21 stycznia 2012

Standardy kształcenia nauczycieli wyszły z cienia resortowych biurek

Długo trzeba było czekać na podpisanie uzgodnionego przez ministrów obu resortów edukacyjnych (MNiSW i MEN) rozporządzenia w sprawie standardów kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodu nauczyciela. Wreszcie zostało ono podpisane 17 stycznia 2012 r., stosownie do upoważnienia zawartego w art. 9c ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym (Dz. U nr 164, poz. 1365, z późn. zm.), zgodnie z którym minister właściwy do spraw szkolnictwa wyższego został zobowiązany do wydania w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw oświaty i wychowania rozporządzenia określającego standardy kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodu nauczyciela.

Rozporządzenie zacznie obowiązywać za dwa tygodnie, ale w przypadku szkolnictwa wyższego, ze względu na konieczność przygotowania nowych planów i programów studiów dla kandydatów do tego zawodu - wejdzie w życie od nowego roku akademickiego 2012/2013. Wiele rad wydziałów miało problem, czy modyfikować obecne plany studiów zgodnie z Krajowymi Ramami Kwalifikacyjnymi czy też czekać, aż sprawdzą się pogłoski o podpisaniu niniejszego dokumentu przez minister K. Szumilas i B. Kudrycką? Na szczęście dokument ten został przyjęty w samą porę, bo w większości uczelni pracują zespoły nauczycieli akademickich, które opracowują nowe plany i programy studiów zgodnie z nowymi standardami kształcenia.

Jak podaje MEN:

"Przepisy rozporządzenia określają:

1) efekty kształcenia w zakresie

- wiedzy merytorycznej i metodycznej,

- wiedzy pedagogicznej i psychologicznej, w tym w zakresie wychowania, z uwzględnieniem przygotowania do pracy z uczniami o specjalnych potrzebach edukacyjnych,

- przygotowania w zakresie stosowania technologii informacyjnej,

- poziomu znajomości języka obcego,

2) czasu trwania studiów oraz studiów podyplomowych,

3) wymiaru i sposobu organizacji praktyk.

W nowych standardach, zgodnie z ostatnią nowelizacją ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym odstąpiono od kształcenia dwuspecjalnościowego, obowiązkowego dotychczas na studiach pierwszego stopnia. Przygotowanie zawodowe (nauczycielskie) ma charakter modułowy i jego realizacja będzie możliwa w trakcie studiów pierwszego i drugiego stopnia oraz studiów podyplomowych. Nauczyciele przedszkoli i nauczyciele klas I-III szkół podstawowych będą przygotowywani w obydwu zakresach jednocześnie.

Kształcenie przygotowujące do wykonywania zawodu nauczyciela prowadzone będzie w ramach trzech modułów obowiązkowych, obejmujących przygotowanie w zakresie merytorycznym do nauczania przedmiotu (prowadzenia zajęć), psychologiczno-pedagogicznym oraz dydaktycznym. Kształcenie to będzie mogło zostać poszerzone o moduły fakultatywne obejmujące przygotowanie do nauczania kolejnego przedmiotu (prowadzenia zajęć) oraz przygotowanie w zakresie pedagogiki specjalnej.
"

Warto zajrzeć na stronę MEN i ściągnąć sobie tekst niniejszego rozporządzenia:

http://www.men.gov.pl/images/stories/pdf/20120117_standardy_ksztalcenia_dla_nauczycieli.pdf

Znajdziemy w nim nie tylko jego treść, ale także uzasadnienie wraz z najczęściej kierowanymi w tej sprawie do prawodawcy uwagami różnych osób i instytucji zainteresowanych nowelizacją prawa w tym zakresie. Szczególne zasługi w konsultowaniu z naszym środowiskiem i uzgadnianiu z resortami najważniejszych rozwiązań ma dr hab. Małgorzata Sekułowicz, prof. Dolnośląskiej Szkoły Wyższej we Wrocławiu.

Nowe podejście do kształcenia przyszłych nauczycieli polega na obowiązku zrealizowania przez nich trzech modułów:

- pierwszego, obejmującego zajęcia związane z danym kierunkiem studiów, np. historia, matematyka, biologia czy wychowanie przedszkolne;

- drugiego, związanego z przygotowaniem pedagogiczno-psychologicznym uwzględniającym poszczególne etapy edukacyjne (przedszkole i szkoła podstawowa, gimnazjum, szkoła ponadgimnazjalna) oraz obowiązek umiejętności poznania uczniów o szczególnych potrzebach, także uczniów zdolnych, niepełnosprawnych czy przewlekle chorych) oraz

- trzeciego, dotyczącego dydaktyki (ogólnej oraz dydaktyki przedmiotowej).


Przewiduje się też dwa moduły fakultatywne, w rakach których student będzie mógł wybrać sobie przygotowanie do nauczania drugiego przedmiotu (prowadzenia zajęć) - co odpowiada modułowi czwartemu (60 godzin zajęć i 60 godz. dodatkowych praktyk) lub w zakresie pedagogiki specjalnej, odpowiadającemu modułowi piątemu (dodatkowo 210 godzin zajęć z przygotowania psychologiczno-pedagogicznego i dydaktyki specjalnej oraz 120 godz. praktyk).

Ogólna liczba godzin praktyk zawodowych w ramach pierwszych trzech modułów kształcenia wynosi 150 godzin.

(http://www.rp.pl/artykul/321813,794815-Studia-nauczycielskie-beda-lepiej-przygotowywac-do-pracy-w-szkole.html)

Nowością jest to, że do pracy w gimnazjum już nie wystarczy wyksztalcenie licencjackie , a więc po studiach I stopnia. Znika kształcenie dwuprzedmiotowe. Może ono mieć miejsce zarówno na studiach, jak i studiach podyplomowych, przy czym muszą być uzyskane te same efekty kształcenia. Jak znam życie, to dopiero teraz rozgorzeje dyskusja na temat treści kształcenia, bo u nas tak jest zawsze, kiedy stają się one obowiązującym prawem.