średniego tegorocznego pokolenia 15-latków.

W uzasadnieniu projektu nowelizacji rozporządzenia jest mowa o tym, że: „Jednocześnie należy wskazać, że nie ma możliwości podjęcia alternatywnych w stosunku do projektowanego rozporządzenia środków umożliwiających osiągnięcie zamierzonego celu.

Tym samym opinia Komitetu Nauk Pedagogicznych PAN w/w projektu rozporządzenia MEN z dn. 19 grudnia 2018 r. w powyższej kwestii jest w tym zakresie NEGATYWNA.

Pedagog - prof. UAM Jacek Pyżalski - nagrodzony przez NASK

Nadzorowany przez Ministerstwo Cyfryzacji państwowy instytut badawczy - NASK nagrodził w dn. 14 grudnia 2018 r. pedagoga, profesora Wydziału Studiów Edukacyjnych Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu - dr. hab. Jacka Pyżalskiego niezwykle prestiżowym wyróżnieniem.

Nagroda im. Prof. Tomasza Hofmokla przyznawana jest w trzech kategoriach, a mianowicie w kategorii:

- „Innowacje” - otrzymał ją prof. zw. dr hab. Jacek Koronacki - dyrektor Instytutu Podstaw Informatyki Polskiej Akademii Nauk. Specjalizuje się w informatyce stosowanej. Jego zainteresowania dotyczą uczenia maszynowego, zwłaszcza statystycznych systemów uczących się (statystyczna analiza danych wielowymiarowych i statystyczne aspekty wydobywania wiedzy z baz danych –eksploracja danych, data mining); statystycznego sterowania jakością. Jest przy tym inżynierem - humanistą. Publikuje bowiem swoje eseje na łamach "Teologi Politycznej" m.in. o transhumanizmie czy nawet o polityce zagranicznej USA. Kierował Zespołem Wnioskowania Statystycznego a dziesięć lat temu Zakładem Sztucznej Inteligencji.

- „Społeczeństwo Informacyjne” – otrzymał ją pedagog, dr hab. Jacek Pyżalski, prof. UAM, autor kilkudziesięciu publikacji na temat cyberprzemocy. Od pierwszej dekady XXI w. J. Pyżalski reprezentował Polskę w światowej sieci naukowców realizujących projekty badawcze poświęcone cyberbullyingowi. Poznański pedagog jest specjalistą w zakresie resocjalizacji, nauczycielem nauczycieli, edukatorem pedagogów, wychowawców, terapeutów, pracowników służb resocjalizacyjnych. Należy do wybitnych specjalistów w zakresie interdyscyplinarnych badań naukowych nad agresją elektroniczną. Prowadzi badania nad rolą nowych mediów w procesie socjalizacji dzieci i młodzieży, komunikacji podmiotów edukacyjnych w szkołach i w pozaszkolnych środowiskach socjalizacyjnych, obciążeń zdrowotnych i psychicznych pracowników służb społecznych i pedagogicznych oraz cyberprzemocy wśród młodzieży. Jest autorem nagradzanych monografii naukowych w kraju i licznych rozpraw wydawanych poza naszymi granicami.

- „Cyberbezpieczeństwo” – otrzymał ją dr hab. Krzysztof Szczypiorski, profesor Politechniki Warszawskiej, polski teleinformatyk i specjalista w dziedzinie zabezpieczeń teleinformatycznych, kierownik i współtwórca Zakładu Cyberbezpieczeństwa w Instytucie Telekomunikacji WEiTI.

"Jego zainteresowania naukowe obejmują: teorię obserwacji zmiany, bezpieczeństwo sieciowe, informatykę śledczą, biały wywiad oraz sieci bezprzewodowe. Jest autor lub współautor ponad 150 artykułów, dwóch patentów (w tym jednego przyznanego) oraz ponad 60 referatów zaproszonych w następujących krajach: Chiny, Japonia, Luksemburg, Polska, Rosja i USA. Od ponad 20 lat pracuje jako niezależny konsultant w dziedzinie bezpieczeństwa sieciowego, telekomunikacji i informatyki, m.in. dla: Cisco, Hewlett-Packard, Kancelarii Sejmu RP, Ministerstwa Finansów, Oracle, Orange, Polkomtel, Polskiej Grupy Energetycznej, PwC, T-Mobile. Członek rady (2012-) Fundacji Bezpieczna Cyberprzestrzeń (https://www.cybsecurity.org). Senior Member w następujących organizacjach: IEEE (Institute of Electrical and Electronics Engineers) oraz ASR (American Society for Research). W ostatnich latach odkrył nową metodę ukrywania informacji w muzyce tanecznej."

Niniejsza uroczystość miała miejsce w Centrum Nauki Kopernik w Warszawie w ramach jubileuszowej gali z okazji 25-lecia Instytutu NASK. Takie sukcesy pedagogów cieszą, bo są przeciwieństwem pseudonaukowców z dyplomami. Profesor UAM Jacek Pyżalski należy do I Ligii badaczy o międzynarodowym uznaniu.

Współ-sprawcy ludzkiej śmierci

Tragedia w Koszalinie, gdzie w Escape Room'ie straciło życie pięć nastoletnich dziewczynek, będzie mieć niewątpliwie swoje dalekosiężne następstwa. Jako pedagog nie mogę przejść obok tego wydarzenia obojętnie, chociaż mam świadomość, że codziennie giną na polskich drogach lub w wyniku przestępstw dzieci, dorośli czy osoby starsze. Grupowa tragedia ma jednak szczególny wymiar, nie tylko ze względu na okoliczności, w których do niej doszło.

W tak szczególnym dramacie ludzkim odsłaniane są przejawy codziennych spraw, na które nie zwracamy uwagi. Nastolatki chciały sprawić sobie przyjemność i wspólnie cieszyć się urodzinami jednej z nich. Tak oto dzień urodzin stał się zarazem dla nich wszystkich ostatnim dniem ich życia. Nie z ich winy.

Od wielu lat powstają właśnie dla dzieci i młodzieży różne instytucje, placówki, miejsca zabaw, w których mogą aktywnie i radośnie spędzać swój czas wolny, cieszyć się życiem, doświadczyć przygód, doznać nowych wrażeń, sprawdzić swoje umiejętności, być ze sobą i cieszyć się sobą w różnych okolicznościach. Rynek reaguje na tego typu potrzeby, które Jan Szczepański określał mianem "potrzeb otoczkowych", na oczekiwania, pragnienia różnych grup, by zarazem jego organizatorzy mogli na tym zarabiać, czerpać z tego tytułu dochody.

W tym miejscu właśnie zaczyna się próg nieodpowiedzialności, pazerności, zachłanności kosztem nieprzewidywalnych strat na zdrowiu czy życiu ludzkim tak zwanych "klientów". Ileż to już było tragicznych wypadków na placach zabaw, szkolnych boiskach, w ZOO, w wesołych miasteczkach, na torach kartingowych, a nawet w halach targowych czy kręgielniach, a teraz w Escape Roomi'ie, gdzie czekają na miłośników dobrej adrenaliny czy szaleństwa specjalne miejsca, które mają sprzyjać realizacji różnych pragnień.

Kilkadziesiąt lat temu profesor Tadeusz Kotarbiński napisał trakt o dobrej robocie, a przecież tworzył go w czasach, które nie miały wiele wspólnego z wolnym rynkiem, z gospodarką i usługami wolnokonkurencyjnymi. Zawsze, w każdej sytuacji sprawcą utraty zdrowia czy życia staje się człowiek, współtwórca lub kreator zaniechań, oszczędności, cwaniactwa, lekkomyślności, pozbawiony wyobraźni, niewykształcony, pozbawiony wyobraźni.

W pedagogice kategorię sprawstwa i współsprawstwa usytuował jako fundamentalną w procesie wychowania profesor Kazimierz Sośnicki. Wielokrotnie przywołuję ją w swoich analizach istoty wychowania i kształcenia. Psycholodzy zajęli się nią dopiero niedawno. Zawsze jednak lepiej późno, niż wcale. Nie wolno pomijać w edukacji animatorów wolnoczasowych uciech ani filozofii odpowiedzialności, prakseologii, prawa oraz psychologicznych przesłanek sprawstwa.

Edukacja zorientowana na potrzeby rynku, na wąsko pojmowane kwalifikacje pragmatyczne, instrumentalne, na zaspokajanie potrzeb klientów, na materialne zyski staje się edukacją zdehumanizowaną, pozbawiającą młodych ludzi wchodzących na rynek pracy współczynnika humanistycznego. Ten bowiem jest nieopłacalny, bo rzekomo nic nie daje polskiej gospodarce i usługodawcom. W rzeczywistości zaś prowadzi właśnie do takich tragedii.

Może wreszcie zamilkną eksperci, profesorowie ekonomii, polityki czy socjologii, politycy i urzędnicy z obu edukacyjnych ministerstw, którzy od lat forsowali tezę, że to rynek ma warunkować treści kształcenia! Czy rzeczywiście edukacja ma służyć tylko i wyłącznie warunkom gospodarki i usług, za którymi kryją się gigantyczne dochody częściowo zdehumanizowanych oligarchów, przedsiębiorców, usługodawców? Czy nadal mamy zabawiać się na śmierć tylko dlatego, że ktoś lekceważy humanum?

To, co wydarzyło się w Koszalinie jest wielką traumą dla rodziców, rodzin, bliskich, przyjaciół i codziennego środowiska życia młodych ofiar czyjejś złej roboty. W poniedziałek ich wspólnota szkolna boleśnie doświadczy straty koleżanek. Będą musieli nauczyć się z nią żyć, by czynić świat lepszym i niepowtarzalnym w tak okrutnym wymiarze.